Στο Βασιλικό Κτήμα Τατοΐου, που βρίσκεται 15 περίπου χιλιόμετρα βόρεια της Αθήνας, και στον λοφίσκο του Παλαιοκάστρου, βρίσκεται το κοιμητήριο της Ελληνικής Βασιλικής Δυναστείας, που αποτελεί συνδυασμό εκλέπτυνσης και απλότητας σε έναν ιστορικό τόπο που φιλοξενεί βασιλείς και πρίγκιπες. Εδώ κάθε μνήμα αποτελεί ένα ανοικτό βιβλίο, που σε ταξιδεύει βήμα βήμα στην Ιστορία της νεώτερης Ελλάδος.
Επιμέλεια: Ανδρέας Μέγκος
Στο πρώτο, από τα τρία μέρη για το βασιλικό κοιμητήριο που παρουσιάζω, θα αναφερθώ στο βασιλικό παρεκκλήσι της Αναστάσεως.
Η ιστορία του ξεκινά…
Στο λόφο του Παλαιοκάστρου, όπου είχε ταφεί η πρώτη θυγατέρα του βασιλέως Γεωργίου Α′ και της βασίλισσας Όλγας, η βασιλοπούλα Όλγα το 1880 σε ηλικία μόλις 6 μηνών, αποφασίσθηκε μετά από σκέψη και επιθυμία της βασίλισσας Όλγας, η ανέγερση εκκλησίας και η καθιέρωση του τόπου εκείνου ως τόπο ταφής των μελών της βασιλικής οικογένειας.
Ωστόσο η εκτέλεση της κατασκευής του ναού καθυστέρησε για σχεδόν εννέα χρόνια. Το σχέδιο της εκκλησίας ήταν του αρχιτέκτονα Αναστάσιου Μεταξά, με το συνήθη τύπο σταυροειδούς κτίσματος με τρούλο, που πήρε ως υπόδειγμα από τον τρούλο της Μητροπόλεως Αθηνών.
Στις 6 Αυγούστου 1899, με παρούσα ολόκληρη την βασιλική οικογένεια, κατετέθη από την βασίλισσα Όλγα ο θεμέλιος λίθος και η μαρμάρινη πλάκα με την επιγραφή:
«Βασιλεύοντος των Ελλήνων Γεωργίου Α’
η Βασίλισσα Όλγα κατέθεσε τον θεμέλιον τούτον
λίθον του ναού της Αναστάσεως, ευλογούντος
του Μητροπολίτου Αθηνών Προκοπίου
εν έτει σωτηρίω 1899 Αυγούστου 6η»
Ο ναός της Αναστάσεως κατά το έτος της κατασκευής του είναι ισόγειος ναός σταυροειδής με κεντρικό τρούλο. Είναι κτίριο από περιμετρικές φέρουσες λιθοδομές και ξύλινη στέγη και δεν είχε περατωθεί πλήρως μέχρι το διάστημα 1950-1952 όπου ο βασιλεύς Παύλος Α′ με την βοήθεια του βυζαντινολόγου ακαδημαϊκού Γεωργίου Σωτηρίου επέλεξε τα βυζαντινά γλυπτά που χρησίμευαν ως πρότυπα στην κατασκευή του τέμπλου και της Αγίας Τράπεζας.
Ο βασιλεύς ανέθεσε την αγιογράφηση του ναού στον αγιογράφο κοσμοκαλόγερο Κομνηνό Καλόθετο, μέλος της αδελφότητας ″Ζωή″ και αποπερατώθηκε το 1952. Οι αγιογραφίες πλην των τυπικών στο Ιερό, απεικονίζουν ολόσωμες τις μορφές των Αγίων, τα ονόματα των οποίων είχαν όλα τα μέλη της βασιλικής δυναστείας, πλην των ονομάτων που δεν είναι στο Ορθόδοξο εορτολόγιο.
Με προσωπική επιμέλεια του βασιλέως Παύλου επιλέχθηκαν, μεταφέρθηκαν και τοποθετήθηκαν Ιερές εικόνες, καντήλες και προσκυνητάρια. Με πρωτοβουλία του επίσης, σχηματίστηκε παιδική εκκλησιαστική χορωδία, διαρρύθμισε τις Ιερές Ακολουθίες σύμφωνα με το ανακτορικό βυζαντινό τυπικό και τοποθετήθηκε εφημέριος και πρωθιερέας των ανακτόρων ο αρχιμανδρίτης Ιερώνυμος Κοτσώνης, μετέπειτα αρχιεπίσκοπος Αθηνών.
Στη συνέχεια, ο βασιλεύς Παύλος, καθιέρωσε την ραδιοφωνική μετάδοση της Θείας λειτουργίας από το βασιλικό παρεκκλήσιο με σκοπό, όπως έλεγε, να βοηθήσει στην χριστιανική διαπαιδαγώγηση του λαού και να νιώθει τον λαό να συμπροσεύχεται μαζί του.
Στον περίβολο, σε κλαδί πεύκου, υπήρχαν δυο καμπάνες, η τύχη των οποίων είναι άγνωστη. Στην εξωτερική επιφάνεια της μεγαλύτερης καμπάνας, υπήρχαν έκτυπες επιγραφές στη ρωσική γλώσσα, ανάγλυφα γραμμικά σχέδια και σε απόσταση ανά τριών ανάγλυφων εγκολπίων, η Θεοτόκος Βρεφοκρατούσα, ο Δεσπότης Χριστός και ο Άγιος Νικόλαος.
Οι δυο καμπάνες του ναού και δεξιά ο πρώτος τάφος του βασιλιά Αλέξανδρου. Φωτογραφία 1930.
Επίσης, υπήρχε ρωγμή καθ′ όλο το μήκος της. Στο κάτω μέρος υπήρχε επιγραφή στα ρώσικα με την χρονολογία 1895. Στη δεύτερη καμπάνα, η μικρότερη, υπήρχε επίσης έκτυπη επιγραφή στην δανέζικη γλώσσα και αναγραφόταν το όνομα του βασιλέως Γεωργίου Α′ και η χρονολογία 1904.
Στον περίβολο του ναού βρίσκονται οι τάφοι των βασιλέων Γεωργίου Α′ & Όλγας, της πριγκίπισσας Αλεξάνδρας, της πριγκίπισσας Μαρίας & του αντιναύαρχου Περικλή Ιωαννίδη και της βασιλοπούλας Όλγας, για τους οποίους θα διαβάσετε στο δεύτερο μέρος του αφιερώματος.
Συνεχίζεται……….
* Δείτε ΕΔΩ το ΔΕΥΤΕΡΟ μέρος του αφιερώματος στο Βασιλικό Κοιμητήριο Τατοΐου.
Ευχαριστούμε θερμά τον «Σύλλογο Φίλων Κτήματος Τατοΐου» (www.tatoi.org) για την πολύτιμη βοήθεια.
Share On Facebook
Tweet It
