Μήνυμα σταθερότητας και παραμονής στην ίδια πορεία πλεύσης έστειλε ο νέος βασιλιάς της Σαουδικής Αραβίας Σαλμάν μπιν Αμπντουλαζίζ στην πρώτη του διάγγελμα προς το λαό, λίγες ώρες αφότου ανέλαβε το θρόνο μετά το θάνατο του βασιλιά Αμπντάλα σε ηλικία 90 ετών.
Αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων του Κόλπου, καθώς και ξένοι ηγέτες, περιλαμβανομένου του Ταγίπ Ερντογάν, παρέστησαν στην τελετή της κηδείας του Αμπντάλα που πραγματοποιήθηκε το μεσημέρι της Παρασκευής σε τέμενος του Ριάντ.
Ο βασιλιάς ενταφιάστηκε σε έναν λιτό τάφο, χωρίς φέρετρο και διακριτικά, βάσει της ουχαβιτικής παράδοσης. Tο ουαχαβιτικό σουνιτικό Ισλάμ που ακολουθεί η Σαουδική Αραβία θεωρεί αμάρτημα τις φανταχτερές επιδείξεις πένθους.
«Θα παραμείνουμε, με την στήριξη του Θεού, στην ευθεία πορεία στην οποία αυτή η χώρα έχει προχωρήσει από την ίδρυσή της από τον αείμνηστο βασιλιά Aμπντουλαζίζ και τους γιους του που τον διαδέχθηκαν» δήλωσε ο νέος βασιλιάς στην πρώτη του ομιλία που μεταδόθηκε από την κρατική τηλεόραση.
«Ο Θεός θέλησε να φέρω αυτή τη μεγάλη ευθύνη. Προσεύχομαι στο Θεό να μου δίνει στήριξη» τόνισε ο 79χρονος μονάρχης λίγες ώρες μετά το θάνατο του αδελφού και προκατόχου του.
To προφίλ του νέου βασιλιά ανανεώθηκε άμεσα στον επίσημο λογαριασμό του στο Twitter, όπου έγραψε: «Ζητώ από τον Θεό να με βοηθήσει να επιτύχω στο καθήκον μου προς τον αγαπητό [σαουδαραβικό] λαό».
Ο νέος βασιλιάς απηύθυνε επίσης έκκληση για ενότητα και αλληλεγγύη ανάμεσα στις μουσουλμανικές και αραβικές χώρες τις οποίες έχει χωρίσει ο πόλεμος και δεσμεύτηκε να υπηρετήσει την πατρίδα του και να τη θωρακίσει από οποιαδήποτε απειλή.
Παράλληλα, με βασιλικά διατάγματα διόρισε τον μέχρι σήμερα υπουργό Εσωτερικών πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Νάγεφ, τρίτο στη σειρά διαδοχής του θρόνου, μετά τον πρίγκιπα διάδοχο Μουκρίν, όπως μεταδόθηκε από την κρατική τηλεόραση.
Υπουργό Άμυνας και αυλάρχη διόρισε έναν από τους γιους του, τον Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν.
Ο βασιλιάς αποφάσισε να διατηρήσει άλλους υπουργούς, ανάμεσα τους των Εξωτερικών, του Πετρελαίου και των Οικονομικών στις θέσεις τους, σύμφωνα με βασιλικό διάταγμα. Ο Χάλεντ αλ-Τουουαϊτζρι, αυλάρχης επί βασιλείας του Αμπντάλα απαλλάχθηκε από τα καθήκοντά του.
Αρχηγοί κρατών και αξιωματούχοι αναμένονται σήμερα, Σάββατο, στο Ριάντ για να εκφράσουν τα συλλυπητήριά τους στη βασιλική οικογένεια της χώρας για τον θάνατο του Αμπντάλα.
Ο γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, ο βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον, ο πρίγκιπας Κάρολος της Αγγλίας και ο επικεφαλής της ιρανικής διπλωματίας Μοχαμάντ Τζαβάντ Ζαρίφ αναμένονται στην πρωτεύουσα της Σαουδικής Αραβίας.
Ο αμερικανός πρόεδρος, Μπαράκ Ομπάμα, ακύρωσε την προγραμματισμένη του επίσκεψη στο Ταζ Μαχάλ προκειμένου να μεταβεί στο Ριάντ για να συναντηθεί με τον νέο βασιλιά της Σαουδικής Αραβίας, Σαλμάν.
Ο Λευκός Οίκος διευκρίνισε ότι ο αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν ο οποίος επρόκειτο να ηγηθεί αντιπροσωπείας που θα ταξιδέψει στο σουνιτικό βασίλειο, θα παραμείνει στην Ουάσινγκτον.
Η εφημερίδα Hindustan Times που επικαλείται πηγές από την ινδική κυβέρνηση γράφει ότι ο πρόεδρος Ομπάμα αποφάσισε να συντομεύσει την επίσκεψή του στην Ινδία για να ταξιδέψει στη Σαουδική Αραβία.
Ο Ομπάμα θα γίνει δεκτός στην ινδική πρωτεύουσα με τιμές από τον πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι. Τη Δευτέρα θα παρακολουθήσει τη στρατιωτική παρέλαση στο Νέο Δελχί για την Ημέρα της Δημοκρατίας.
Ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο πακιστανός πρωθυπουργός Ναουάζ Σαρίφ και αρχηγοί κρατών του Περσικού Κόλπου παρέστησαν την Παρασκευή στην κηδεία του Αμπντάλα.
«Η Σαουδική Αραβία είναι εταίρος, τόσο σε οικονομικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο» τόνισε ο πρόεδρος Ολάντ το βράδυ της Παρασκευής από το φόρουμ του Νταβός στην Ελβετία. «Με τον βασιλιά Αμπντάλα είχα σχέσεις εμπιστοσύνης και, όσον αφορά επίσης την καταπολέμηση της τρομοκρατίας».
Σε όλο τον κόσμο, πολλοί ηγέτες απέτισαν φόρο τιμής στον εκλιπόντα Αμπντάλα, κάποιοι αποχαιρέτισαν έναν «υπέρμαχο της ειρήνης», άλλοι έναν «υποστηρικτή του διαλόγου» μεταξύ των μουσουλμάνων και της Δύσης.
Ο αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα ήταν ένας από τους πρώτους που απέτισε φόρο τιμής σε έναν «πολύτιμο φίλο» και «ειλικρινή» ηγέτη, ενώ ο ρώσος ομόλογός του Βλαντίμιρ Πούτιν εξήρε «έναν σοφό πολιτικό».
Ο 90χρονος μονάρχης, που συμμάχησε με τις χώρες της Δύσης στην καταπολέμηση των τζιχαντιστών αλλά επικρίθηκε για την πολιτική του στο θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πέθανε την Παρασκευή σε νοσοκομείο όπου είχε εισαχθεί στις 31 Δεκεμβρίου με πνευμονία.
Λίγες ώρες μετά την ενθρόνιση του νέου βασιλιά της Σαουδικής Αραβίας Σαλμάν μπιν Αμπντουλαζίζ, εκατοντάδες Σαουδάραβες έσπευσαν να δηλώσουν «υπακοή και πίστη» στον νέο μονάρχη και στον πρίγκιπα διάδοχο Μουκρίν σε ένα από τα Ανάκτορα του Ριάντ, όπως θέλει η παράδοση.
Ο μόνος που πήρε τον λόγο, ο πλέον ανώτερος θρησκευτικός αξιωματούχος της χώρας, ο μεγάλος μουφτής Αμπντελαζίζ αλ-Σέιχ, ζήτησε από τον Θεό να βοηθήσει τον νέο βασιλιά και να τον οπλίζει με την αρετή της υπομονής. Το ίδιο ζήτησαν πολλοί Σαουδάραβες που είχαν συγκεντρωθεί έξω από τα Ανάκτορα περιμένοντας να εισέλθουν για να φιλήσουν το χέρι του βασιλιά.
Στην πρώτη ομιλία του ο 79χρονος βασιλιάς Σαλμάν, ο οποίος αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας, δήλωσε ότι δεν θα υπάρξει αλλαγή πολιτικής στο υπερσυντηρητικό σουνιτικό βασίλειο του Περσικού Κόλπου, που είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας πετρελαίου στον κόσμο, μεγάλη δύναμη στη Μέση Ανατολής και η κοιτίδα του Ισλάμ.
Οι πρώτες αποφάσεις του Σαλμάν ήταν να διορίσει τον Μοχάμεντ Μπιν Νάγεφ τρίτο στη σειρά διαδοχής του θρόνου, δηλαδή μετά τον πρίγκιπα διάδοχο Μουκρίν, ενώ ανέθεσε το υπουργείο Άμυνας στον γιο του Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν.
Μετά τις δηλώσεις του νέου βασιλιά για τη συνέχιση της ίδιας πολιτικής του μεγαλύτερου παραγωγού του ΟΠΕΚ, οι τιμές του αργού μειώθηκαν την Παρασκευή σε πρωτοφανές επίπεδο για τα τελευταία σχεδόν έξι χρόνια στη Νέα Υόρκη.
Η Σαουδική Αραβία υποστηρίζει σταθερά τη διατήρηση στο τρέχον επίπεδο της παραγωγής του ΟΠΕΚ, με κίνδυνο την επιτάχυνση της πτώσης των τιμών του αργού (-50% από τον Ιούνιο).
Ποιός είναι ο Σαλμάν
Ο Αμπντάλα είχε δρομολογήσει την άνοδο του ετεροθαλούς του αδελφού, Σαλμάν, στο θρόνο πριν το θάνατό του.
Το σύστημα διαδοχής διαφέρει σημαντικά από ό,τι στις «συνήθεις» μοναρχίες: Η εξουσία δεν μεταβιβάζεται στους απογόνους, αλλά η γραμμή διαδοχής ακολουθείται στους γιους του ιδρυτή της χώρας Σαούντ.
Η Σαουδική Αραβία εξάλλου είναι η μοναδική χώρα που έχει ονοματεπώνυμο, και το οικογενειακό δέντρο που ξεκινά από τον «πατριάρχη» Σαούντ είναι ο χάρτης του πολιτεύματος:
O Σαλμάν έχει καλές σχέσεις με τον μουσουλμανικό κλήρο της χώρας αλλά και τον αντιμετωπίζουν λιγότερο εχθρικά οι σιίτες και οι σχετικά φιλελεύθερες δυνάμεις -σε σύγκριση τουλάχιστον με άλλα ισχυρά μέλη της οικογενείας.
Πλέον, επόμενος στη σειρά διαδοχής έχει οριστεί ο 69χρονος πρίγκιπας Μουρκίν, επίσης ετεροθαλής αδελφός του Αμπντάλα. Ο Αμπντάλα τον είχε ήδη ορίσει δεύτερο «αναπληρωματικό» διάδοχο μετά τον Σαλμάν.
Η πορεία που θα ακολουθήσει ο Σαλμάν στην απόλυτη μοναρχία της Σαουδικής Αραβίας απασχολεί ιδιαίτερα το εξωτερικό. Η χώρα δεν έχει μόνο καίριο ρόλο στη διεθνή σκακιέρα ως πετρελαϊκή υπερδύναμη, αλλά είναι και ένα από τα «κλειδιά» στην υπόθεση της μάχης εναντίον του τζιχαντισμού.
Η χώρα συντάσσεται μεν με τον πολυεθνικό συνασπισμό χωρών που επιχειρούν εναντίον της ISIS στο Ιράκ, όμως ο ουαχαμπισμός -αυστηρή εκδοχή του Ισλάμ- που κυριαρχεί στη Σαουδική Αραβία λειτουργεί περίπου ως δογματικός «φάρος» των ακραίων ισλαμιστικών οργανώσεων.