Από τον 19ο αιὠνα οι περισσότερες βασίλισσες και πριγκίπισσες της Ευρώπης ανέπτυξαν μεγάλη φιλανθρωπική δράση. Η κρατική πρόνοια δεν ήταν οργανωμένη, γι’αυτό η προσφορά τους ήταν πολύτιμη στον κόσμο. Οι πόλεμοι που ήσαν συχνοί, καθηστούσαν την ανάγκη περίθαλψης των τραυματιών επείγουσα. Πολλές βασίλισσες και πριγκίπισσες έγιναν νοσοκόμες αφού έλαβαν την απαραίτητη κατάρτιση, ενὠ άλλες οργάνωσαν νοσοκομεία καλύπτοντας οι ίδιες όλα τα έξοδα λειτουργίας τους.
Και στην Ελλάδα η προσφορά τους ήταν μεγάλη τόσο στην δημιουργία νοσοκομείων τα οποία λειτουργούν μέχρι σήμερα όσο και στην οργάνωση μονάδων περίθαλψης στα μέτωπα των μαχών.
Η πρώτη που ενεργοποιήθηκε σ’αυτόν τον τομέα ήταν η βασίλισσα Όλγα. Το ερευνητικό της πνεύμα διέκρινε ότι η ίδρυση μιας σχολής νοσοκόμων ήταν κάτι απολύτως απαραίτητο για την στοιχειώδη οργάνωση των υπηρεσιών υγείας προς αντιμετώπιση της απερίγραπτης αθλιότητας που μάστιζε την ελληνική κοινωνία εκείνη την εποχή. Αρχικώς ίδρυσε την πρώτη νοσοκομειακή μονάδα με την ονομασία «Νοσοκομικόν Παιδευτήριον» το 1875. Διαπιστώθηκε όμως η αδυναμία για την εκπλήρωση του σκοπού του και κρίθηκε απαραίτητη και η σύσταση ενός Νοσοκομειακού Κέντρου όπου θα εκπαιδεύονται οι αδελφές νοσοκόμες. Ο ζήλος της Όλγας ήταν τόσο μεγάλος που όλες τις δραστηριότητες τις κάλυψε με δικά της έξοδα. Το 1877 ιδρύθηκε πάλι με πρωτοβουλία της ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός ενώ από το 1884 λειτούργησε το νοσοκομείο «Ευαγγελισμός».
Το παράδειγμα της βασίλισσας Όλγας ακολούθησε και η πριγκίπισσα διαδόχου Σοφία την οποία απασχόλησαν από τον πρώτο καιρό της αφιξής της στην Ελλάδα, οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης του λαού και ιδιαιτέρως των παιδιών. Ίδρυσε το Νοσοκομείο Παἰδων «Η Αγία Σοφία». Επἰσης περιέθαλψε τους τραυματίες του Ελληνοτουρκικού πολέμου που έγινε το 1897.
Σημαντική υπήρξε και η αρωγή των μελών της βασιλικής οικογένειας στους Βαλκανικούς Πολέμους 1912 – 1913. Τόσο η πριγκίπισσα και εν συνεχεία βασίλισσα Σοφία, όσο και οι πριγκίπισσες Αλίκη, Ελένη και Μαρία οργάνωσαν νοσοκομεία, φρόντισαν τις διακομιδές και την νοσηλεία των τραυματιών και μετεκάλεσαν γιατρούς και εκπαιδευμένες και πολύπειρες νοσοκόμες από το εξωτερικό. Η πριγκίπισσα Μαρία Βοναπάρτη δραστηριοποιήθηκε στην λειτουργία και την οργάνωση του πλωτού νοσοκομείου «Αλβανία», στην οργάνωση στρατιωτικού νοσοκομείου στην Πρέβεζα και του Γ’Στρατιωτικού Νοσοκομείου Αθηνών, τα οποία είχε θέσει υπό την προστασία της και κάλυπτε η ίδια με δικά της χρήματα τα έξοδα λειτουργίας τους.
Μια άλλη Ελληνίδα πριγκίπισσα, η Μαρία, κόρη του βασιλέως Γεωργίου Α’, που ήταν παντρεμένη με τον μεγάλο δούκα Γεώργιο της Ρωσίας, μετέβει στην Αγγία λόγω προβλημάτων υγείας της μικρότερης κόρης της Ξένιας. Έφθασε στο Harrogate στις 4 Αυγούστου 1914, την ημέρα που η Μεγάλη Βρετανία κήρυξε τον πόλεμο στην Γερμανία. Σύμφωνα με τις συμβουλές που έλαβε, δεν ήταν ασφαλές να πραγματοποιήσει ένα ταξίδι επιστροφής από την ξηρά στην Ρωσία και η Βόρειος Θάλασσα ήταν επικίνδυνη λόγω των γερμανικών υποβρυχίων. Κατά την παραμονή της στο Ηarrogate ίδρυσε τρία νοσοκομία τα οποία λειτούργησαν άψογα για πέντε χρόνια και περιέλθαψαν με μεγάλη επιτυχία τους τραυματίες πολέμου. Τα έξοδα λειτουργίας τους τα κάλυπτε με τους δικούς της οικονομικούς πόρους μέχρι την άνοδο των Μπολσεβίκων στην εξουσία. Απέκτησε δίπλωμα ως Αδελφή του Βρετανικού Ερυθρού Σταυρού. Μία μέρα ένας τραυματίας πληροφορήθηκε πως μόλις τον είχαν επισκεφτεί, μία μεγάλη δούκισσα της Ρωσίας, μία πριγκίπισσα της Δανίας ( ήταν η πριγκίπισσα Μαργαρίτα της Δανίας, κόρη του πρίγκιπος Βαλντεμάρ, που για ένα μικρό χρονικό διάστημα προσέφερε και αυτή τις υπηρεσίες της στα νοσοκομεία της Μαρίας) και η πριγκίπισσα Βικτωρία της Μεγάλης Βρετανίας. – «Μα την αλήθεια ειμαστε μέσα σε τρελούς!» δήλωσε τότε σαστισμένος…
Η πριγκίπισσα Αικατερίνη προσέφερε και αυτή τις υπηρεσίες της ως νοσοκόμα κατά την διάρκεια του Ελληνοϊταλικού πολέμου το 1940. Όταν ο βασιλιάς Γεώργιος Β΄ έφυγε από την Ελλάδα λόγω της επικείμενης κατάληψης της χώρας από τους Γερμανούς, η πριγκίπισσα Αικατερίνη ανεχώρησε μαζί του και με τα υπόλοιπα μέλη της βασιλικής οικογένειας . Όταν εγκαταστάθηκε στο Κέϊπ Τάουν της Νοτίου Αφρικής, συνέχισε να προσφέρει τις γνώσεις της ενεργά ως νοσοκόμα μαζί με την πριγκίπισσα Ευγενία (την κόρη του πρίγκιπα Γεωργίου και της Μαρίας Βοναπάρτης). Την ημέρα του γάμου της στις 21 Απριλίου 1947, έλαβε πολλές ευχετήριες κάρτες. Μία απὀ αυτές προερχόταν από κάποιους που την γνώριζαν πολύ καλά χωρίς να την έχουν δει ποτέ. Είχε σταλεί από τους αόμματους στρατιώτες που συνόδευε ως νοσοκόμα στο Κέϊπ Τάουν…
Η πριγκίπισσα Σοφία από τις αρχές Νοεμβρίου 1956 μέχρι το 1958 φοίτησε στην Σχολή Βρεφοκόμων του Κέντρου Βρεφών «Μητέρα» . Είχε την ευθύνη για την περιποίηση τριών βρεφών και η φοιτησή της δεν έτυχε καμιάς προνομιακής μεταχείρισης από τους υπευθύνους του Κέντρου. Όταν είχε πρωινή βάρδια προοσερχόταν στις έξι το πρωί και οι σχέσεις της με τις άλλες συμμαθητριές της ήσαν άριστες. «Κανείς δεν αντιλαμβάνεται ότι μία πριγκίπισσα βρίσκεται ανάμεσα στις άλλες μαθήτριες. Με την λευκή μπλούζα, το κατάλευκο σκουφάκι στο κεφάλι της κινείται με άνεση μέσα στις αίθουσες διδασκαλίας και στα δωμάτια όπου ζουν τα βρέφη αυτού του πρότυπου, του θαυμαστού για την χώρα μας ιδρύματος» έγραφε ο Τύπος της εποχής.
Η γνωστή συγγραφέας Coryne Hall στο βιβλίο της «Princesses on the wards» κάνει μια ενδιαφέρουσα ιστορική αναφορά στις υπηρεσίες που προσέφεραν πολλές βασίλισσες και πριγκίπισσες της Ευρώπης. Το βιβλίο περιέχει επίσης πολύ ωραίες και σπάνιες φωτογραφίες.