Στο γαλάζιο, ανοιξιάτικο πρωινό της 25ης Μαρτίου 1966, οι ένοπλες δυνάμεις της Ελλάδος παρήλασαν, επιβλητικές, ρωμαλέες, ρυθμικές, χαρίζοντας το συναίσθημα της σιγουριάς στα αμέτρητα πλήθη που παρακολουθούσαν το γεμάτο παλμό και μεγαλείο θέαμα. Αυτή η επετειακή παρέλαση, τότε όπως και σήμερα, δεν είναι μόνο μια συμβολική επίδειξη εθνικής εξάρσεως, αλλά και ένας καθρέπτης της δύναμης του στρατού μας. Βέβαια πολλά έχουν αλλάξει από το 1966 και δεν θυμίζουν σε τίποτα την εθνικά υπερήφανη Ελλάδα της εποχής εκείνης.
Επιμέλεια: Ανδρέας Μέγκος
Τη χρονιά εκείνη, ποτέ άλλοτε τα μάτια του λαού δεν είδαν να ξετυλίγεται μπροστά τους τέτοιο πανόραμα ισχύος και οργανωμένης μεγαλοπρέπειας. Γιατί από χρόνο σε χρόνο η πολεμική ελληνική μηχανή τελειοποιούταν και είχε φθάσει το 1966 σε πολύ υψηλό επίπεδο. Με 165.000 άνδρες υπό τα όπλα, που σε καιρό πανστρατιάς μπορούσαν να ανέλθουν σε 500.000 εξοπλισμένους, οργανωμένους και εκπαιδευμένους Έλληνες. Η δύναμη που παρήλασε περήφανη μπροστά στον έφιππο βασιλιά Κωνσταντίνο και τον λαό με την υπόκρουση του βρυχηθμού των μοτέρ, ήταν μια καλά οργανωμένη μάζα σιδερένιων μαχητών και αστραφτερού χάλυβος, που πάνω της φτερούγιζε η δόξα τόσων θυσιών και τόσων θριάμβων.
Ο βασιλεύς των Ελλήνων, φορώντας την στρατιωτική του στολή, παρακολουθεί την παρέλαση, και προ Αυτόν απονέμουν τις τιμές των όπλων και των σημαιών υπερήφανες οι ένοπλες δυνάμεις. Είναι ο Ανώτατος Αρχηγός τους, ο Στρατηλάτης του Έθνους. Αυτόν τον επίζηλο τίτλο τον έχουν τυπικά όλοι οι ανώτατοι άρχοντες, είτε εστεμμένοι είτε όχι, αλλά στην Ελλάδα του 1966 έπαιρνε μια υπόσταση πιο ουσιαστική, πιο συμβολική, πιο δραματική. Γιατί ο στρατιώτης – βασιλεύς διαιώνιζε ένα θρύλο και μια παράδοση, γερά ριζωμένη στην ψυχή του λαού: Των βυζαντινών αυτοκρατόρων, που ήταν πολέμαρχοι του λαού τους.
Αυτήν την στρατιωτική παράδοση την υλοποίησε έμπρακτα ο παππούς του σημερινού βασιλέως, ο Κωνσταντίνος Α’, που ως διάδοχος ακόμη ήταν ο ουσιαστικός αρχιστράτηγος και διήθυνε αυτοπροσώπως τους πολέμους των θριάμβων, το 1912 και 1913.
Μπροστά στον χώρο της παρελάσεως απλώνεται το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτου και όπως κάθε επέτειο, έτσι και το 1966, πριν αρχίσει η μεγάλη παρέλαση, ο βασιλεύς απέθεσε σεμνά ένα απλό στεφάνι από λουλούδια της ελληνικής γης στην πλάκα που σκεπάζει το μνημείο. Σπονδή σε εκείνους που έπεσαν στα πεδία των μαχών για της ελευθερία της Πατρίδος μας.
Το ελληνικό στράτευμα της εποχής εκείνης ακολουθούσε τον ραγδαίο ρυθμό ανάπτυξης των οπλικών συστημάτων. Όπλα μοντέρνα, πρωτοφανή σε ισχύει και μηχανισμό, προστίθενται στα παλιά που συστηματικά τα εξαφανίζουν. Από το 1960 στις παρελάσεις της 25ης Μαρτίου εμφανιζόταν, ανάμεσα στα όπλα που επιδεικνύονται, και η πολεμική θεότητα της εποχής: Οι πύραυλοι και πιο συγκεκριμένα ο αντιαεροπορικός πύραυλος Χόουκ (με μηχανή αυτόματη, αυτοκατευθυνόμενη και με βεληνεκές 14 χλμ.) που αποτελούσε την τελευταία λέξη της τεχνικής και αποδείκνυε πόσο είχε εκσυγχρονιστεί η αμυντική ασπίδα της χώρας μας.
Χρόνο με τον χρόνο έκαναν την εμφάνιση τους στις στρατιωτικές παρελάσεις όλο και περισσότερα τανκς. Η Ελλάδα είχε την εποχή εκείνη μια πλήρη θωρακισμένη μεραρχία. Ήταν, και παραμένει, η μονάδα κρούσεως του στρατού μας και η συμμετοχή των τανκς στις παρελάσεις γεννούσε πάντα ένα κύμα ενθουσιασμού και υπερηφάνειας. Ωστόσο τα τανκς εξαφάνισαν μια παλιά μονάδα: Το ιππικό. Το ωραίο, δυναμικό αυτό όπλο, που άλλοτε έπαιξε τόσο ουσιώδες ρόλο στους πολέμους ″χάθηκε″. Τα άλογα τα αντικατέστησαν με ελαφρά τεθωρακισμένα και η εικόνα αυτή, του ιππικού, μένει μια ανάμνηση στους παλαιούς που δεν πρόκειται να ξαναγυρίσει.
Το πιο δημοφιλές όπλο ήταν άλλοτε το πυροβολικό. Τα κανόνια, όπου εμφανίζονταν, γεννούσαν θαυμασμό. Από το 1960 οι πύραυλοι ήταν ο θανάσιμος ανταγωνιστής των πυροβόλων αλλά ακόμη και στις μέρες μας το πυροβολικό διατηρεί την αίγλη του και το όπλο αυτό με την διαχρονικότητα του κατάφερε να μην μπει στο ″ντουλάπι της ιστορίας″.
Το πεζικό δεν έπαψσε ποτέ να αποτελεί την ραχοκοκαλιά των ενόπλων δυνάμεων στο πεδίο των μαχών. Ένα όπλο αναντικατάστατο. Το 1966 η Ελλάδα είχε 11 μεραρχίες πεζικού.
Το βασιλικό ναυτικό, το τεχνικώτερο όπλο της εποχής εκείνης, πάντα παρόν στις παρελάσεις με την τεράστια μουσική του μπάντα, τα πεζοπόρα τμήματα, το άγημα της Σχολής Δοκίμων και ναυτοπαίδων και των πεζοναυτών. Το 1966 η δύναμη του βασιλικού ναυτικού ήταν μεταξύ των άλλων: 12 αντιτορπιλικά, 3 υποβρύχια, 5 ναρκαλιευτικά και 12 αποβατικά και αρματαγωγά.
Τα πολεμικά αεροπλάνα της βασιλικής αεροπορίας από νωρίς το πρωί της 25ης Μαρτίου υψώνονται στον ουρανό της Αθήνας σε άψογους σχηματισμούς. Ο ενθουσιασμός παραμένει ίδιος και σήμερα βλέποντας τα υπερηχητικά ελληνικά αεροπλάνα καθώς πετούν πάνω από την παρέλαση στέλνοντας μήνυμα εθνικής υπερηφάνειας στο πλήθος που τα παρακολουθεί. Το 1966 η βασιλική αεροπορία διέθετε πάνω από 250 αεροπλάνα πρώτης γραμμής, με προσωπικό 23.000 ανδρών, με τα αεροθούμενα και τους αντιαεροπορικούς πυραύλους εδάφους – αέρος και ήταν από τις καλύτερες εφοδιασμένες της Ευρώπης.
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!!!
Το πρόγραμμα εκδηλώσεων για τον εορτασμό της Εθνικής Επετείου της 25ης Μαρτίου δεν έχει αλλάξει και πολύ από το 1966, και σήμερα, από νωρίς το πρωί ακολουθεί το παρακάτω πρόγραμμα:
06:21 – 21 χαιρετιστήριες βολές από το πυροβολείο Λυκαβηττού
Εωθινός από τις φιλαρμονικές των ΕΔ
08:00 – Επίσημη έπαρση Σημαίας στον ιερό βράχο της Ακρόπολης
10:00 – Δοξολογία στον Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών
10:01 – 21 χαιρετιστήριες βολές από το πυροβολείο Λυκαβηττού
10:55 – Κατάθεση σταφάνου στο Μ.Α.Σ. από την Α.Ε. ΠτΔ
11:00 – Παρέλαση ΕΔ και ΣΑ
18:40 – 21 χαιρετιστήριες βολές από το πυροβολείο Λυκαβηττού
18:41 – Επίσημη υποστολή Σημαίας στον ιερό βράχο της Ακρόπολης
Ευχαριστούμε θερμά τον κ. Νίκο Παπακωνσταντίνου για την συνεργασία και το φωτογραφικό υλικό.