Με αφορμή το φωτογραφικό οδοιπορικό στην Ήπειρο του καλού φίλου και συνεργάτη κυρίου Νίκου Παπακωνσταντίνου, αξίζει να δούμε πάλι την ιστορία ενός αγάλματος, αυτό της αείμνηστης Βασίλισσας Φρειδερίκης, που δέσποζε κάποτε στην Κόνιτσα. Στην κεντρική πλατεία της Κόνιτσας επί σειρά ετών βρισκόταν άγαλμα (γλυπτό σύμπλεγμα) της Βασίλισσας Φρειδερίκης το οποίο «ξηλώθηκε» το 1971 από την Δικτατορία των Συνταγματαρχών και μέχρι σήμερα είναι αποθηκευμένο σε αποθήκη του Δήμου Κόνιτσας, στο Κέντρο Παιδικής Μέριμνας.
Το άγαλμα αυτό, έργο του γλύπτη Μιχάλη Τόμπρου, καθηγητή της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών και Ακαδημαϊκού είχε στηθεί στην πλατεία της πόλης από τις Ένοπλες Δυνάμεις, μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο, για να τιμήσει την επίσκεψη της Βασίλισσας Φρειδερίκης στην Κόνιτσα στις 7 Ιανουαρίου 1948, μία ημέρα μόλις μετά την λήξη των μαχών (που ξεκίνησαν τα ξημερώματα των Χριστουγέννων του 1947) και με συνθήκες ακόμη επικίνδυνες (μία κίνηση που έδειξε το θάρρος της αείμνηστης Βασίλισσας και έδωσε το παράδειγμα σε πολλούς φοβισμένους πολιτικούς τότε).
Επιμέλεια: Ανδρέας Μέγκος
Στο Δημοτικό Συμβούλιο Κόνιτσας που πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 2012 (η πρωτοβουλία της συζήτησης αυτής άνηκε στην αντιδημαρχία Πολιτισμού και στην Κοινωφελή Επιχείρηση του Δήμου Κόνιτσας, η οποία με την υπ. αρ.88/26-11-2012 απόφασή της, κατέθεσε σχετική πρόταση στο Δημοτικό Συμβούλιο), δεν επικράτησε ομόφωνη άποψη για το χώρο της επανατοποθέτησης του αγάλματος της Βασίλισσας Φρειδερίκης, στα πλαίσια του σχεδίου επανατοποθέτησης γλυπτών γνωστών καλλιτεχνών σε διάφορα σημείο εντός της πόλης. Υπήρξαν αντιδράσεις από κάποια μέλη του δημοτικού συμβουλίου της πόλης, και κυρίως από την αντιπολίτευση του ΚΚΕ, ώστε να μην συμπεριληφθεί το συγκεκριμένο άγαλμα στο πρόγραμμα.
Ο τότε Δήμαρχος Κόνιτσας, στήριξε την πρόταση του με επιχειρήματα κυρίως για την καλλιτεχνική αξία του έργου αλλά και για την ιστορικότητα του προσώπου που απεικονίζει. Επιπλέον είχε και την ομόφωνη συγκατάθεση της Κοινωφελούς Επιχείρησης που λίγες μέρες πριν συνεδρίασε για το ίδιο θέμα.
Μέχρι και σήμερα, έξι σχεδόν χρόνια μετά, ″ξεχάστηκε″, και πάλι το θέμα αυτό, και δεν τέθηκε ξανά για συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο.
Άραγε ο σημερινός Δήμαρχος Κόνιτσας θα αναλάβει την πρωτοβουλία της επανατοποθέτησης του αγάλματος στην θέση όπου βρισκόταν – και η οποία παραμένει «ελεύθερη»;
Η θρυλική εξόρμηση στην Κόνιτσα…
«Από την Πρέβεζα παραλαμβάνει τη Φρειδερίκη και τη συνοδεία της ο στρατηγός διοικητής της Ηπείρου και μεταβαίνουν οδικώς στα Ιωάννινα.
-Θέλω να πάω στην Κόνιτσα, του δηλώνει Φρειδερίκη.
-Αποκλείεται, της ξεκόβει ο στρατηγός. Υπάρχει ακόμη μεγάλος κίνδυνος. Οι δρόμοι είναι κλειστοί και μέχρι τώρα δεν έχει περάσει κανένα αυτοκίνητο.
-Μπορούμε να πάμε με τα μουλάρια, επιμένει η Φρειδερίκη. Ο στρατηγός παραμένει ανένδοτος και αποχωρεί από τα Ιωάννινα επειδή του έχει ανατεθεί άλλη αποστολή. Η Φρειδερίκη τότε πείθει τον υποστράτηγο αρχηγό του Επιτελείου να πραγματοποιήσει τον σκοπό της.
Ο δρόμος για την Κόνιτσα είναι δύσβατος. Οι γέφυρες του ποταμού Αώου έχουν ανατιναχθεί. Χρειάζεται να ακολουθήσουν την όχθη του ποταμού μέχρι να βρουν ρηχοτοπιά για να περάσουν απέναντι, όπου έχουν ειδοποιηθεί να τους περιμένουν δύο στρατιωτικά αυτοκίνητα που τους μεταφέρουν στην Κόνιτσα. Η Φρειδερίκη μεταβαίνει στην έδρα του Επιτελείου. Σε ένα ράντσο είναι ξαπλωμένος ο Κωνσταντίνος Δόβας με τραύματα σε όλο του το σώμα. Νοσοκομεία δεν υπάρχουν για τους τραυματίες. Οι κάτοικοι τους περιποιούνται όπως – όπως στα σπίτια τους με γιατροσόφια της ανάγκης. […] Αυτή η θαρραλέα επίσκεψη στην Κόνιτσα θα μείνει αξέχαστη όχι μόνο στη Φρειδερίκη. Αποτελεί σταθμό στη ζωή της ίδιας αλλά και στη ζωή όσων γνώρισαν από κοντά αυτή την εμπειρία και είδαν μια βασίλισσα να αψηφά τον κίνδυνο για να εμψυχώσει με την παρουσία της τους αγωνιστές που υπερασπίζονται τον τόπο. […]
Η πρώτη μητέρα της Ελλάδος…
Οι Διεθνείς Γυναικείες Οργανώσεις κήρυξαν τη Βασίλισσα Φρειδερίκη το 1949 ″Πρώτη Μητέρα″ της χρονιάς. Αυτή η διάκριση δεν είναι τυχαία. Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου (1946-1949) η Βασίλισσα Φρειδερίκη επέδειξε σημαντική δραστηριότητα, τόσο με τις επισκέψεις της στις πολεμικές ζώνες, όσο και με το φιλανθρωπικό της έργο. Η Φρειδερίκη αδιαφορώντας για τούς κινδύνους από τα πυρά και τις νάρκες των ανταρτών και παρά τον έντονο προβληματισμό των Αξιωματικών του Στρατού πού την προειδοποίησαν για τούς μεγάλους κινδύνους πού διέτρεχε, εκείνη πήγαινε δίπλα στους στρατιώτες στην πρώτη γραμμή.
Μέσα στον όλεθρο και στην καταχνιά της δυστυχίας πού επικρατούσαν στη χώρα μας, πρόβαλε η φιγούρα μιας μάνας με τις αγκαλιές της ανοιχτές. Αυτές οι φιλόξενες αγκαλιές γέμισαν αμέσως με εθελοντές, προσφορές, παραγωγικές ιδέες και παιδιά. Η Βασίλισσα Φρειδερίκη πρόσφερε ελπίδα τόσο με τις επισκέψεις της σε ολόκληρη την Ελλάδα, όσο και με το φιλανθρωπικό της έργο.
Σε απίστευτα μικρό διάστημα λειτούργησαν 53 «Παιδοπόλεις». Υπολογίζεται ότι φιλοξένησαν 23.612 παιδιά παρέχοντας τους τροφή, διαμονή και εκπαίδευση. Η ίδρυση των «Παιδοπόλεων», όπου φιλοξενούνταν ορφανά του Εμφυλίου και παιδιά φτωχών οικογενειών, αλλά και επαναπατριζόμενα ορφανά του λεγόμενου «Παιδομαζώματος» προκάλεσε τη μήνη της Κομμουνιστικής Αριστεράς και τον θαυμασμό σε ολόκληρο τον πολιτισμένο κόσμο.
Η Βασίλισσα Φρειδερίκη παραμένει ένας ζωντανός θρύλος για την πόλη της Κόνιτσας και η επανατοποθέτηση του αγάλματος της, αν μη τι άλλο, θα είναι μια έμπρακτη κίνηση σεβασμού προς την Ελληνική Ιστορία.
Share On Facebook
Tweet It
