*The English translation follows after the Greek text*
Πραγματοποιήθηκαν σήμερα από την Υπουργό Πολιτισμού κυρία Λίνα Μενδώνη τα εγκαίνια της μεγάλης θεματικής έκθεσης «Ελληνική Μόδα – 100 χρόνια έμπνευσης και δημιουργίας» που διοργανώνει το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, σε συνεργασία με το Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα «Βασίλειος Παπαντωνίου» στον εκθεσιακό χώρο του Κέντρου Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος», Πειραιώς 254, Ταύρος.
Του Ανδρέα Μέγκου
Την έκθεση τίμησαν με την παρουσία τους η Βασίλισσα Άννα-Μαρία και ο Πρίγκιπας Νικόλαος. Η Βασίλισσα είχε την ευκαιρία να δει ξανά μετά από σχεδόν 52 χρόνια ένα δικό της ένδυμα, το οποίο αναμφισβήτητα είναι ο «Guest Star» της έκθεσης.
Μια εβδομάδα πριν τα εγκαίνια της έκθεσης επισκέφθηκα το Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» και είδα από κοντά στον εντυπωσιακά μεγάλο χώρο της έκθεσης τα ιδιαίτερα όμορφα ενδύματα που πλημμυρίζουν από χρώματα, σχέδια και ιστορία.
Η έκθεση αυτή πήρε «Ζωή» από τρεις υπέροχους ανθρώπους που γνώρισα εκείνη τη μέρα. Τον επιμελητή της έκθεσης, ενδυματολόγο – σκηνογράφο κύριο Νίκο Σαριδάκη, τον διακοσμητή και σχεδιαστή του εκθεσιακού χώρου κύριο Σταμάτη Ζάννο, γνωστό για την ιδιαίτερη ματιά του στο σχεδιασμό και τη διαμόρφωση του χώρου των σημαντικότερων μουσειακών εκθέσεων και την συντονίστρια για το Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα, υπεύθυνη των ενδυματολογικών συλλόγων κυρία Αγγελική Ρουμελιώτη, τους οποίους θαύμασα για τρόπο που φρόντιζαν την κάθε λεπτομέρεια, μικρή και μεγάλη στα εκθέματα και τον χώρο με τρόπο μοναδικό, καλλιτεχνικό, με αγάπη και σεβασμό.
Σκοπός της έκθεσης είναι να παρουσιάσει, μέσα από τα 137 ενδύματα της συλλογής μόδας του ΠΛΙ, την έμπνευση που άντλησαν οι δημιουργοί από όλες τις ιστορικές περιόδους της πορείας του ελληνισμού και του αστικού και λαϊκού πολιτισμού, που δημιουργήθηκε σε όλες τις μορφές της τέχνης και της χειροτεχνίας. Χρώματα, φίνα υφάσματα, επώνυμες δημιουργίες. Τα ενδύματα παρουσιάζονται κατά χρονολογική σειρά αρχίζοντας από το 1920 και φτάνοντας έως το 2020.
Ανάμεσα στα εκθέματα είναι και μια ιδιαίτερη δημιουργία του Γιάννη Ντεσσέ (Jean Desses, διεθνώς αναγνωρισμένος Έλληνας σχεδιαστής των δεκαετιών 1940-60), το φόρεμα της Βασίλισσας Άννας-Μαρίας από κίτρινη και κροκί σιφόν μεταξωτή μουσελίνα, το σχέδιο του οποίου παραπέμπει σε Καρυάτιδα.
Βρέθηκε το 2005 στην γκαρνταρόμπα της Βασίλισσας στο Ανάκτορο Τατοΐου από την Τατιάνα Κουσουλού, συντηρήτρια υφάσματος της Διεύθυνσης Συντήρησης Αρχαίων και Νεώτερων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού, το οποίο και φρόντισε επιμελώς. Είναι η πρώτη φορά που εκτίθεται στο ευρύ κοινό αντικείμενο από το Τατόι ύστερα από την θετική ανταπόκριση του Υπουργείου Πολιτισμού στο αίτημα του Νίκου Σαριδάκη να επιτρέψουν να εμφανιστεί δημόσια το φόρεμα.
Ο Ντεσσέ δημιούργησε αυτό το φόρεμα για την Άννα-Μαρία επ’ ευκαιρία της παρουσίας του βασιλικού ζεύγους της Ελλάδος στους γάμους της Πριγκίπισσας Βεατρίκης της Ολλανδίας (και μετέπειτα Βασίλισσας) με τον Γερμανό διπλωμάτη Κλάους φον Άμσμπεργκ, τον Μάρτιο του 1966 στο Άμστερνταμ.
Το φόρεμα αυτό είδαμε σε ανεπίσημη φωτογράφηση του Αμερικανικού περιοδικού Life που έλαβε χώρα στα Ανάκτορα Τατοΐου τον Οκτώβριο του 1966, όπου και η φωτογραφία της Βασίλισσας (από το προσωπικό αρχείο μου) δίπλα στο έκθεμα.
Η αυθεντική ταινία του Μεγαλόσταυρου του Τάγματος του Σωτήρος που βλέπουμε επάνω στο φόρεμα παραχωρήθηκε από τη Βασίλισσα Άννα-Μαρία ειδικά για την έκθεση αυτή όταν πληροφορήθηκε ότι ήταν αδύνατον να βρεθεί κάποια άλλη ταινία του Μεγαλόσταυρου του Τάγματος που να προέρχεται από απονομή σε γυναίκα, έτσι ώστε να τοποθετηθεί πάνω στο φόρεμα, στην προσπάθεια να δοθεί στο στήσιμο του η αίσθηση της φωτογραφίας της στην οποία εικονίζεται να το φοράει και υπάρχει διπλά στην προθήκη με το φόρεμα. Το Διάσημο (Μετάλλιο) και ο Αστέρας του Τάγματος του Σωτήρος είναι χρησιδάνειο του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου.
Με διαφορετικό τρόπο σε κάθε δεκαετία, είτε για την ανάγκη τεκμηρίωσης εθνικής ταυτότητας είτε για τη συνέχεια του πολιτιστικού παρελθόντος που χανόταν, το ύφος και η αισθητική της επιζητούσαν μια ευρωπαϊκή-ελληνική ταυτότητα.
Ως εκ τούτου, συνεχώς και σχεδόν χωρίς διακοπή, από τα πρώτα κιόλας χρόνια, σταθερό σημείο αναφοράς, επηρεασμού και έμπνευσης αποτελούν όλες οι ιστορικές περίοδοι της πορείας του ελληνισμού και του αστικού και λαϊκού πολιτισμού, που δημιουργήθηκε σε όλες τις μορφές της τέχνης και της χειροτεχνίας: από την κυκλαδική, μινωική, αρχαϊκή, κλασική και ελληνιστική αρχαιότητα, το Βυζάντιο, τους αιώνες της οθωμανικής κυριαρχίας και της κατάκτησης από τους Δυτικούς, όπου αυτή υπήρξε, μέχρι τη δημιουργία του σύγχρονου ελληνικού κράτους, μετά τον Αγώνα της Ανεξαρτησίας του 1821, και τα χρόνια που ακολούθησαν ως τις αρχές του 20ού αιώνα.
Διάρκεια έκθεσης: 31 Οκτωβρίου 2019 – 31 Ιανουαρίου 2020
Ωράριο λειτουργίας
Δευτέρα: ΚΛΕΙΣΤΑ – Τρίτη-Τετάρτη-Πέμπτη: 09:00 – 13:30 – Παρασκευή: 09:00 – 20:00 – Σάββατο: 11:00 – 16:00 – Κυριακή: 10:00 – 18:00
Είσοδος: €5,00
A Royal dress at the exhibition «Greek Fashion – 100 Years of Inspiration and Creation»
Today, Mrs. Lina Mendoni, Greece’s Minister of Culture and Sports, inaugurated the exhibition «Greek Fashion – 100 Years of Inspiration and Creation» organized by the Foundation of the Hellenic World in collaboration with the «Vassilios Papantoniou» Peloponnesian Folklore Foundation (PFF), at the «Hellenic World» Cultural Center, in Athens.
By Andreas Megos
The exhibition was honored by the presence of Queen Anne-Marie and Prince Nikolaos. The Queen had the opportunity to see one of her own dresses after almost 52 years, which is undoubtedly the «Guest Star» of the exhibition.
One week before the inauguration of the exhibition I visited the «Hellenic World» Cultural Center, and saw up close this impressively large exhibition space featuring elegant fashion dresses emitting colors, designs and history.
This exhibition came to «Life» from three remarkable people I met that day. The curator of the exhibition, costume and set designer Mr. Nikos Saridakis, the designer of the exhibition area Mr. Stamatis Zannos known for his particular work for the most important museum exhibitions and the coordinator for the Peloponnesian Folklore Foundation Mrs. Angeliki Roumeliotis, whom I admired for their care of every small and big detail of the exhibits and the exhibition space in a unique, artistic, loving and respectful way.
The exhibition aims to highlight, through the 137 exhibits from PFF’s permanent collection, the inspiration and the influence of the featured artists from all historical periods in the course of the Greek nation and culture (urban and popular). Colors, fine fabrics, branded creations. The garments are presented in chronological order beginning in 1920 and reaching 2020.
Among the exhibits is a special creation by Yannis Desses (Jean Desses, an internationally acclaimed Greek designer of the 1940s and 60s), a magnificent yellow chiffon muslin dress made for Queen Anne-Marie of the Hellenes, whose design resembles the ancient Kariatis.
The dress was found in 2005 in the Queen’s wardrobe at the Tatoi Palace by Tatiana Koussoulou, a fabric preserver of the Ministry of Culture and Sports/Directorate of Conservation of Ancient and Modern Monuments. It is the first time that an object from the Tatoi Palace will be presented to the general public after the Ministry of Culture’s positive response to Nikos Saridakis’ request to allow the dress to be displayed.
Jean Desses designed this dress for Queen Anne-Marie on the occasion of the Greek royal couple attending the wedding of Princess Beatrix of the Netherlands (and later the Queen) with German diplomat Claus von Amsberg that took place in March 1966 in Amsterdam.
This dress was first seen in an unofficial photo shoot by LIFE magazine that took place at the Tatoi Palace in October 1966, and one of those photographs of the Queen (from my personal archive) is placed next to the exhibit.
The authentic sash ribbon of the Order of the Redeemer we see on the dress was given by Queen Anne-Marie specifically for this exhibition when she was informed that it was impossible to find another sash ribbon (women size) in order to be placed on the dress, in an attempt to give a real like image as of the photo she is pictured wearing the sash, placed next to the showcase with the dress. The Grand Cross Medal and Star of the Order are loaned by the National Historical Museum, Athens.
In different ways during each decade, there was a search for a European-Greek identity in the style and aesthetics of Greek fashion, in order to document the national identity or the continuity with the lost cultural past. Accordingly, almost incessantly from the very first years of the century, all the historical periods in the course of the Hellenism and the urban and folk culture were constant point of reference and source of inspiration in all forms of arts and crafts: from the Cycladic, Minoan, Archaic, Classical and Hellenistic Antiquity to Byzantium, the centuries of Ottoman rule and conquest by the West, until the formation of the contemporary Greek State after the War of Independence in 1821 and the following years until the early 20th century.
It takes place at the Hellenic Cosmos Cultural Center in Athens, open from 31 October 2019 to 31 January 2020.