Η φιλία της Βασίλισσας Φρειδερίκης με την Βασίλισσα Φαρίντα της Αιγύπτου, σύζυγο του Βασιλιά Φαρούκ, ξεκίνησε τον Μάιο του 1941, όταν η Ελληνική Βασιλική Οικογένεια έφθασε στην Αλεξάνδρεια κυνηγημένη από την Γερμανική Κατοχή.
Του Νίκου Παπακωνσταντίνου
Οι δύο νέες γυναίκες είχαν πολλές ομοιότητες και πολλά κοινά μεταξύ τους. Και οι δύο είχαν παντρευτεί τον Ιανουάριο του 1938, με μερικές μέρες διαφορά η μία από την άλλη. Μέχρι το τέλος της χρονιάς είχαν φέρει στον κόσμο το πρώτο τους παιδί, ενώ το 1940 απέκτησαν και το δεύτερό τους παιδί.
Η Φαρίντα, 16 χρόνων, αρραβωνιασμένη με τον Βασιλιά Φαρούκ.
Η Φαρίντα γεννήθηκε το 1921 στο προάστιο Τζανακλή της Αλεξάνδρειας. Ανήκε σε ευγενή οικογένεια Κιρκασίων, ο πατέρας της ήταν ανώτερος δικαστικός και η μητέρα της Κυρία των Τιμών της Βασίλισσας Ναζλί, της μετέπειτα πεθεράς της. Ήταν η Σαφινάζ Ζουλφικάρ, της έδωσαν όμως το όνομα Φαρίντα για τον γάμο της, για να έχει ένα όνομα που να αρχίζει από Φ, όπως όλα τα μέλη της Αιγυπτιακής Βασιλικής Οικογένειας. Ο γάμος της ήταν παραμυθένιος! Το νυφικό της ήταν δημιουργία του Οικου Worth, από το Παρίσι. Και ο γαμπρός και η νύφη ήταν τόσο όμορφοι, τόσο ταιριαστοί, τόσο αγαπητοί στο λαό τους. Από μερικές φωτογραφίες ας προσπαθήσουμε να ζήσουμε εκείνη τη μέρα του Ιανουαρίου του 1938 στο Ανάκτορο Qoubba του Καΐρου.
Τον Μάιο του 1941, η πριγκίπισσα Φρειδερίκη, έμεινε λίγο στην Αίγυπτο, και απ’ εκεί έφυγε για την Νότιο Αφρική. Έκανε συχνά ταξίδια στην Αλεξάνδρεια για να συναντά τον διάδοχο Παύλο. Τον Μάρτιο του 1944, μετά από παραμονή δυόμιση χρόνων στη Νότιο Αφρική επέστρεψαν και εγκαταστάθηκαν στην Αλεξάνδρεια μέχρι την επιστροφή στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο του 1946. Σ’ αυτά τα πέντε χρόνια άλλαξαν διαμονή εικοσιδύο φορές!
«Μεγάλο μέρος του χρόνου μου στην Αλεξάνδρεια το πέρασα να προσέχω και να χαίρομαι τα παιδιά. Τα στείλαμε σ’ ένα αγγλικό νηπιαγωγείο, όπου περνούσαν όλο το πρωΐ και ήσαν κατευχαριστημένα. Τα απογεύματα παίζαμε στον κήπο ή επισκεπτόμασταν τα παιδιά της Βασιλίσσης Φαρίντα, που ήσαν συνομήλικα με τα δικά μου και συνδέονταν μαζί τους με στενή φιλία.»
25η Μαρτίου 1944. Εθνική Εορτή στην Αλεξάνδρεια, στον τιμητικό εξώστη του Δημαρχιακού Σταδίου, με τον Κωνσταντίνο όρθιο στην καρέκλα του για να μπορέσει να δει καλύτερα.
Η Βασίλισσα Φαρίντα παίζει και ταΐζει την κόρη της. Λίγο πιο ελεύθερα μπορούμε να υποθέσουμε ότι χαμογελούν στους έλληνες πρίγκιπες που ήρθαν για παιχνίδι!
Πολύ απλή στην καθημερινή της ζωή με τα παιδιά της, μεταμορφωνόταν σε υπέρκομψη Βασίλισσα όταν εκτελούσε τα βασιλικά της καθήκοντα!
Η Βασίλισσα Σοφία θυμάται:
«Η παιδική μου φαντασία είχε μεγαλοποιήσει το Παλάτι του Montazah. Περνούσαμε πολλά απογεύματα από εκεί, όταν κατοικούσε σ’ αυτό ο Βασιλιάς Φαρούκ. Μου φαινόταν ένα παλάτι έξοχο, φοβερά εντυπωσιακό… Αργότερα ανακάλυψα ότι δεν ήταν τόσο μεγαλειώδες. Τον ίδιο τον Φαρούκ τον θεωρούσαμε σαν έναν βασιλιά παντοδύναμο, απόλυτο, απρόσιτο. Σ’ αυτό τελικά είχαμε δίκαιο. Είχε τρεις κόρες από τη βασίλισσα Φαρίντα: τη Φεριάλ, τη Φαουζία και τη Φάντια, με τις οποίες παίζαμε ο Τίνο κι εγώ με χαρταετούς και μπαίναμε στους σταύλους για να θαυμάσουμε τ’ άλογα. Εν τω μεταξύ, οι μητέρες μας κουβέντιαζαν κάτω απ’ τα δένδρα. Θυμάμαι, επίσης, κάτι πολύ παράξενο: Είχαν τοποθετήσει στα δένδρα κάτι πράσινα τηλέφωνα.»
Ο Βασιλιάς Φαρούκ, η Βασίλισσα Φαρίντα και η πρωτότοκη πριγκίπισσα Φεριάλ.
Η ωραία Φαρίντα με τις κόρες της.
Η οικογένεια του διάδοχου Παύλου, στην Αλεξάνδρεια.
Το Παλάτι της Montazah, κατοικία στην Αλεξάνδρεια της Αιγυπτιακής Βασιλικής Οικογένειας. Με τον πύργο του, τις ταράτσες του, τους κήπους του, την ωραία δική του παραλία, σίγουρα είναι και έξοχο και φοβερά εντυπωσιακό και μεγαλειώδες, για μας τουλάχιστον που δεν γνωρίζουμε άλλα τέτοια Παλάτια!
Ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος επίσης θυμαται:
Ας δούμε μερικές ακόμα φωτογραφίες από την ζωή στην Αίγυπτο τα χρόνια εκείνα.
Η Φαρίντα πρόσφερε πραγματικά …βασιλική φιλοξενία στην εξόριστη φίλη της και στα παιδιά της και τους βοηθούσε στα προβλήματα που παρουσιαζόντουσαν.
6 Νοεμβρίου 1943. Αλεξάνδρεια, η παραχώρηση του αγγλικού HURSLEY και η μετονομασία του σε Β.Π. ΚΡΗΤΗ, παρουσία του Βασιλέως και του διαδόχου.
Δυο ενδιαφέρουσες, εντελώς ιδιωτικές φωτογραφίες που μας παρουσιάζουν το βασιλικό ζεύγος Φαρούκ-Φαρίντα να δεξιώνονται, στον κήπο του παλατιού τους, τον διάδοχο Παύλο. Η πριγκίπισσα Φρειδερίκη είναι ακόμη στη Νότιο Αφρική ή απλά δεν είναι μέσα στο κάδρο;
Τον Νοέμβριο του 1948 ο Φαρούκ αποφασίζει να χωρίσει από την Φαρίντα. Είναι η αρχή του τέλους. Η εφημερίδα Αιγυπτιακή Πρόοδος θα αναλύσει στα 1952 :«Όταν χώρισε την βασίλισσα, είχε ήδη αποφασίσει να χωρίσει επίσης και με όλη την Αίγυπτο… Οι μεγάλες προσδοκίες που ο λαός περίμενε απ’ αυτόν χάθηκαν για πάντα…». Ο λαός δέχθηκε άσχημα αυτό το διαζύγιο. Η Φαρίντα ήταν πολύ δημοφιλής, ενώ ο Βασιλιάς έχανε συνεχώς από την δημοτικότητά του. Για την Φαρίντα αρχίζει ένα μαρτύριο απομόνωσης που θα κρατήσει χρόνια, ακόμα και μετά την αλλαγή του καθεστώτος. Αρχικά της επιτρέπουν να κρατήσει κοντά της την μικρότερή της κόρη, την Φάντια. Όταν ο Φαρούκ θα αναγκαστεί σε παραίτηση, και θα αναχωρήσει από την Αίγυπτο, τον Ιούλιο του 1952, θα πάρει μαζί του την καινούργια Βασίλισσα Ναριμάν, το βρέφος-Βασιλιά Φουάντ Β’ και τις τρεις κόρες του.
Η Φαρίντα, η άλλοτε καλομαθημένη Βασίλισσα θα ζει μόνη, σχεδόν φυλακισμένη, στο σπίτι της στο νησί Zamalek του Νείλου, στο Κάιρο. Τα οικονομικά της είναι πολύ περιορισμένα. Το μεγαλύτερο της μαρτύριο; Θα κάνει δέκα χρόνια να δει τις τρεις κόρες της και μόνο από μακρυά παρακολουθούσε «πως η νεαρή ζωή τους πλαθόταν στα χέρια άλλων». Το καινούργιο καθεστώς φοβόταν την δημοφιλή Βασίλισσα όσο και το παλαιό!
Απρίλιος 1961, με τον Πρόεδρο Νάσερ.
Στο ίδιο ταξίδι με τον αντιπρόεδρο Σαντάτ.
«Το ταξίδι μου αυτό όμως είχε ακόμη μία διάσταση, πιο προσωπική: επέστρεφα στη χώρα όπου «ελέω» πολέμου και Κατοχής έζησα τα πρώτα μου χρόνια. Θέλησα λοιπόν να επισκεφθώ το σπίτι όπου ζούσαμε στην Αλεξάνδρεια και φυσικά να συναντήσω τη Βασίλισσα Φαρίντα, με την οικογένεια της οποίας τα πρώτα εκείνα χρόνια είχαμε αναπτυξει στενούς δεσμούς. Από την Αίγυπτο είχα φύγει έξι ετών και η Φαρίντα ήταν τότε για μένα, όπως και για όλη την Αίγυπτο, ένας μύθος. Ήταν πολύ όμορφη γυναίκα – δεν ήταν δύσκολο να χαραχθεί στη μνήμη μου ως μία εντυπωσιακή φιγούρα. Όσο αντιπαθούσα τον Φαρούκ τόσο συμπαθούσα τη Φαρίντα. Ενημέρωσα λοιπόν τον Νάσερ ότι επιθυμούσα να τη δω.
Ο Βασιλιάς Παύλος είχε πεθάνει τον Μάρτιο του 1964 και η Βασίλισσα Φρειδερίκη περνούσε τους πρώτους δύσκολους μήνες χωρίς τον σύντροφο της ζωής της. Οι δυο παλιές φίλες πέρασαν μαζί στην Κέρκυρα εκείνο το καλοκαίρι.
Για μια μέρα αφήνουν το Mon Repos και κατεβαίνουν στην Αθήνα για ένα πολιτιστικό και συγχρόνως οικογενειακό γεγονός. Πρώτη κατεβαίνει από το αεροπλάνο η Μεγαλειότητά Της η Βασίλισσα Φρειδερίκη, μετά η Μεγαλειότητά Της η Βασίλισσα Φαρίντα και τρίτη περιμένει να κατέβει η Υψηλότητά Της η πριγκίπισσα Άννα-Μαρία! Σ’ ένα μήνα η ιεραρχία αυτή θα αλλάξει. Η 18χρονη πριγκίπισσα, μετά τον γάμο της, θα γίνει η Βασίλισσα της χώρας και θα προηγείται παντού.
Το ίδιο βράδυ, στο Ψυχικό, στου κυρίου και της κυρίας Ι. Καρρά, δόθηκε δεξίωση. Είχε αναγγελθεί ότι η βραδιά θα περιλάμβανε και «μία ώρα μουσική» με την διάσημη πιανίστα Τζίνα Μπαχάουερ και την μαθήτριά της διάδοχο Ειρήνη. Ήταν ίσως η πρώτη εμφάνιση σε κοινό, έστω περιορισμένο, της πριγκίπισσας Ειρήνης. Οι δύο πιανίστριες εκτέλεσαν ένα πρόγραμμα με έργα Μπαχ και καταχειροκροτήθηκαν. Το ζευγάρι Κωνσταντίνου – Άννας Μαρίας απόλαυσε την ωραία μουσική βραδιά στον κήπο της οικίας Καρρά. Μετά την συναυλία η Βασίλισσα Φαρίντα ποζάρει ευχαριστημένη μεταξύ της Τζίνα Μπαχάουερ, της πριγκίπισσας Ειρήνης, του ζεύγους των μνηστευμένων και της κυρίας Καρρά. Η Βασίλισσα Φρειδερίκη ήταν παρούσα και καμάρωσε την δεξιότητα στο πιάνο της κόρης της, λόγω όμως του πένθους της αρνήθηκε να ποζάρει για τις φωτογραφίες.
Ένα μήνα μετά, η Βασίλισσα Φαρίντα θα έρθει και πάλι στην Αθήνα για τους Βασιλικούς Γάμους. Η φίλη της την ήθελε κοντά της! Η Βασίλισσα της Αιγύπτου θα παίξει και πάλι τον ρόλο της Βασίλισσας, ένα ρόλο που είχε 16 χρόνια να παίξει, από την εποχή του διαζυγίου της. Και θα τον παίξει στην εντέλεια, οι ρόλοι αυτοί δεν ξεχνιούνται, όσα χρόνια κι αν περάσουν!
Θα δούμε μερικές φωτογραφίες με την Φαρίντα στους γάμους. Οι φωτορεπόρτερ, μετά τόσα χρόνια στην αφάνεια, την είχαν ξεχάσει και δεν αποτελούσε αυτή στόχο τους. Εκείνη έλαμπε, μεγαλόπρεπη, επιβλητική, ωραία, στα 43 της χρόνια.
Από την μεγάλη δεξίωση στα Ανάκτορα της οδού Ηρώδου Αττικού. Το δείπνο δόθηκε για τους βασιλικούς καλεσμένους στη μεγάλη τραπεζαρία του πρώτου ορόφου με την υπέροχη θέα στην Ακρόπολη. Μετά το δείπνο, ακολούθησε δεξίωση στα σαλόνια του ισογείου. Ήταν τόσοι οι καλεσμένοι που αναγκάστηκαν να κατεβαίνουν τρεις-τρεις την επιβλητική μαρμάρινη κλίμακα!
Ο Φίλιππος, δούκας του Εδιμβούργου, προσφέρει τον δεξιό του βραχίονα στην Πριγκίπισσα Τζίνα, σύζυγο του ηγεμόνα του Λιχτενστάιν, και τον αριστερό στην Βασίλισσα Φαρίντα. Είναι κρίμα που μπορούμε να δούμε μόνο το προφίλ της ωραίας Βασίλισσας! Ούτε όμως και με την επόμενη φωτογραφία είμαστε τυχεροί, τουλάχιστον ως προς την ποιότητά της.
Δεν υπάρχουν φωτογραφίες από την δεξίωση και απορώ πως τραβήχτηκε η παραπάνω φωτογραφία. Οι φωτορεπόρτερς ήταν συναθροισμένοι και περιορισμένοι κάτω από την μαρμάρινη κλίμακα και φωτογράφιζαν την παρέλαση των εστεμμένων που την κατέβαιναν. Κατά την διάρκεια λοιπόν της δεξίωσης η Βασίλισσα Φαρίντα, με το διάδημά της και τα κοσμήματα που κατόρθωσε να διασώσει, κάθεται δίπλα στην Βασίλισσα Ίνγκριντ της Δανίας, στον Βασιλιά Γουσταύο – Αδόλφο της Σουηδίας και στον Βασιλιά Μποντουέν του Βελγίου.
Για τον γάμο η θέση της Φαρίντα ήταν στην δεύτερη σειρά, στο κέντρο, ακριβώς πίσω από την Βασίλισσα Φρειδερίκη. Αντίστοιχα απέναντι, στη δεύτερη σειρά, καθόντουσαν οι υπόλοιποι τέως Βασιλείς: Ουμβέρτος και Μαρί-Ζοζέ της Ιταλίας, Συμεών και Μαργαρίτα της Βουλγαρίας, Άννα της Ρουμανίας. Την Φαρίντα όμως η Βασίλισσα Φρειδερίκη την ήθελε κοντά της, με το σόι του γαμπρού! Καθόταν λοιπόν ανάμεσα στην κυρία Μαίρη Καρόλου, Μεγάλη Κυρία της Αυλής και στην πριγκίπισσα Ειρήνη, Δούκισσα της Αόστης, αδερφή του Βασιλέως Παύλου, μαζί με τις πριγκίπισσες Αλίκη, Αικατερίνη, Ευγενία, Όλγα, Θεοδώρα που φαίνονται, και τις πριγκίπισσες Μαρίνα, Μαργαρίτα και Σοφία που δεν φαίνονται σ’ αυτές τις δύο φωτογραφίες. Την Φαρίντα στην πρώτη φωτογραφία την κρύβουν εν μέρει τα φτερά από το καπέλο της Βασίλισσας Φρειδερίκης, στη δεύτερη όμως φωτογραφία, που η Βασίλισσα Φρειδερίκη έχει φύγει από τη θέση της για ν’ αλλάξει τα στέφανα, μπορούμε να την διακρίνουμε πολύ καλύτερα.
Μετά το γάμο ακολούθησε η μεσημεριανή δεξίωση στους κήπους των Ανακτόρων της οδού Ηρώδου Αττικού, αλλά και η φωτογράφηση των νεονύμφων με την οικογένειά τους και με τους ξένους Βασιλείς που τους τίμησαν με την παρουσία τους. Είναι νομίζω εύκολο να αναγνωρίσουμε την Βασίλισσα της Αιγύπτου. Ξεχωρίζει, πάνω από τον Βασιλιά Κωνσταντίνο, ωραία και αγέρωχη, με το καπέλο-τυρμπάν και τα μαργαριταρένια σκουλαρίκια της.
Τον Μάρτιο του 1965 ο Βασιλιάς Φαρούκ πεθαίνει στη Ρώμη, ξαφνικά, στα 45 του χρόνια. Έκπληξη για όλους, η Φαρίντα έρχεται αμέσως και είναι συντετριμμένη στην κηδεία του Βασιλιά! Τον αγαπούσε ακόμη; τιμούσε εκείνον που την έκανε Βασίλισσα και της χάρισε τα πάντα, άσχετα αν της τα πήρε όλα πίσω; Ποτέ πάντως δεν σκέφτηκε να ξαναφτιάξει την ζωή της, να κάνει έναν δεύτερο γάμο. Έχει τώρα εγκατασταθεί στον Λίβανο που σε πολλά πράγματα της θυμίζει την Αίγυπτο πριν την νασερική επανάσταση. Στον Λίβανο θα ζήσει μέχρι το 1968. Εκεί αρχίζει να ζωγραφίζει, κι όταν αποφασίζει να ασχοληθεί επαγγελματικά με την ζωγραφική μετακομίζει στο Παρίσι.
Οκτώβριος 1973. Η Αυτοκράτειρα Φαράχ του Ιράν βρίσκεται στη Γαλλία για ημιεπίσημη επίσκεψη. Γευματίζει στο Μέγαρο των Ηλυσίων καλεσμένη από τον Πρόεδρο και την κυρία Πομπιντού αλλά έχει προγραμματίσει να περάσει και ένα σαββατοκύριακο με φίλους στη Νίκαια. Οι φίλοι είναι ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος, η Βασίλισσα Άννα-Μαρία και η Βασίλισσα Φαρίντα. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει επίσκεψη στο Μουσείο Marc Chagall και περίπατο δίπλα στη θάλασσα.
Η ισχυρή Αυτοκράτειρα του Ιράν συναντά λοιπόν τους λιγότερο τυχερούς συναδέρφους της και τους προσφέρει ένα βασιλικό σαββατοκύριακο. Μετά όχι πολλά χρόνια θα βρεθεί κι αυτή, κάτω από δραματικές συνθήκες, χωρίς θρόνο και εξόριστη από τη χώρα της. Μια πικρή εξορία που κοντεύει να κρατήσει σαράντα χρόνια. Ο κύριος με το μπαστούνι είναι ο πρωθυπουργός Hoveyda. Πολλά χρόνια πρωθυπουργός του Ιράν, πολύ καλλιεργημένος, θα εκτελεστεί τις πρώτες κιόλας μέρες της ισλαμικής επανάστασης.
Η ζωγράφος Φαρίντα.
Το 1974, ο Πρόεδρος Σαντάτ της Αιγύπτου θα καλέσει την Βασίλισσα Φαρίντα να επιστρέψει στην Αίγυπτο και θα της χορηγήσει τιμητική σύνταξη. Η Φαρίντα θα γυρίσει στο σπίτι της στο Κάιρο όπου θα ζήσει μέχρι τον θάνατό της. Χαρακτηριστικό της αλλαγής συμπεριφοράς προς την Βασίλισσα: ενώ ο Νάσερ απέτρεπε τον Κωνσταντίνο να επισκεφτεί την έκπτωτη Βασίλισσα, ο Σαντάτ αντιθέτως, προέτρεπε την Βασίλισσα Σοφία της Ισπανίας, σε επίσημη επίσκεψη στην Αίγυπτο, να την επισκεφτεί. Η Σοφία δεν μπόρεσε να δει τελικά την φίλη της μητέρας της γιατί τις μέρες εκείνες του 1977 η Φαρίντα απουσίαζε στο εξωτερικό.
Μερικά χρόνια αργότερα, η Φαρίντα αρρώστησε από λευχαιμία. Ο Πρόεδρος Μουμπάρακ της Αιγύπτου έδωσε εντολή να καλυφθούν από το Κράτος όλα τα έξοδα νοσηλείας της. Θα πεθάνει στις 16 Οκτωβρίου 1988. Ήταν 67 χρόνων.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Share On Facebook
Tweet It
