Ένα από τα αγαπημένα χόμπυ κατά τη διάρκεια του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα με αρχές του 20ου, αποτέλεσε η συλλογή μικρών εικονογραφημένων διαφημιστικών καρτών, καρτολίνων (trade cards), κάτι σαν τις σημερινές εμπορικές κάρτες. Οι έμποροι και οι εταιρίες τις χρησιμοποιούσαν για να διαφημίσουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους όπως τρόφιμα, φάρμακα, καπνό, είδη ένδυσης, οικιακής χρήσης, ραψίματος, γεωργικών εκμεταλλεύσεων και πολλά άλλα.
Tου Ιωάννη Καστρινάκη
Με την εξάπλωση της χρωμολιθογραφίας από τη δεκαετία του 1860 και μετά οι καρτολίνες έγιναν ιδιαίτερα δημοφιλείς. Η δημοτικότητά τους άρχισε να φθίνει τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα όταν νέες μορφές διαφήμισης άρχισαν να χρησιμοποιούνται όπως τα περιοδικά, οι εφημερίδες και το ραδιόφωνο.
Οι καρτολίνες για να γίνουν ελκυστικές στο ευρύ κοινό, πέρα των έντονων χωμάτων που είχαν στην εικονογράφηση, παρουσίαζαν μία σειρά από θέματα όπως όψεις πόλεων, μνημεία, ηγέτες κρατών, προσωπικότητες, σημαίες, εθνόσημα, εθνικές ενδυμασίες, σκηνές από την καθημερινή ζωή, τη μυθολογία, την αρχαιότητα, ιστορικά γεγονότα, και διάφορα άλλα. Στην πίσω όψη των καρτολίνων μπορεί να περιγράφουν χαρακτηριστικά στοιχεία και πληροφορίες για την εικονογράφηση που παρουσιάζουν καθώς και για το προϊόν ή το εργοστάσιο του διαφημιζόμενου εμπορεύματος.
Μία τέτοια συλλογή διαφημιστικών καρτολίνων είναι και η ακόλουθη που απεικονίζει την βασίλισσα Όλγα της Ελλάδος (1867-1913):
Εικόνα 1: CHOCOLAT GUERIN-BOUTRON (Γαλλική/6,5X10,5εκ./N.28) Οlga, Reine de Grece.
Εικόνα 2: GILL TAILLEUR (Γαλλική / 7X11 εκ.) OLGA REINE DE GRECE.
Εικόνα 3: WELLCOME TALONS TOURNANTS PATINS CAOUTCOUC (Γαλλική / 7X10,5 εκ.) La Reine Olga.
Σύνθεση με την βασίλισσα Όλγα, ελληνικό βασιλικό θυρεό, και άνθη.
Εικόνα 4: WILLS CIGARETTES (Αγγλική/3,5X6,5 εκ./N.53) H.M THE QUEN OF GREECE. Στην πίσω πλευρά της καρτολίνας αναγράφονται τα εξής: «Η Μεγάλη Δούκισσα Όλγα Κονσταντίνοβα είναι η μεγαλύτερη κόρη του Μεγάλου Δούκα Κωνσταντίνου της Ρωσίας (γιος του Αυτοκράτορα Νικολάου Α’). Γεννήθηκε στις 22 Αυγούστου 1851 και παντρεύτηκε στις 15 Οκτωβρίου 1867 τον Γεώργιο Α’, βασιλιά της Ελλάδος, αδερφό της βασίλισσας Αλεξάνδρας.
Εικόνα 5: ALLEN & GINTERS CIGARETTES (Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής /4X7 εκ.) QUEEN OF GREECE.
Εικόνα 6: ADKIN & SONS CIGARETTES (Αγγλική / 3,5X6,5 εκ.) H.M. The Queen of Greece. Σύνθεση με την βασίλισσα Όλγα και σημαίες της Ελλάδος και Δανίας.
Εικόνα 7: COUSIS DUREC CIGARETTES (Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής /4X6 εκ.) OLGA, QUEEN OF GREECE.
Εικόνα 8: COLLECTION FELIX POTIN (Γαλλική / 4X7,5 εκ.) OLGA REINE DE GRECE.
Οι καρτολίνες ανήκουν στην ιδιωτική συλλογή του Ιωάννη Καστρινάκη.