Του Νίκου Παπακωνσταντίνου
Ο Βασιλεύς Κωνσταντίνος από το 1964 και την άνοδό του στον ελληνικό θρόνο, μέχρι και σήμερα, σε όλες τις περιπτώσεις που φορά τα παράσημα του, φέρει στον λαιμό του τον Ανώτερο Ταξιάρχη του Τάγματος του Dannebrog με διαμάντια.
Τι είναι αυτό το Τάγμα, ποιοι είναι οι λόγοι (δυναστικοί και συναισθηματικοί) που κάνουν τον Κωνσταντίνο να φορά πάντα το παράσημο αυτό, πότε και πως του απενεμήθη; Σ’ αυτές τις ερωτήσεις θα προσπαθήσω να δώσω σήμερα απαντήσεις.
Το Τάγμα του Dannebrog είναι ένα σημαντικό παρασημο της Δανίας. Ιδρύθηκε το 1671 από τον Βασιλιά Χριστιανό τον Ε’. Στα 1842 στις βαθμίδες του παράσημου αυτού προστέθηκε, πάνω απ’ όλες τις άλλες, πάνω και από τους Μεγαλόσταυρους, η βαθμίδα του Ανώτερου Ταξιάρχη με διαμάντια, μόνο για μέχρι οκτώ άτομα, όλα Βασιλείς και πρίγκιπες, στενά συνδεδεμένα με τον Βασιλικό Οίκο της Δανίας.
Ο Ανώτερος Ταξιάρχης του Danneborg με διαμάντια, όπως τον φιλοτέχνησε ο Ανδρέας Μέγκος για το βιβλίο του «Εραλδικά Σύμβολα και Διάσημα του Βασιλείου της Ελλάδος». Κρεμιέται στον λαιμό από την χαρακτηριστική κορδέλα του (λευκή με κόκκινες παρυφές) και το παραπάνω κόσμημα φέρει το μονόγραμμα του Βασιλέως Φρειδερίκου ΙΧ, είναι το κόσμημα του Βασιλέως Παύλου και του Βασιλέως Κωνσταντίνου.
Την υψηλή αυτή διάκριση φέρει ο εκάστοτε Βασιλιάς της Δανίας και μπορεί να την απονείμει σε άλλα επτά ακόμη άτομα. Αμέσως μετά τον θάνατο του κάθε δικαιούχου, το διαμαντένιο κόσμημα του Dannebrog επιστρέφεται στον Βασιλέα της Δανίας για να το απονείμει, όποτε αυτός κρίνει,σε έναν επόμενο δικαιούχο. Από το 1842 έχει απονεμηθεί σε τσάρους της Ρωσίας, σε Βασιλείς της Ευρώπης και σε πρίγκιπες της οικογένειας. Όλα αυτά τα 175 χρόνια το έχουν λάβει πολύ λίγα άτομα, συνολικά λιγότερα από πενήντα! Το 1916 για παράδειγμα το κατείχαν ο Βασιλιάς Χριστιανός της Δανίας, ο τσάρος Νικόλαος ο Β’ της Ρωσίας, ο πρίγκιπας Βαλντεμάρ της Δανίας, ο Βασιλιάς Χάακων της Νορβηγίας, ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος της Ελλάδος και ο Βασιλιάς Γεώργιος ο Ε’ της Μεγάλης Βρετανίας, οι άλλες δύο θέσεις ήταν κενές. Σήμερα το κατέχουν η Βασίλισσα Μαργαρίτα της Δανίας, ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος της Ελλάδος, ο βασιλικός σύζυγος Χένρικ της Δανίας, ο Βασιλιάς Κάρολος-Γουσταύος της Σουηδίας, ο Βασιλιάς Χάραλντ της Νορβηγίας, η πριγκίπισσα Βενεδίκτη της Δανίας, ο διάδοχος Φρειδερίκος και ο πρίγκιπας Ιωακείμ της Δανίας, και οι οκτώ θέσεις είναι κατειλημμένες.
Ο Βασιλεύς Γεώργιος Α’ των Ελλήνων, γεννημένος πρίγκιπας της Δανίας, λογικό ήταν να είναι κάτοχος του Ανωτέρου Ταξιάρχη του Dannebrog με διαμάντια. Του είχε απονεμηθεί το 1871. Εκείνο που πρέπει να τονίσουμε είναι ότι σε ανάμνηση της χώρας καταγωγής του και προς τιμήν της, το φορούσε πάντα! Σε όλες τις φωτογραφίες, τους πίνακες και τις λιθογραφίες που απεικονίζουν τον πρώτο Βασιλιά μας από τον Οίκο της Δανίας, είναι εύκολο να αναγνωρίσουμε στον λαιμό του, το κόσμημα του Dannebrog με τα διαμάντια να λαμπυρίζουν πάνω στο κόκκινο σμάλτο. Ας δούμε μερικές απ’ αυτές.
Ο Βασιλεύς Κωνσταντίνος, έλαβε με την σειρά του τον Ανώτερο Ταξιάρχη του Dannebrog με διαμάντια λίγο μετά την άνοδο του στον θρόνο. Σε αντίθεση με τον πατέρα του, ο Κωνσταντίνος δεν φορούσε συχνά το δανέζικο παράσημο.
Στην φωτογραφία μας το φορά στον λαιμό του, αλλά επέλεξε να το φορά και όταν πόζαρε στον Laszlo για το πορτραίτο του! Από το πάνω κουμπί της στολής του κρέμεται ο Ταξιάρχης του Αριστείου Ανδρείας και από το δεύτερο κουμπί το κόσμημα του Dannebrog.
Ο Βασιλεύς Παύλος έλαβε τον Ανώτερο Ταξιάρχη του Dannebrog με διαμάντια στα πρώτα χρόνια της βασιλείας του. Σε αντίθεση με τον παππού του Γεώργιο Α’ που τον φόραγε πάντα (και με τον γιο του που επίσης τον φορά πάντα) ο Παύλος φορούσε σπάνια το δανέζικο παράσημο. Ποτέ σε επίσημες τελετές στην Ελλάδα, ποτέ σε ξένες χώρες κατά την διάρκεια επισήμων επισκέψεων.
Μάρτιος 1963. Στην Αθήνα γιορτάζονται τα 100 χρόνια της Δυναστείας. Δυο μήνες πριν είχαν ανακοινωθεί οι επίσημοι αρραβώνες του διαδόχου Κωνσταντίνου με την πριγκίπισσα Άννα-Μαρία της Δανίας. Οι εορτασμοί κράτησαν αρκετές μέρες, ξεκίνησαν με το δείπνο και την μεγάλη δεξίωση στα Ανάκτορα της οδού Ηρώδου Αττικού, και τελείωσαν με την Δοξολογία και την παρέλαση της 25ης Μαρτίου. Ο Βασιλεύς και η Βασίλισσα της Δανίας ήταν τα τιμώμενα πρόσωπα, και λόγω της προέλευσης της Ελληνικής Δυναστείας και λόγω των προσφάτων αρραβώνων του διαδόχου. Η φωτογραφία μας είναι από την πρώτη δεξίωση. Και ο Βασιλεύς Παύλος, και ο Βασιλεύς Φρειδερίκος, και η Βασίλισσα Ίνγκριντ φέρουν τον Ανώτερο Ταξιάρχη του Dannebrog με διαμάντια! Η Βασίλισσα Ίνγκριντ φορά το διαμαντένιο διάδημα της Βασίλισσας Φρειδερίκης! Να υποθέσουμε ότι λίγο μετά την άφιξη τους από Κοπεγχάγη διαπίστωσε έκπληκτη ότι είχε ξεχαστεί το διάδημα της και η Βασίλισσα Φρειδερίκη έσπευσε να της δανείσει το δικό της ; Αυτό ανάγκασε την Βασίλισσα Φρειδερίκη να συμπληρώσει το σετ των σμαραγδιών με …πέντε σειρές μαργαριτάρια! Έτσι έχουμε το παράδοξο, το διάδημα των Βασιλισσών της Ελλάδος, της Βασίλισσας Σοφίας, της Βασίλισσας Φρειδερίκης, να το έχει φορέσει η Βασίλισσα Ίνγκριντ, όχι όμως και η κόρη της Άννα-Μαρία, παρ’ όλο που είναι Βασίλισσα της Ελλάδος!
Μάρτιος 1963, οι εορτασμοί για τα 100 χρόνια της Δυναστείας συνεχίζονται. Στο Εθνικό Θέατρο δόθηκε πανηγυρική παράσταση παρουσία όλων των βασιλικών προσκεκλημένων. Προτίμησα αυτή την φωτογραφία από την αναχώρηση των Βασιλέων από το Θέατρο, μετά την παράσταση, γιατί φαίνεται καλύτερα το κόσμημα του Dannebrog που φορά ο Βασιλιάς Παύλος αλλά και ο Βασιλιάς Φρειδερίκος. Άραγε τα ρουμπίνια της Βασίλισσας Ίνγκριντ ή τα ρουμπίνια της Βασίλισσας Φρειδερίκης να αστραποβολούν περισσότερο στα φλας των φωτορεπόρτερς ;
Πριν προχωρήσουμε παρακάτω στην αφήγηση,ας σχολιάσουμε την ωραία καρφίτσα-φιόγκο, την διάσπαρτη με ρουμπίνια, με την οποία η Βασίλισσα Ίνγκριντ στερεώνει την κορδέλα του παρασήμου της Αγίας Σοφίας και Αγίας Όλγας. Η Βασίλισσα μετά τον θάνατό της, την κληροδότησε στην πρώτη της εγγονή, την πριγκίπισσα Αλεξία. Η Αλεξία την φορά όταν εμφανίζεται προσκεκλημένη σε γάμους και άλλες βασιλικές εκδηλώσεις.
-
- Η Αλεξία στους γάμους του πρίγκιπα διαδόχου Φρειδερίκου το 2004
-
- Η Αλεξία στους δεύτερους γάμους του πρίγκιπος Ιωακείμ το 2008
Η Αλεξία στους εορτασμούς των εβδομηκοστών γενεθλίων της βασίλισσας Μαργαρίτας της Δανίας
Οι φωτογραφίες μας είναι και οι τρεις στην Δανία, η πρώτη από τον γάμο του εξαδέρφου της Φρειδερίκου το 2004, η δεύτερη από τον γάμο του άλλου εξαδέρφου της Ιωακείμ το 2008, και η τρίτη, με τον πολύτιμο φιόγκο στη μέση, από τα 70 χρόνια της Βασίλισσας Μαργαρίτας το 2010.
Πάσχα του 1963. Όπως έχει καθιερωθεί και έχει γίνει παράδοση, ο Βασιλεύς Παύλος συμμετέχει στην Τελετή της Αναστάσεως, με μόνο τα άρρενα μέλη της Βασιλικής Οικογένειας, από την εξέδρα που έχει στηθεί στην πλατεία, μπρος στη Μητρόπολη Αθηνών. Μαζί του ο διάδοχος Κωνσταντίνος και ο πρίγκιπας Μιχαήλ. Κάτω από την εξέδρα αριστερά, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Καραμανλή, Παναγιώτης Κανελλόπουλος. Ο Παύλος φορά στον λαιμό του το Dannebrog, πράγμα που δεν έκανε σχεδόν ποτέ. Να το κάνει γιατί είναι η χρονιά που τιμούνται τα 100 χρόνια της Δυναστείας του που ξεκίνησε από την Δανία ή για τους πρόσφατους αρραβώνες του διαδόχου του με την δανέζα πριγκίπισσα ;
Ήταν το τελευταίο Πάσχα του Βασιλιά. Θα φύγει από την ζωή στις 6 Μαρτίου 1964. Την επομένη η σορός του θα μεταφερθεί απο το Τατόι στα Ανάκτορα Αθηνών όπου θα παραμείνει για δύο εικοσιτετράωρα για οικογενειακή αγρυπνία.
Ο Βασιλεύς Παύλος φεύγει από την Ηρώδου Αττικού και πάνω σε κιλλίβαντα πυροβόλου μεταφέρεται στην Μητρόπολη Αθηνών. Τον συντροφεύουν η σύζυγός του, ο γιος του, οι δυο κόρες του, ο γαμπρός του και οι πρίγκιπες του.
Οι εύζωνες της Ανακτορικής Φρουράς μεταφέρουν τον Βασιλιά τους μέσα στη Μητρόπολη. Εκεί θα ψάλει τρισάγιο για την ανάπαυση της ψυχής του και μετά η οικογένειά του θα αποχωρήσει για να τον αφήσει στον Λαό του που περιμένει να τον αποχαιρετήσει.
Πριν να ανοίξουν οι πόρτες της Μητρόπολης για το λαϊκό προσκύνημα, πρέπει όλα να τακτοποιηθούν στην εντέλεια. Υπάλληλοι των Ανακτόρων μεταφέρουν ραμμένα πάνω σε βελούδινα μαξιλάρια, τα παράσημα του νεκρού Βασιλιά. Θα τοποθετηθούν σε ωραία διάταξη γύρω από το φέρετρό του. Το ανακτορικό αυτοκίνητο μεταφέρει από το Τατόι ή την Ηρώδου Αττικού ότι χρειάζεται. Σήμερα το αυτοκίνητο αυτό σαπίζει απροστάτευτο στο Τατόι!
Όλα είναι πλέον έτοιμα. Το φέρετρο έχει τοποθετηθεί σε βάθρο, μπρος στο Ιερό. Είναι σκεπασμένο με την ελληνική σημαία που πάνω της έχει τοποθετηθεί η σημαία με τον θυρεό των Βασιλέων των Ελλήνων. Πάνω υπάρχει το στέμμα, το σκήπτρο και το ξίφος, σύμβολα της βασιλικής εξουσίας. Τα παράσημα του Βασιλιά, όλα τοποθετημένα σε μπλε βελούδινα μαξιλάρια, είναι αραδιασμένα γύρω από το φέρετρο. Είχε πολλά παράσημα ο Παύλος! Απ’ όλες τις χώρες του κόσμου! Κάπου ανάμεσα στα άλλα θα πρέπει να ήταν και ο Ανώτερος Ταξιάρχης του Dannebrog με τα διαμάντια του να λαμποκοπούν. Τέσσερα βαριά επιδαπέδια κηροπήγια, τα ίδια που χρησιμοποιούνται και στους βασιλικούς γάμους, με αναμμένα τα κεριά τους τοποθετήθηκαν στις τέσσερες γωνίες. Τέσσερες αξιωματικοί διαφορετικών όπλων στέκονται σε στάση προσοχής για να τιμήσουν τον νεκρό Βασιλιά τους. Άφησα τελευταία στην περιγραφή την εικόνα της Μεγαλόχαρης της Τήνου. Έχει τοποθετηθεί σε βάθρο σκεπασμένο με βελούδο, μπρος στο φέρετρο, προς την μεριά του Ιερού. Η εικόνα της Παναγίας, ήρθε από την Τήνο, ο ετοιμοθάνατος Βασιλιάς την ασπάστηκε, τοποθετήθηκε στο δωμάτιό του, και υπό την σκέπη της ο Παύλος άφησε την τελευταία του πνοή. Τον ακολούθησε στην Ηρώδου Αττικού, τώρα στην Μητρόπολη, και θα τον ακολουθήσει και την ώρα της ταφής στο Τατόι.
Τώρα που όλα είναι έτοιμα, μπορεί ο Λαός του να αποχαιρετήσει τον Βασιλιά Παύλο. Με υπομονή, σιωπηλοί, περιμένουν για ώρες στην ουρά. Θέλουν να περάσουν να τον τιμήσουν, να τον αποχαιρετήσουν και να τον ευχαριστήσουν για ότι έκανε γι’ αυτούς στα 62 χρόνια της ζωής του και στα 17 χρόνια της Βασιλείας του.
Η κηδεία ορίστηκε για την Πέμπτη 12 Μαρτίου. Σιγά-σιγά άρχισαν να καταφθάνουν οι συγγενείς, οι φίλοι και οι επίσημοι εκπρόσωποι ξένων χωρών. Από την Δανία έφθασαν η Βασίλισσα Ίνγκριντ και η διάδοχος Μαργαρίτα. Ο Βασιλεύς Φρειδερίκος θα έφθανε αργά το απόγευμα της παραμονής της κηδείας. Το πρωί της 11ης Μαρτίου δέχθηκε στα Ανάκτορα του Αμαλίενμποργκ τον υπουργό του των Εξωτερικών. Είχε έτοιμο το διάταγμα απονομής του Ανώτερου Ταξιάρχη του Dannebrog με διαμάντια στον Βασιλέα Κωνσταντίνο των Ελλήνων, και ο υπουργός το συνυπέγραψε, όπως ήταν συνταγματικά απαραίτητο. Μετά ο Βασιλιάς της Δανίας ταξίδευσε για την Αθήνα.
Την περιγραφή της συγκινητικής συνάντησης των δυο Βασιλιάδων, πεθερού και γαμπρού, θα την αφήσουμε στον Φρέντυ Γερμανό που ήταν αυτόπτης μάρτυς, και έχει μοναδικό τρόπο γραφής. Προηγουμένως ας δούμε τρεις φωτογραφίες από την συλλογή μου με την υποδοχή του δανού Βασιλιά. Στην πρώτη ο Κωνσταντίνος έχει «χωθεί» στην πατρική αγκαλιά του Φρειδερίκου που τον σφίγγει πάνω του και τον φιλά. Ο πρίγκιπας Πέτρος χαιρετά, οι φωτορεπόρτερς προσπαθούν να απαθανατίσουν αυτή την μοναδική στιγμή, όλοι παρακολουθούν συγκινημένοι και έκπληκτοι. Στην δεύτερη φωτογραφία οι δυο Βασιλείς χαιρετούν ενώ ανακρούονται οι εθνικοί ύμνοι την δύο χωρών και στην τρίτη αναχωρούν για το Τατόι.
Γράφει ο Φρέντυ Γερμανός στις ΕΙΚΟΝΕΣ :
Στο Τατόι ήταν όλοι οι συγγενείς, βασιλιάδες και πρίγκιπες, έκπτωτοι και εν ενεργεία, απ’ όλες τις χώρες της Ευρώπης. Βαρύ το κλίμα από την απώλεια του αγαπητού σε όλους Βασιλιά Παύλου. Δεν ήταν εκεί για να τους υποδεχτεί με το γνώριμο σε όλους πλατύ χαμόγελό του. Μετά το δείπνο, όλα ήταν προγραμματισμένα να τελειώσουν νωρίς. Η επόμενη, η μέρα της κηδείας, προβλεπόταν κουραστική και δύσκολη συναισθηματικά για όλους.
Μάρτιος 1964. Μετά την ορκωμοσία στην Βουλή αποχωρεί μαζί με την διάδοχο Ειρήνη. Ίσως η πρώτη φορά που φόρεσε το Dannebrog.
Με την μνηστή του, ακόμα σε πένθος για τον Βασιλέα Παύλο.
Επίσημη φωτογραφία του καινούργιου Βασιλιά.
Σεπτέμβριος 1964. Στην Κοπεγχάγη στις γιορτές που έγιναν εκεί πριν τους γάμους των Αθηνών.
Σεπτέμβριος 1964. Στην «Μεγάλη Βρετανία», στην δεξίωση του πρωθυπουργού προς τιμήν των γάμων του Βασιλέως.
Απρίλιος 1965. Με τον πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου, στην δεξίωση προς τιμήν του Πρόεδρου Μπουργκίμπα της Τυνησίας. Φορά τον τυνησιακό μεγαλόσταυρο αλλά πάντα και το Dannebrog!
Σε επίσημη τελετή.
21 Μαΐου 1966. Γιορτάζει την ονομαστική του εορτή στο Ναύπλιο, με την Βασίλισσα, την Αλεξία και την Ειρήνη.
Με άλλη στρατιωτική στολή, το Dannebrog κρέμεται από την ασπροκόκκινη ταινία του πάνω στην γραβάτα.
Οκτώβριος 1971. Στην Περσέπολη για τα 2500 χρόνια της Ιρανικής Μοναρχίας.
Μάιος 2004. Στην δεξίωση για τους γάμους του διαδόχου Φρειδερίκου της Δανίας.
Ιούνιος 2010. Στους γάμους της διαδόχου Βικτωρίας της Σουηδίας.
Ιανουάριος 2012. Στους εορτασμούς για τα 40 χρόνια βασιλείας της Μαργαρίτας της Δανίας, με την Βασίλισσα και την Θεοδώρα.
Ιανουάριος 2012. Και πάλι στα 40 χρόνια βασιλείας της Μαργαρίτας με την πριγκίπισσα-διαδόχου Μαίρη της Δανίας.
Οκτώβριος 2012. Στην δεξίωση των γάμων του διαδόχου Γουλιέλμου του Λουξεμβούργου, με την Βασίλισσα, τον Παύλο και την Μαρί-Σαντάλ.
Απρίλιος 2015. Στις γιορτές για τα 75 χρόνια της Βασίλισσας Μαργαρίτας της Δανίας.
Βιβλιογραφία:
1.The Orders, Medals and History of Greece, Prince Dimitri Romanoff, Balkan Heritage, Copenhagen, Denmark, 1987.
2. Εραλδικά Σύμβολα και Διάσημα του Βασιλείου της Ελλάδος, Ανδρέα
Μέγκου, Εκδόσεις Στέμμα, 2015.
3. Περιοδικό ΕΙΚΟΝΕΣ,
Νο 388 και 389 (1963),
Νο 438 και 439 (1964)
4. Kongehuset. dk/Dannebrogordenens-haederstegn.
5. List of Grand Commanders of the Dannebrog -Wikipedia.
6. Category :Grand Commanders of the Order of the Dannebrog -Wikipedia.
Φωτογραφίες από το προσωπικό αρχείο του κυρίου Παπακωνσταντίνου τον οποίο ευχαριστούμε θερμά για την συνεργασία.
Φωτογραφία εξωφύλλου Ανδρέας Μέγκος.
Share On Facebook
Tweet It
