Η 17η Ιανουαρίου 2016 σηματοδοτεί την 25η επέτειο της ανόδου στο θρόνο της Νορβηγίας του βασιλιά Χάραλντ Ε′ και της βασίλισσας Σόνια. Κατά τη διάρκεια του ″Σαββατοκύριακου του Ιωβηλαίου″ πραγματοποιήθηκαν πολλές επίσημες εκδηλώσεις στο Όσλο, πρωτεύουσα του Βασιλείου.
Επιμέλεια: Ανδρέας Μέγκος
Αποκορύφωμα των εκδηλώσεων ήταν το επίσημο γκαλά που έλαβε χώρα στο Πανεπιστήμιο ″Aula″ και το βασιλικό δείπνο που ακολούθησε στα ανάκτορα όπου παρευρέθηκαν μαζί με τα μέλη της νορβηγικής βασιλικής οικογένειας υψηλοί προσκεκλημένοι Σκανδιναβικών βασιλικών οίκων. Μεταξύ αυτών η βασίλισσα Μαργκρέτε της Δανίας και οι βασιλείς Κάρολος Γουσταύος & Σίλβια της Σουηδίας, αφού είναι γειτονικά Βασίλεια και συνδέονται οικογενειακώς εξ αίματος.
Ορισμένοι μπορεί να αναρωτιούνται γιατί δεν παρευρέθηκαν μέλη άλλων Ευρωπαϊκών βασιλικών οικογενειών στις εορταστικές εκδηλώσεις για το Ιωβηλαίο του Χάραλντ Ε′. Το έθιμο των σκανδιναβικών Ιωβηλαίων (σε αντίθεση με τα γενέθλια και τους γάμους) είναι ότι μόνο Σκανδιναβοί βασιλείς και αρχηγοί κρατών προσκαλούνται επίσημα (αυτή ήταν και η περίπτωση όταν ο βασιλιάς Όλαφ γιόρτασε το Αργυρό Ιωβηλαίο του το 1982 και όταν η βασίλισσα Μαργκρέτε και ο βασιλιάς Κάρολος Γουσταύος γιόρτασαν το Αργυρό και Ρουμπινί τους Ιωβηλαίο).
Ο βασιλιά Χάραλντ Ε′ γεννήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου του 1937 και είναι γιος του πρίγκηπα Όλαφ (μετέπειτα βασιλιά Όλαφ Ε΄) και της Μάρτας. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Όσλο και το 1959 αποφοίτησε από τη Στρατιωτική Ακαδημία. Επίσης, σπούδασε Ιστορία και Οικονομικά στην Οξφόρδη και παντρεύτηκε τη Σόνια Χάραλντσεν το 1968, με την οποία απέκτησε δύο παιδιά, την Πριγκίπισσα Μάρθα Λουίζα και το διάδοχο του θρόνου Χάακον.
Λάτρης της ιστιοπλοΐας, όταν ήταν Πρίγκιπας εκπροσώπησε τη Νορβηγία ως αρχηγός της εθνικής ομάδας ιστιοπλοΐας. Κέρδισε χάλκινο, αργυρό και χρυσό μετάλλιο στα Παγκόσμια Πρωταθλήματα τα έτη 1988, 1982 και 1987, αντίστοιχα.
Μετά το θάνατο του πατέρα του, τον διαδέχτηκε στο Θρόνο στις 17 Ιανουαρίου του 1991. Ως απόγονος της βασίλισσας Βικτωρίας της Αγγλίας είναι στην 63ή θέση και στη διαδοχή του βρετανικού θρόνου.
Την 1η Δεκεμβρίου του 2003 ανακοινώθηκε ότι πάσχει από καρκίνο. Υπεβλήθη σε επιτυχή χειρουργική επέμβαση στο Όσλο και τον αντικατέστησε προσωρινά στα καθήκοντά του ο διάδοχος του θρόνου, Χάακον. Ο Χάραλντ επέστρεψε στα καθήκοντά του στις 13 Απριλίου του 2004. Είναι Αρχηγός των Νορβηγικών Ενόπλων Δυνάμεων και επίσης Επίτιμος Πρόεδρος της Διεθνούς Ιστιοπλοϊκής Ομοσπονδίας, μια θέση που μοιράζεται με τον βασιλιά της Ελλάδας, Κωνσταντίνο Β′.
Το Βασίλειο της Νορβηγίας από τον 8ο αιώνα …
Εποχή των Βίκινγκ…
Την εποχή που εμφανίστηκαν τα πρώτα ιστορικά αρχεία της Σκανδιναβίας, τον 8ο αιώνα, υπήρχαν στη Νορβηγία 29 μικρά βασίλεια. Ένας αριθμός κοινοτήτων ενώθηκαν σε μεγαλύτερους σχηματισμούς και το 872 ο Βίκιγκ Βασιλιάς Χάραλντ Χορφάγκρε (Χάραλντ ο Ξανθός) έγινε ο πρώτος μονάρχης με εκτεταμένη εξουσία. Οι διάδοχοί του βασίλεψαν στην περιοχή μέχρι το 1319. Την περίοδο αυτή οι κάτοικοι ασπάστηκαν το Χριστιανισμό, ενώ το 1262 η εξουσία των βασιλέων της Νορβηγίας επεκτάθηκε στην Ισλανδία και την Γροιλανδία.
Ένωση του Κάλμαρ-Ένωση με τη Δανία…
Ο Βασιλέας Χάκον Ε΄ πέθανε χωρίς άρρενες διαδόχους το 1319. Η κόρη του παντρεύτηκε έναν Σουηδό πρίγκιπα και ο γιος τους Μάγκνους Έρικσον κληρονόμησε και τα δύο βασίλεια. Το 1397 οι ήδη ενωμένες χώρες ενώθηκαν και με τη Δανία σχηματίζοντας την Ένωση του Κάλμαρ, που διατηρήθηκε μέχρι το 1523, οπότε αποχώρησε από την Ένωση η Σουηδία. Η Νορβηγία παρέμεινε ενωμένη με τη Δανία μέχρι το 1814.
Ένωση με τη Σουηδία…
Το 1814 η Ένωση Δανίας-Νορβηγίας ηττήθηκε στους Ναπολεόντιους Πολέμους και ο βασιλιάς της Ένωσης υποχρεώθηκε να αποδώσει την Νορβηγία στη Σουηδία με τη Συνθήκη του Κιέλου. Η Γροιλανδία, η Ισλανδία και οι Νήσοι Φερόες, που προηγουμένως ανήκαν στη Νορβηγία, παραχωρήθηκαν στη Δανία.
Στις 17 Μαΐου του 1814 οι εκπρόσωποι διάφορων πολιτικών και κοινωνικών ομάδων της Νορβηγίας συγκεντρώθηκαν και κήρυξαν ανεξαρτησία από την Δανία, και παραχωρήθηκε στη Νορβηγία σύνταγμα αφού κηρύχθηκε ως ημιανεξάρτητη από το βασίλειο της Δανίας.Μετά από διαπραγματεύσεις συμφωνήθηκε η Νορβηγία να παραμείνει σε χαλαρή μορφή ομοσπονδίας με τη Σουηδία. Η ομοσπονδία αυτή διαλύθηκε ειρηνικά το 1905 οπότε η Νορβηγία απέκτησε και την πλήρη ανεξαρτησία της. Στις 18 Νοεμβρίου της ίδια χρονιάς ανέβηκε στο θρόνο ο πρίγκηπας Κάρολος της Δανίας, αλλάζοντας το όνομά του σε Χόκον Ζ’
Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος…
Η Νορβηγία παρέμεινε ουδέτερη στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ωστόσο κάτω από την πίεση της Μεγάλης Βρετανίας και του αντι-γερμανικού αισθήματος των Νορβηγών, η χώρα βοήθησε έμμεσα τη Βρετανία, μεταφέροντάς της σημαντικές ποσότητες προμηθειών στη χώρα αυτή, ανταλλάσοντάς τες με κάρβουνο.
Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος…
Στις αρχές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου η Νορβηγία παρέμεινε ουδέτερη, παρά τις απόψεις ορισμένων πολιτικών κομμάτων της χώρας ότι η στρατηγική θέση της χώρας, στα ανατολικά της Βρετανίας και με ακτές στον Ατλαντικό, ήταν πολύ μεγάλη για να αφήσει ασυγκίνητη την Γερμανία.
Πράγματι, στις 9 Απριλίου του 1940 η Γερμανία επιτέθηκε αιφνιδιαστικά στο Όσλο, στο Νάρβικ και σε άλλες Νορβηγικές πόλεις. Ο Νορβηγικός στρατός, με τη βοήθεια Βρετανικών, Γαλλικών και Πολωνικών στρατευμάτων, αντιστάθηκε στην εισβολή για δύο περίπου μήνες, οπότε αναγκάστηκε να συνθηκολογήσει στις 7 Ιουνίου. Η κυβέρνηση και ο βασιλέας της χώρας διέφυγαν καταφεύγοντας στο Λονδίνο.
Το 1942 οι δυνάμεις κατοχής εγκατέστησαν στη χώρα φιλοναζιστική κυβέρνηση, με ηγέτη τον Βίντκουν Κουίσλιγκ, η οποία βρήκε κάποια υποστήριξη από τη πλευρά των Νορβηγών. (Ο όρος Κουίσλινγκ χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα για προδότες που κυβερνούν την χώρα τους ως μαριονέτες ξένων δυνάμεων). Γενικότερα, κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, υπήρξε διχασμός στη χώρα, καθώς αντιστασιακά κινήματα συνυπήρξαν με ένα ρεύμα υποστήριξης προς τη Γερμανία.
Η κατοχή της χώρας έληξε το 1945 με την παράδοση των Γερμανικών στρατευμάτων στις 8 Μαΐου.
Μεταπολεμική ιστορία…
Σαν συνέπεια της αποτυχίας της να παραμείνει ουδέτερη στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Νορβηγία εγκατέλειψε την αρχή της ουδετερότητας και προσχώρησε στο ΝΑΤΟ το 1949. Την περίοδο αυτή υπήρξε τεράστια οικονομική ανάπτυξη, κυρίως χάρη στην ανακάλυψη πετρελαίου και φυσικού αερίου, ενώ παράλληλα δημιουργήθηκε ένα εκτεταμένο κράτος κοινωνικής πρόνοιας. Η χώρα μέχρι και σήμερα παραμένει έξω από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως αποφασίστηκε με δημοψηφίσματα το 1972 και το 1994.