Μ’ αυτήν την παλιά φωτογραφία – πορτρέτο, το «Royal Chronicles» αποχαιρετά τον βασιλιά Κωνσταντίνο. Από αύριο θα αναπαύεται (μου είναι δύσκολο να γράψω η σορός του) στην γη της πατρίδος του που τόσο αγάπησε, στο χώμα του κτήματος του Τατοΐου όπου έζησε μέχρι την αναχώρησή του, στο κοιμητήριο που αναπαύονται οι γονείς του και πολλά μέλη της δυναστείας του βασιλιά Γεωργίου Α’.
Όταν πληροφορήθηκα τον – αναμενόμενο – θάνατό του, η πρώτη σκέψη που έκανα γι’ αυτόν ήταν «ησύχασε». Ησύχασε γιατί η υγεία του τα τελευταία χρόνια τον είχε ταλαιπωρήσει.
Αν ο πατέρας του βασιλιάς Παύλος, ονομάστηκε «ο καλός βασιλιάς» , ο Κωνσταντίνος ήταν «ο αξιοπρεπής βασιλιάς». Δεν έθιξε και δεν κατηγόρησε ποτέ κανέναν, δεν μεμψιμοίρησε. Παρέμεινε απλός και καταδεκτικός με όλους.
Πολλοί γνωστοί μου, μου ανέφεραν πως τον συναντούσαν σε πτήσεις «Αθήνα – Λονδίνο» ή το αντίστροφο. Τους έκανε εντύπωση η συμπεριφορά του. Απαντούσε σ’ όλους όσους τον χαιρετούσαν εγκαρδίως, δεν απαιτούσε ουδεμία ιδιαίτερη μεταχείριση από το πλήρωμα του αεροπλάνου, και περίμενε υπομονετικά όταν προσγειωνόταν μέχρι να αποβιβαστεί. Και όλοι γνωρίζουμε πως αν ήθελε θα μπορούσε να κάνει χρήση ιδιωτικών αεροπλάνων. Δεν το έκανε.
Οι τίτλοι ευγενείας κληρονομούνται. Τους κανόνες της καλής συμπεριφοράς μπορούμε να τους μάθουμε από σχετικά βιβλία. Τις ηθικές αρετές όμως τις καλλιεργούμε οι ίδιοι. Μπορεί το περιβάλλον μας να συμβάλει στην ύπαρξή τους, όμως η πρακτική τους στην διάρκεια του βίου μας εξαρτάται αποκλειστικά από μας τους ίδιους. Και είναι σπάνια τα άτομα που διαθέτουν λεπτότητα, απλότητα, αξιοπρέπεια, σεβασμό προς τους άλλους, ανιδιοτέλεια.
Ναι, αύριο για λίγες ώρες, θα είναι η τελευταία μέρα της επίγειας ύπαρξης του βασιλιά Κωνσταντίνου. Της επίγειας ύπαρξης του άψυχου σώματός του. Η ψυχή του πλέον είναι «αλλού». Ελπίζουμε να έχει συναντήσει τον πατέρα του και να του έχουν εξαλειφθεί οι όποιες τύψεις που πιθανώς θα ένιωθε, γιατί στην διάρκεια της δικής του βασιλείας έπαυσε η άσκηση των βασιλικών καθηκόντων της δυναστείας τους στην Ελλάδα.
Ναι, αύριο θα γίνει η ιδιωτική κηδεία του. Καλύτερα. Αντιπαθούσε τα πρωτόκολλα και τις φανφάρες. Θα τον συνοδεύσουν αυτοί που πραγματικά τον αγάπησαν και τον εκτίμησαν όσο ζούσε. Η σύζυγός του, η βασίλισσα Άννα – Μαρία, τα πέντε παιδιά του με τους συντρόφους τους και τα εγγόνια του. Οι δύο αδερφές του. Οι συγγενείς του, μέλη βασιλικών οίκων εν ενεργεία και μη.
Ακόμη και όταν έχασε τον θρόνο του, ποτέ δεν προσπάθησε να εκμεταλλευτεί την βασιλική δόξα της αδερφής του Σοφίας, των μελών και στενών συγγενών του από την βασιλική οικογένεια της Αγγλίας ή της βασιλικής οικογένειας της Δανίας.
Ναι, αύριο θα είναι κοντά του οι πραγματικοί του φίλοι που του συμπαραστάθηκαν μέχρι το τέλος της ζωής του. Διακριτικά και ανυστερόβουλα. Θα είναι και ανώνυμοι Έλληνες. Άλλοι με την παρουσία τους και άλλοι νοερώς. Αν τους αισθάνεται και τους βλέπει από εκεί που είναι, θα του προσφέρουν ιδιαίτερη χαρά. Επιζητούσε την εκτίμηση του ελληνικού λαού. Των απλών και ταπεινών.
Ναι, αύριο θα κηδευτεί ένας πραγματικός άρχοντας στην ψυχή, ένας ξεχωριστός Έλληνας. Η αυλαία θα κλείσει οριστικά.
Η ιστορία θα κρίνει τις πράξεις του στην διάρκεια της σύντομης βασιλείας του. Αλλά και την στάση του μετά το δημοψήφισμα.
Εμείς θα ευχηθούμε να αγαπήσουν πολλοί την χώρα μας τόσο γνήσια όπως ο Κωνσταντίνος. Σκέτο Κωνσταντίνος. Ή καλύτερα Τίνος. Είπαμε, η κηδεία είναι ιδιωτική…. Με τίτλους ή χωρίς, η αξία του παραμένει αυτούσια.
Κείμενο: Τέπη Πιστοφίδου