Στις 5 Οκτωβρίου 1964, οι εφημερίδες είχαν στα πρωτοσέλιδά τους τις δηλώσεις του πρίγκιπα Πέτρου, που έκανε στους δημοσιογράφους την προηγούμενη ημέρα, και ενώ ο νεόνυμφος βασιλιάς Κωνσταντίνος απουσίαζε από την Αθήνα.
Ο Πέτρος κάλεσε τους δημοσιογράφους το μεσημέρι της Κυριακής, 4 Οκτωβρίου, στο ξενοδοχείο «Βασιλιάς Γεώργιος» και τους έκανε βαρυσήμαντες δηλώσεις, τις οποίες ανακάλεσε μερικές αργότερα,. Το κακό όμως είχε γίνει. Ο διεθνής Τύπος τις είχε αναμεταδώσει και η προπαγάνδα κατά της Μοναρχίας στην Ελλάδα εδραιώθηκε ακόμη περισσότερο. Ας δούμε τις δηλώσεις που έκανε στους δημοσιογράφους.
Οι τίτλοι στις πρώτες σελίδες έγραφαν: «ΘΕΜΑ ΔΙΑΔΟΧΗΣ ΘΕΤΕΙ Ο ΠΕΤΡΟΣ» , επιτιθέμενος δριμύτατα κατά της βασιλομήτορος. Ήλθε δια να διευθετήση διένεξιν 17ετή με την οικογενειάν του.
Αντιγράφουμε μερικά αποσπάσματα από το κείμενο της εφημερίδας «ΕΘΝΟΣ» της Δευτέρας 5 Οκτωβρίου 1964.
«Ο πρίγκιψ Πέτρος εξαπέλυσε χθες, όλως απροσδοκήτως , δριμυτάτην επίθεσιν κατά της Βασιλομήτορος Φρειδερίκης, εις την οποίαν επέρριψε την ευθύνην της επί 17ετίαν συνεχιζομένης διενέξεώς του μετά της βασιλικής οικογενείας και την κατηγόρησε δι «επιζημίους επιρροάς» εις θέματα ξένα προς τον ρόλον της, ταυτοχρόνως δέ έθεσεν εμμέσως, αλλά πλέον ή σαφώς θέμα διαδοχής του ελληνκού Θρόνου. Ο Βασιλεύς Κωνσταντίνος, ευθύς ως επληροφορήθη τας δηλώσεις του πρίγκιπος Πέτρου, επέστρεψεν εις Αθήνας και εδέχθη εις συνεργασίαν τον Πρωθυπουργόν κ. Γ. Παπανδρέου, ο οποίος εν συνεχεία, προέβη, «κατ΄εξουσιοδότησιν» του Άνακτος, εις δηλώσεις, διά των οποίων απεδοκίμασε την ενέργειαν του πρίγκιπος Πέτρου.
Αι δηλώσεις του πρίγκιπος Πέτρου, αι οποίαι εγένοντο κατά την διάρκειαν συνεντεύξεώς του προς τους αντιπροσώπους του Τύπου, προκάλεσαν ζωηροτάτην αίσθησιν, παρατηρείται δε σχετικώς, ό,τι η εκ μέρους του υποστήριξις βασικών αιτημάτων της Κοινής Γνώμης, ως η δημοκρατικοποίησης της Μοναρχίας και η άρσις πάσης επιρροής της Βασιλομήτορος, αποβλέπουν εις την εξασφάλισιν της υποστηρίξεως του ελληνικού Λαού, μετά του οποίου ουδένα έχει δεσμόν ο πρίγκηψ Πέτρος, δεδομένου ότι παρέμεινε μακράν της Ελλάδος καθ΄όλας τας δυσκόλους στιγμάς.
Πράγματι ο Πρίγκιψ Πέτρος, ο οποίος εκάλεσε τους δημοσιογράφους για να καταστήση γνωστά τα αίτια της απουσίας του εκ των βασιλικών γάμων, ετόνισεν ότι πρέπει να δοθή περισσότερον λαϊκόν και δημοκρατικόν περιεχόμενον εις την Μοναρχίαν και προσέθεσε, μεταξύ άλλων τα εξής:
- Εξέφρασε την ελπίδα ότι, κατά την συνάντησιν, την οποίαν θα έχη προσεχώς με τον Βασιλέα, θα ρυθμισθή κατά κάποιον τρόπον το ατομικόν του ζήτημα. Ο ίδιος είναι διατεθειμένος να προβεί εις υποχωρήσεις.
- Είχε πάντοτε «οικογενειακάς δυσκολίας» με την Φρειδερίκην και το καθεστός αυτό των δυσχερειών δεν έληξε με την νέαν κατάστασην.
- Ελπίζει, ότι η νέα Βασίλισσα, την οποία γνωρίζει από μικρό παιδί και η οποία ανετράφη εντός φιλελευθέρου περιβάλλοντος, θα φέρη εις την Ελλάδα ένα περισσότερον λαϊκόν και δημοκρατικόν πνεύμα.
- Η βασιλεία εκόστισε πολύ εις την Ελλάδα και εγένοντο υπερβολικαί δαπάναι. (Αφήκε να εννοηθή , ότι δι΄όλα αυτά η ευθύνη βαρύνει την Φρειδερίκην).
- Και επί της βασιλείας του νέου Βασιλέως φοβείται, ότι εξακολουθεί να υπάρχη «επιρροή» της Φρειδερίκης και
- Πιστεύει, ότι η πρόσφατος δια του Τύπου πολεμική κατά της Βασιλομήτορος ήτο επιβλαβής και δια τον τόπον και δια τον Θρόνον, πλην όμως «δεν έπρεπε να δοθή αφορμή να γίνη τοιαύτη επίθεσις«.
Τέλος, επεγράμμισε με ιδιαιτέραν έμφασιν τους στενούς δεσμούς του με την βασιλικήν οικογένειαςν της Δανίας και ετόνισεν, ότι συνήθως και κατά το Σύνταγμα, χορηγία παρέχεται μόνον εις τον Βασιλέα και τον Διάδοχον, ο Βασιλεύς δέ υποτίθεται ότι εκ των χρημάτων τα οποία λαμβάνει, μεριμνά δια τας ανάγκας όλων των μελών της οικογενείας του.
Ο πρίγκιψ Πέτρος ήρχισε την συνεντευξίν του προς τους αντιπροσώπους του Τύπου με την εξής δήλωσιν:
— Σας προσκάλεσα να συναντηθούμε και σας ευχαριστώ για την πρόθυμη ανταποκρισή σας στην πρόσκλησή μου, σκοπός της οποίας είναι να εξηγήσω γιατί δεν ήλθα εις τους βασιλικούς γάμους. Λυπήθηκα πολύ, παραπολύ,γιατί ήθελα πολύ να έλθω στους γάμους του βασιλεώς Κωνσταντίνου. Πρώτον διότι είναι ο Βασιλεύς μου και, δεύτερον διότι επρόκειτο για ένα σημαντικόν γενγονός της οικογενειάς μου. Αλλά δυστυχώς υπήρχαν ορισμέναι οικογενειακαί δυσκολίαι και προστριβαί, αι οποίαι με ημπόδισαν. Όπως εις όλας τας οικογενείας έτσι και εις την ιδικήν μας, υπάρχουν οικογενειακά ζητήματα του είδους αυτού, με την διαφορά ότι τα ιδικά μας, λόγω της επισημότητας της θεσεώς μας, προκαλούν μεγαλυτέραν εντύπωσιν.
Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ
— Όταν αποφάσισα την συναντησίν μας αυτήν – συνέχισεν ο πρίγκηψ Πέτρος – είχα την πρόθεσιν να σας εξηγήσω πλήρως και όλους τους λόγους οι οποίοι με ημπόδισαν να έλθω εις τους γάμους. Σήμερον όμως το πρωί ο Βασιλεύς επεκοινώνησε μαζί μου, δια του κυρίου Χοϊδά και με παρεκάλεσε να μην το πράξω πριν πραγματοποιηθή η συνάντησίς μου μετ΄αυτού, την οποίαν ήδη εζήτησα. Επομένως δεν θα εισέλθω εις λεπτομερείας σχετικώς με τας δυσκολίας δια τας οποίας σας ομίλησα και δια την εξομάλυνσιν των οποίων ήλθα εις την Ελλάδα.
ΕΠΙ 17 ΕΤΗ
— Πάντως, θα μαντεύετε ότι αι δυσχέρειαι αυταί προέρχονται από την Βασίλισσαν Φρειδερίκην, με την οποίαν έχω επί 17 έτη δυσκολίαι.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΝ ΚΛΙΜΑ
Τώρα όμως έχομεν μία νέαν κατάστασιν, μίαν νέαν βασίλισσαν, η οποία έχει ανατραφή με καθαρώς δημοκρατικάς αντιλήψεις, και παρά το νεαρόν της ηλικίας της, διαθέτει τον ανάλογον δημοκρατικόν χαρακτήραν. Είμαι πεπεισμένος ότι η νέα αυτή κατάστασις θα φέρη και νέον δημοκρατικόν κλίμα εις την χώραν και θα φύγωμεν από τα υπερβολικά έξοδα που είχαμε ως τώρα και τα οποία εστοίχισαν οικονομικώς τόσον πολλά εις τον τόπον. Η Βασιλεία εστοίχησε πολλά τελευταίως.
Η Ελλάς έχει ανάγκην από έναν καλόν Βασιλέαν και μία καλήν Βασίλισσαν. Γνωρίζω καλώς και τους δύο σημερινούς βασιλείς μας. Ο βασιλεύς Κωνσταντίνος είναι ένας νέος άνθρωπος, πολύ λογικός, τον οποίον συμπαθώ και εκτιμώ ιδιαιτέρως, όπως και την Βασίλισσαν Άννα – Μαρίαν, την οποίαν λόγω των στενών συγγενικών δεσμών μου με την δανικήν βασιλικήν οικογένειαν – είμαι μέλος της βασιλικής οικογένειας της Δανίας, έχω σπίτιν εις την Κοπεγχάγην και διέρχομαι το ήμισυ σχεδόν του έτους εις την δανικήν προτεύουσαν – γνωρίζω καλώς.
«ΘΑ ΤΟΥΣ ΒΟΗΘΗΣΩ»
Γνωρίζω ακόμην την δημοκρατικήν της διαπαιδαγώγισην και τον δημοκρατικόν της χαρακτήρα. Και τους δύο τους περιβάλλω με όλην την αγάπην μου και είμαι αποφασισμένος να τους βοηθήσω με όλην την πείραν μου των 56 χρόνων της ηλικίας μου.
ΑΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Εν συνεχεία ο πρίγκιψ Πέτρος εδέχθη ν΄απαντήση εις ερωτήσεις των αντιπροσώπων του Τύπου. Μεταξύ των πρώτων ηρωτήθη εάν λαμβάνη ο ίδιος οιανδήποτε επιχορήγησιν εη μέρους του ελληνικού Κράτους. Η απάντηση είναι κατηγορηματικώς αρνητική.
Ουδεμίαν επιχορήγησιν, είπε, λαμβάνω πλην του μισθού μου ως αξιωματικού του ελληνικού Στρατού, όπως όλοι οι Έλληνες αξιωματικοί, εφ΄όσον τελώ εν υπηρεσία.
Και πρόσθεσε γελών:
Άλλως τε, ούτε έχω ανάγκην οιασδήποτε επιχορηγίας, ούτε θέλω να λαμβάνω τοιαύτην. Μόνον ο Βασιλεύς και ο Διάδοχος, συνέχισεν ο Πρίγκιψ Πέτροος, λαμβάνουν επιχορήγησιν, κατά το Σύνταγμα, και ουδέν άλλο μέλος της βασιλικής οικογενείας. Ο Βασιλεύς δε φροντίζει δια την συντήρησιν των λοιπών μελών της οικογενείας του.
Εις ερώτησιν πως κρίνει το περιεχόμενον της προσφάτου επιστολής της βασιλομήτορος προς τον Πρωθυπουργόν κ. Γ. Παπανδρέου, ο πρίγκιψ Πέτρος επεφυλάχθη ν΄απαντήση, λέγων ότι δεν έχει υπ΄όψιν του το ακριβές κείμενον της επιστολής καθ΄όσον το ανέγνωσε εις τον ξένον Τύπον εν μεταφράσει και δεν είναι βέβαιον – όπως συνέβη άλλωστε και με ιδικάς του δηλώσεις επί διαφόρων άλλων ζητημάτων – εάν απεδόθη εις την κυριολεξίαν του.
Εις άλλην ερώτησιν πως κρίνει το γεγονός ότι η Βασιλομήτωρ δεν ετήρησε την καθιερωμένην αρχήν να δίδει ο παραλήπτης μιας επιστολής το περιεχόμενον της εις την δημοσιότηταν, αλλά έσπευσεν η ίδια να την αποστείλη εις τας εφημερίδας ειδοποιήσασα, μόνον, σχετικώς τον κ. Πρωθυπουργόν, ο πρίγκηψ Πέτρος απάντησες ως εξής:
– Ακριβώς μετά το γεγονός αυτό – την δημοσίευσιν, δηλαδή του περιεχομένου της επιστολής – έκρινα και εγώ, ότι δύναμαι ν΄αποταθώ προς τους αντιπροσώπους του Τύπου.
Δια την επίθεσιν μερίδος του Τύπου κατά της Βασιλομήτορος απήντησεν:
– Είναι ασφαλώς πολύ άσχημον και δια τον τόπον και δια τον θεσμόν της Βασιλείας. Αλλά δεν έπρεπε να δοθή η αφορμή δια ν΄αρχίσουν αι επιθέσεις αυταί του Τύπου. Και η αφορμή εδόθη από την Φρειδερίκην.
Η ΕΠΙΡΡΟΗ ΤΗΣ ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΗΣ
Εις άλλην ερώτησιν, εάν η Βασιλομήτωρ ασκή επιρροήν τινα, απήντησεν ως εξής:
– Φοβούμαι, ότι και σήμερον υφίσταται επιρροή της Βασιλομήτορος Φρειδερίκης. Γι΄αυτό σας καλώ έτσι.
ΑΝΕΖΩΠΥΡΗΘΗ Η ΕΠΙΡΡΟΗ
Επίσης διηυκρίνισεν ότι, μετά τον θάνατον του Βασιλέως Παύλου, η Βασιλομήτωρ είχε πράγματι αποσυρθή και εις ουδέν ανεμιγνύετο. Αλλ΄από της αναγγελίας της ημερομηνίας των γάμων του Βασιλέως Κωνσταντίνου η «επιρροή της ανεζωπυρήθη» . Απαντών, εξ άλλου εις την ερώτησιν διατί δεν προέβη μέχρι τούδε εις τας ενεργείας, τας οποίας προβαίνει σήμερον προς διακανονισμόν των σχέσεών του με τα Ανάκτορα, ο πρίγκηψ Πέτρος απήντησεν ότι εφ΄όσον έζη ο Βασιλεύς Παύλος και χάρις εις τας παρεμβάσεις και μεσολαβήσεις του, αι κατ΄αυτού αντιδράσεις της Βασιλομήτορος διετηρούντο εις ηπιώτρον τόνον.
«ΜΟΝΤΟΥΣ ΒΙΒΕΝΤΙ»
Εις το σημείον αυτό απεσαφήνισεν ότι αντικειμενικός σκοπός της ενταύθα αφίξεώς του και της συναντήσεώς του μετά του Βασιλέως είναι η εξεύρεσις ενός » μόντους βιβέντι» εις τας σχέσεις του μετά της Βασιλομήτορος. Ο διακανονισμός του ζητήματος, προσέθεσε θα εξαρτηθή από το «πότε θα με δεχθή ο Βασιλεύς και από την συζήτησιν, την οποίαν θα έχωμεν».
ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΣΥΖΥΓΟΥ ΤΟΥ
Ο πρίγκηψ Πέτρος αφήκεν επίσης να εννοηθή σαφώς, ότι ένας από τους λόγους των «δυσκολιών του» τας οποίας παρενέβαλλεν η Βασιλομήτωρ προς αυτόν, ήτο και το ζήτημα της συζύγου του και γενικώς του γάμου του. Δια τον γάμον του αυτόν, ο οποίος έγινεν, ως γνωστόν το 1941 εις τα Ιεροσόλυμα δεν είχε δοθή υπό του τότε βασιλέως Γεωργίου Β΄ η απαιτούμενη ειδική άδεια, η οποία δίδεται δια τους γάμους των μελών των βασιλικών οικογενειών, ούτε εδόθη ποτέ τοιαύτη εκ των υστέρων από τον μετέπειτα βασιλέα Παύλον.
Τούτο όμως προσέθεσε μπορεί να γίνη σήμερον υπό του Βασιλέως Κωνσταντίνου, το θέμα δε αυτό ως αφήκε να εννοηθή, θ΄αποτελέση ένα από τα αντικείμενα των επικειμένων συννεννοήσεών του με τον Βασιλέα.
Ειδικώτερον, δια τας φήμας περί των φιλορρωσικών αισθημάτων της συζύγου του, ο πρίγκηψ ετόνισεν επί λέξει:
Αποτελεί συκοφαντίαν μεγάλην, ότι διαπνέεται δήθεν από φιλοκομμουνιστικά αισθήματα. Δεν έχει καμμίαν απολύτως σχέσιν με τους Ρώσους. Αντιθέτως, υπήρξε θύμα της Ρωσικής Επαναστάσεως, ο δε πατήρ της εξετελέσθη υπό των κομμουνιστών εις την Πετρούπολιν.
Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΠΑΥΛΟΥ
Ερωτηθείς διατί ανεχώρησεν εις το εξωτερικόν την παραμονήν της εγχειρήσεως του Βασιλέως Παύλου, ο πρίγκηψ Πέτρος απήντησεν με έμφασιν: – Λέξιν δεν μου είπε κανείς, ότι επρόκειτο να χειρουργηθή. Την προηγούμενην εφάγαμε μαζί και ήτο καλά.
Εις τον πρίγκιπα υπεμνήσθη εις το σημείο αυτό, ότι ο Βασιλεύς Παύλος εχειρουργήθη ημέραν Παρασκευήν και την προηγουμένην ανεμένοντο οι δύο διάσημοι Άγγλοι χειρουργοί, οι οποίοι παρέστησαν εις την εγχείρησιν. Επ΄αυτού παρετήρησε:
– Μάλιστα, εγευμάτισα μετά του Βασιλέως την Πέμπτην, δηλαδή ακριβώς την προηγουμένην, τα δε τα της αφίξεως των δύο Άγγλων χειρουργών τα εδιάβασα εις τας ξένας εφημερίδας, κατά την διάρκειαν του προς τας Ηνωμένας Πολιτείας ταξιδίου μου.
Ο ΔΙΑΔΟΧΟΣ ΤΟΥ ΘΡΟΝΟΥ
Τέλος απαντών εις άλλην ερώτησιν, εδήλωσεν, απεριφράστως, ό,τι διατηρεί ζωηρότατον ενδιαφέρον ως προς τα δικαιώματά του δια την σειράν διαδοχής εις τον ελληνικόν Θρόνον, αφήκεν δε και επί του θέματος αυτού να εννοηθή σαφώς, ότι και το ζήτημα τούτο θ΄αποτελέση αντικείμενον των συννεννοήσεών του μετά του Βασιλέως :
— Μελετώ το ζήτημα – ετόνισε χαρακτηριστικώς – το οποίον προέκυψεν από την γνωστήν ερμηνευτικήν διάταξιν που προσετέθη εις το άρθρον 45 του Συντάγματος του 1952 και δυνάμει της οποίας έγινε Διάδοχος η πριγκήπισσα Ειρήνη.
Επίσης ο πρίγκιπας Πέτρος ανέφερε στους δημοσιογράφους πως προ επταετίας εζήτησεν από το Πανεπιστήμιον Αθηνών όπως του δοθή η έδρα της Εθνογραφίας «αλλά δεν επήρε καμμίαν απολύτως απάντησιν» εις την αίτησίν του αυτήν, αι δε σχετικαί ενέργειαί του, άγνωστον διατί «εχάθησαν εις το κενόν».
Επιβάλλεται να γίνη και εις την Ελλάδα ένα «’Εθνογραφικόν Μουσείον» δεδομένου ότι εις όλας σχεδόν τας χώρας του Κόσμου, ως και εις αυτό το Κράτος του Μονακό, υπάρχουν τοιαύτα μουσεία.
Διευκρίνισε πως ουδέποτε προέβη εις οιανδήποτε δήλωσιν προς ξένους δημοσιογράφους σχετικώς με τας «οικογενειακάς δυσκολίας» που αντιμετωπίζει, διότι έκρινεν, ότι το θέμα είναι καθαρώς εσωτερικόν ελληνικόν και δι΄αυτό, άλλως τε, όταν αποφάσισε να το φέρη εις την δημοσιότητα, εκάλεσε προς τούτο τους αντιπροσώπους του ελληνικού Τύπου.
Η ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΟΥ ΠΕΤΡΟΥ
Η σύζυγος του πρίγκιπος Πέτρου ονομάζεται Ειρήνη και είναι κόρη του συνταγματάρχου των Κοζάκων Αλεξάνδρου Οβτσινίκωβ, εκτελεσθέντος υπό των Μπολσεβίκων. Η μητέρα της ελέγετο Λυδία και ήτο ελληνικής καταγωγής, εκ Πελοποννήσου, το γένος Ζούρλου. Η οικογένεια Ζούρλου μετηνάστευσεν εις την Ρωσίαν προ της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821 και συγκεκριμένως κατά την ατυχή επανάστασιν του Ορλώφ, δια ν΄ αποφύγη τους τουρκικούς διωγμούς.
Η σύζυγος του πρίγκηπος Πέτρου εγεννήθη εις την Περούπολιν. Κατά το διάστημα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου υπηρέτησεν ως νοσοκόμος φέρουσα την στολήν των Ελληνίδων νοσοκόμων, εις τας ελληνικάς Ενόπλους Δυνάμεις εις την Μέσην Ανατολήν, όπου επί τριετίαν ο πρίγκηψ Πέτρος ήτο επίσημος αντιπρόσωπος με έδραν το Κάιρον, του εις Λονδίνον διαμένοντος τότε Βαιλέως Γεωργίου Β΄, αντί του τότε Διαδόχου Παύλου.
Υστερόγραφο: Οι εμπάθειες μεταξύ των μελών μιας οικογένειας είναι συνηθισμένο γεγονός. Συνήθως μένουν καλά κρυμμένες «στον έξω κόσμο». Όταν όμως δημιουργούνται μεταξύ των μελών μιας βασιλικής οικογένειας και γνωστοποιούνται στην κοινωνία, οι επιπτώσεις μπορεί να αποβούν καταστροφικές. Πολλοί ιστορικοί πιστεύουν πως με τις δηλώσεις του αυτές ο Πρίγκιπας Πέτρος προκάλεσε την αρχή του τέλους της ελληνικής δυναστείας. «Τα κάστρα πέφτουν από μέσα» λέει ο σοφός λαός μας….
Επιμέλεια κειμένου: Τέπη Πιστοφίδου