Πέθανε χθες ο Ιων Βορρές, ιδρυτής του ομώνυμου Μουσείου Λαϊκής Τέχνης στην Παιανία. Στο εξωτερικό έγινε ευρύτερα γνωστός μετά την τεράστια επιτυχία που γνώρισε το βιβλίο του «Η Τελευταία των Τσάρων». Θεωρείται πλέον ένα κλασικό βιβλίο και μία πηγή πολύτιμων πληροφοριών για την εποχή της τσαρικής Ρωσίας. Η αδερφή του τελευταίου τσάρου της Ρωσίας, Νικολάου ΙΙ, μεγάλη δούκισσα Όλγα, τον εμπιστεύτηκε και του εξιστόρησε την ζωή της και τις αναμνήσεις της. Ο Βορρές με παραστατικό τρόπο περιγράφει την Ρωσία του πλούτου και της φτώχειας, με τον τρόπο που μια καταπιεσμένη μεγάλη δούκισσα την αισθανόταν στο αχανές και πολυτελές παλάτι της. Η μοίρα το έφερε να γνωρίσει την στέρηση και η ίδια. Με την γνωστή αξιοπρέπεια των μελών της δυναστείας των Ρομανώφ, την υπέμεινε καρτερικά μέχρι το τέλος της ζωής της. Χαμογελαστή, εγκάρδια και ειλικρινής, τον υποδέχτηκε στο μικρό σπίτι της στον Καναδά, και πρόσφερε τις αναμνήσεις της στην αιωνιότητα. Τώρα θα είναι πάλι μαζί και θα τα ξαναλένε μετά από πολλά χρόνια…. Όμως θα είναι η σειρά του Βορρέ να της μιλήσει…. Για την ζωή που έζησε μέχρι εχθες…. Σίγουρα θα έχει πολλά να της πει…. Η μεγάλη δούκισσα θα τον ακούει με ενδιαφέρον. Όπως άκουγε τον θείο της, βασιλιά Γεώργιο Α΄της Ελλάδος (η μητέρα της ήταν αδερφή του), στις πολυπληθείς οικογενειακές συγκεντρώσεις που έκαναν τα καλοκαίρια στην Δανία.
Αντιγράφουμε από το βιβλίο του ένα μικρό μέρος του προλόγου :
«Η Μεγάλη Δούκισσα Όλγα, αδερφή του Τσάρου Νικολάου ΙΙ, υπαγόρευσε εις τον Ίωνα Βορρέν ολίγο προ του θανάτου της, την 24ην Νοεμβρίου 1960, τα εξής:
– Ο συγγραφέας του παρόντος βιβλίου, ο Κος Ίων Βορρές, είναι συτός ο οποίος τώρα, εις το τέλος της ζωής μου, κατόρθωσε να με πείση ότι είναι καθήκον μου προς την Ιστορίαν και προς την οικογένειά μου να εκθέσω και να αποκαλύψω τα πραγματικά γεγονότα τα σχετιζόμενα με την τελευταία δυναστείαν των Ρομανώφ. Η Μοίρα, η οποία, ως επί το πλείστον, υπήρξε τόσον σκληρή δια τα μέλη της οικογενειάς μου, ίσως εκ προθέσεως με άφησε να ζήσω επί τόσα έτη, ώστε να παρουσιασθή η ευκαιρία να διακόψω την σιωπή μου και να υπερασπίσω την οικογενειάν μου από τόσες διαστροφές των γεγονότων και τόσες συκοφαντίες οι οποίες εκτοξεύτηκαν εναντίον της. Ευχαριστώ τον Θεόν ότι μου παρεχώρησεν αυτήν την ευκαιρίαν ολίγον προ του θανάτου μου. Η μόνη μου λύπη είναι πως δεν θα προφθάσω να ιδώ την έκδοση του βιβλίου.
Ως εκ της κακής καταστάσεως της υγείας μου, λόγω γήρατος, μου είναι αδύνατον να γράψω μόνη μου, ιδιοχείρως, τα όσα ενθυνούμαι και έχω κατά νούν…»
Προς το τέλος του βιβλίου ο Βορρές αναφέρει: «Έφερε ένα όνομα μεγάλο και το έφερε με αξιοπρέπεια. Ήταν όμως και η κόρη ενός Αυτοκράτορος, ο οποίος προτιμούσε να φορή χιτώνα χωρικού, συγχρόνως δε είχε συναίσθησι της ευθύνης του βαθμού του και ειργάζετο σκληρά.
Είναι ορθόν να αναγνωρίσει κανείς, ό,τι η τελευταία Μεγάλη Δούκισσα της Ρωσίας υπήρξε μια γυναίκα με εμφανή και ακέραια την κληρονομίαν του γένους της, ικανή δε να υποστεί θλίψεις, στερήσεις, ταπεινώσεις και κόπους, που σπανίως συναντώνται όλα μαζί σε μιά μόνη ζωή.
Αυτή, που όλη της τη ζωή απέφυγε κάθε αίγλη, έδωσε τελικώς πραγματικήν ακτινοβολίαν εις την δύσιν του Μεγάλου της Οίκου.»
Σύντομη βιογραφία της μεγάλης δούκισσας Όλγας Αλεξάνδροβνα της Ρωσίας.
Η ‘Ολγα Αλεξάνδροβνα γεννήθηκε στις 13 Ιουνίου 1882 στο παλάτι Πέτερχοφ. Ήταν η δεύτερη κόρη και το τελευταίο από τα έξι παιδιά του αυτοκρατορικού ζεύγους της Ρωσίας. Ήταν πορφυρογέννητη καθώς ο πατέρας της Τσάρος Αλέξανδρος ΙΙΙ είχε ανέβει στον αυτοκρατορικό θρόνο της Ρωσίας τον προηγούμενο χρόνο. Η μητέρα της ήταν η πριγκίπισσα Ντάγκμαρ της Δανίας. Ως αυτοκράτειρα της Ρωσίας έφερε το όνομα Μαρία Φεοντόροβνα. Οι σχέσεις της με την μητέρα της δεν ήταν καλές. Το 1901 παντρεύτηκε, σύμφωνα με την επιθυμία της μητέρας της, τον πρίγκιπα Πέτρο Αλεξάνδροβιτς του Όλντεμπουργκ. Έζησε μια ζωή πολύ δυστυχισμένη κοντά του για 15 χρόνια και ο γάμος τους παρέμεινε λευκός. Το 1903 στην διάρκεια μιας στρατιωτικής παρέλασης γνώρισε τον Νικολάϊ Κουλικόφσκι. Ζήτησε διαζύγιο από τον άνδρα της , ο οποίος της υποσχέθηκε πως θα της το δώσει μετά από επτά χρόνια αλλά δεν είχε καμία αντίρρηση να κατοικεί ο Νικολάϊ μαζί τους στο παλάτι τους. Για να κρατήσει τα προσχήματα διόρισε τον νεαρό αξιωματικό Κουλικόφσκι προσωπικόν του υπασπιστή. Το γεγονός αυτό έγινε η αιτία των πιο κακόβουλων κουτσομπολιών της αριστοκρατίας. Τελικά η Όλγα πήρε διαζύγιο τον Οκτώβριο του 1916. Μετά από ένα μήνα παντρεύτηκε τον άνδρα της ζωή της Νικολάϊ Κουλικόφσκι, με τον οποίο απέκτησε δύο γιούς και έζησε μαζί του μια ευτυχισμένη ζωή. Ευτυχώς ήταν από τα λίγα μέλη της οικογένειας των Ρομανώφ που κατόρθωσε να ξεφύγει από το δολοφονικό μένος των Μπολσεβίκων εγκαταλείποντας την Ρωσία με όλη την οικογένειά της το 1920. Εγκαταστάθηκαν στην Δανία απ΄όπου ανεχώρησαν το 1948 για τον Καναδά. Της άρεσαν οι τέχνες και η ζωγραφική. Συντηρούσε την οικογένειά της με την πώληση των έργων ζωγραφικής που η ίδια δημιουργούσε. Ο σύζυγός της πέθανε το 1958 ενώ η ίδια το 1960, σε ηλικία 78 ετών. Ήταν η τελευταία μεγάλη δούκισσα της Ρωσίας.
Επιμέλεια κειμένου: Τέπη Πιστοφίδου