H βασίλισσα Μαρία της Ρουμανίας ήταν η σύζυγος του βασιλέως ΦερδινάνδουΑ΄. Ήταν η πρώτη κόρη του δευτερότοκου γιου της βασίλισσας Βικτωρίας της Αγγλίας Αλφρέδου, δούκα του Εδιμβούργου και κατόπιν δούκα του Σαξ – Κομπούρ – Γκοτά, και της μεγάλης δούκισσας Μαρίας, μοναχοκόρη του τσάρου Αλέξανδρου ΙΙ της Ρωσίας. Υπήρξε μία από τις ωραιότερες εστεμμένες της εποχής της, αλλά και η πιο δυναμική. Με την γοητεία που ασκούσε σε πολιτικούς και διπλωμάτες, την ορθή πολιτική της κρίση, επέδρασσε θετικώς στις πολιτικές εξελίξεις της Ρουμανίας στην διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και μετά. Φιλοδοξούσε να γίνει η πεθερά όλων των βασιλέων των Βαλκανίων, όπως η γιαγιά της, η βασίλισσα Βικτωρία της Αγγλίας, που ονομάστηκε πεθερά της Ευρώπης, λόγω των δυναστικών γάμων των παιδιών της και εγγονιών της, με όλες σχεδόν τις βασιλικές οικογένειες της Ευρώπης.
Πρώτα πάντρεψε την μεγάλη της κόρη Ελισάβετ με τον διάδοχο Γεώργιο της Ελλάδος, γιο του βασιλέως Κωνσταντίνου Α’ και της βασίλισσας Σοφίας.
Ο γάμος τους τελέστηκε με μεγάλη λαμπρότητα στις 14 Φεβρουαρίου 1921 (με το Ιουλιανό ημερολόγιο) στο Βουκουρέστι. Για να ακριβολογούμε ο γάμος αυτός ήταν και επιθυμία του Ελευθέριου Βενιζέλου από το 1913. Ο Βενιζέλος πίστευε πως οι διπλωματικές σχέσεις Ελλάδος – Ρουμανίας θα καθίσταντο πιο ισχυρές με την τέλεση αυτού του γάμου. Η καθυστέρηση της πραγματοποίησής του οφειλόταν στην αναποφασιστικότητα της πριγκίπισσας Ελισάβετ.
Οι εφημερίδες της εποχής έγραφαν: «Επήλθεν επί μακράν σειράν ετών τοιαύτη επιμιξία μεταξύ των δύο λαών, ώστε σήμερον το γεγονός της στενής συγγένειας των δύο βασιλικών οίκων να φαίνεται ως το φυσικότερoν των γεγονότων. Η ιστορία ομιλεί σαφώς επί του σημείου τούτου.»
Η βασίλισσα Μαρία φρόντισε η τελετή να είναι μεγαλειώδης. Πλήθος κόσμου την παρακολούθησε και το ζεύγος των νεονύμφων δέχτηκε πολύτιμα δώρα μεταξύ των οποίων και «δώδεκα ίππους ανήκοντες εις τον τσάρον της Ρωσίας». Ο τσάρος της Ρωσίας είχε εκτελεσθεί πριν λίγα χρόνια από τους Μπολσεβίκους αλλά προφανώς τα άλογά του είχαν καλύτερη τύχη.
Δυστυχώς οι γονείς του Γεωργίου δεν μπόρεσαν να παραστούν στους γάμους του διαδόχου για πολιτικούς λόγους. Το βασιλικό ζεύγος της Ελλάδος εκπροσώπευσε ο αδερφός του Κωνσταντίνου, πρίγκιπας Νικόλαος, συνοδευόμενος από την σύζυγό του, την μεγάλη δούκισσα Ελένη της Ρωσίας.
Στο επίσημο γεύμα που πραγματοποιήθηκε μετά την τέλεση του γάμου, ο βασιλιάς Φερδινάνδος Ι της Ρουμανίας εκδήλωσε την χαρά του για τους γάμους και εξέφρασε την πεποίθηση πως μέσω αυτών θα συνδεθούν στενότερα οι δύο χώρες. Αποτεινόμενος προς τον διάδοχο της Ελλάδος είπε :«Και συ αγαπητέ Γεώργιε, να ζήσεις ευτυχισμένος με την σύζυγό σου. Αν δε οι προσφιλείς γονείς σου δεν μπόρεσαν να παραστούν στους γάμους σου, οι ευχές τους ραίνουν τα στέφανα τα οποία σε ένωσαν με την αγαπημένη μου κόρη».
Ο γάμος του διαδόχου Γεωργίου με την πριγκίπισσα Ελισάβετ της Ρουμανίας ευνόησε τον γάμο της μεγαλύτερης κόρης του βασιλέως Κωνσταντίνου Α΄, της πριγκίπισσας Ελένης, με τον αδερφό της Ελισάβετ, διάδοχο της Ρουμανίας Κάρολο. Η πριγκίπισσα Ελένη εκμυστηρεύτηκε αργότερα πως μετά τον απρόσμενο και οδυνηρό θάνατο του λατρεμένου της αδελφού Αλέξανδρου, δεν επιθυμούσε να επιστρέψει στον αγαπημένο τους τόπο διαμονής, το Τατόι. Ο γάμος της με τον Κάρολο ήταν για την ίδια ένα μέσον διαφυγής από τις επώδυνες αδελφικές της αναμνήσεις.
Ο γάμος της πριγκίπισσας Ελένης έμεινε αξέχαστος στους Αθηναίους λόγω της αφοσίωσης και της αγάπης που έτρεφαν προς της όμορφη πριγκίπισσα. Όλοι πίστευαν και ευχόντουσαν πως μία τόσο ευγενική και εκλεκτή ύπαρξη θα συναντούσε έναν ανέφελο συζυγικό και δημόσιο βίο. Η μοίρα της επιφύλαξε δυστυχώς πολλές δοκιμασίες. Ο γάμος έγινε στην Αθήνα στις 25 Φεβρουαρίου 1921 (Ιουλιανό ημερολόγιο).
Μεσολάβησαν μόνο έντεκα ημέρες από τους γάμους του Γεωργίου και της Ελισάβετ. Ο λόγος ήταν ο θρησκευτικός κανόνας που θέλει ο γάμος δύο αδερφών με άλλα δύο αδέρφια, να γίνεται την ίδια στιγμή και πριν δημιουργηθούν συγγένειες μεταξύ τους. Η παράδοση αναφέρει πως αν ο κανόνας αυτός δεν γίνει σεβαστός, τότε οι γάμοι θα είναι δυστυχισμένοι. Σ΄αυτούς τους δύο γάμους η παράδοση επαληθεύτηκε πλήρως. Η βασίλισσα Μαρία της Ρουμανίας επιθυμούσε να γίνει ξεχωριστή τελετή για το κάθε ζεύγος και με την ανάλογη μεγαλοπρέπεια. Επειδή τα ανάκτορα δεν χωρούσαν να φιλοξενήσουν όλη την δεκαμελή ακολουθία της βασίλισσας Μαρίας, είχε ενοικιαστεί το Ξενοδοχείο της Μεγάλης Βρετανίας ως βασιλική κατοικία. Όμως η Βασίλισσα Μαρία δεν καταδέχτηκε να διαμείνει σε ξενοδοχείο και δέχτηκε με χαρά την φιλοξενία στο μέγαρο ενός παλαιού και πλούσιου πολιτικού. Η Στέψις έγινε στον Μητροπολιτικό Ναό των Αθηνών από τον Αρχιεπίσκοπο Θεόκλητο και τα βαρύτιμα χρυσά στέφανα των Ρομανώφ – που είχε φέρει η βασίλισσα Όλγα στην Ελλάδα – κράτησαν διαδοχικώς όλοι οι Έλληνες συγγενείς πρίγκιπες. Ο Ελληνικός λαός γιόρτασε το γεγονός φωνάζοντας καθώς περνούσε η άμαξα του βασιλέως Κωνσταντίνου με την Ελένη: «Να μας ζήσει το κορίτσι μας», «Κώτσο, να μας ζήσουν τα παιδιά, μωρέ να μας ζήσουν». Αυτοκίνητα του Δήμου μοίραζαν αδιακρίτως κουφέτα από τους γάμους της αγαπημένης τους βασιλοπούλας. Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος Α΄ είχε ιδιαίτερη αδυναμία στην μεγαλύτερή του κόρη Ελένη και πίστευε ότι διασφάλιζε την ευτυχία της με τον γάμο αυτό….
Τέλος η βασίλισσα Μαρία της Ρουμανίας πάντρεψε στις 8 Ιουνίου 1922 στο Βελιγράδι, την δεύτερη κόρη της Μαρία, με τον βασιλέα της Γιουγκοσλαβίας Αλέξανδρο Α΄ (το 1922 ήταν βασιλιάς της Σερβίας – Κροατίας – Σλοβενίας).
Η πριγκίπισσα Μαρία στον γάμο της φορούσε εκπληκτικά κοσμήματα. Είχε φροντίσει να τα αγοράσει η μητέρα της από της μεγάλη δούκισσα Μαρία Πάβλοβνα την νεότερη, που ήταν η κόρη της αδικοχαμένης πριγκίπισσας Αλεξάνδρας της Ελλάδος, κόρη του Γεωργίου Α΄. Τα είχε προσφέρει στην Μαρία Πάβλοβνα η πανέμορφη θεία της, Ελισάβετ της Ρωσίας που εκτελέστηκε από τους Μπολσεβίκους το 1918.
Όταν όμως η βασίλισσα Μαρία θέλησε να παντρέψει και την τρίτη κόρη της Ιλεάνα με τον Βόριδα της Βουλγαρίας, προσέκρουσε στην αντίθετη πολιτική της χώρας του.
Οι γάμοι αυτοί δεν ήσαν ευτυχισμένοι, εκτός από τον γάμο της Μαρίας με τον βασιλιά Αλέξανδρο. Κανένα ζεύγος δεν έζησε μαζί μέχρι τα γεράματά του. Ο Γεώργιος με την Ελισάβετ, χώρισαν το 1935 στην Ρουμανία και το 1939 στην Ελλάδα. Ο βασιλιάς Γεώργιος Β΄ πληροφορήθηκε την έκδοση του διαζυγίου του το 1935 από τις εφημερίδες στο Λονδίνο όπου κατοικούσε πλέον μονίμως.
Ο Κάρολος και η Ελένη χώρισαν το 1928 χωρίς να γνωρίσει η πριγκίπισσα Ελένη την ευτυχία που της άξιζε το σύντομο χρονικό διάστημα που παρέμεινε παντρεμένη. Στην Ρουμανία της έλειπε έντονα η οικογένειά της και αισθανόταν μοναξιά. Καλούσε συχνά τα αδέρφια της και τους συγγενείς της. Για αυτόν τον λόγο η πεθερά της, βασίλισσα Μαρία την αποκαλούσε Εllen & Co.
Tο ζεύγος Αλέξανδρου και Μαρίας ζούσε ευτυχισμένο αλλά την οικογενειακή τους γαλήνη διέκοψε η απρόσμενη δολοφονία του βασιλέως Αλέξανδρου Α΄ στην διάρκεια επισήμου επισκέψεως στην Μασσαλία της Γαλλίας στις 9 Οκτωβρίου 1934. Την ολιγόχρονη κοινή τους ζωή την βίωσαν αρμονικά και ήρεμα. Η ευτυχία της Μαρίας (Μignon για τους οικείους της) και η άνετη διαβίωσή της ως βασίλισσα της Γιουγκοσλαβίας, δημιούργησε την έντονη ζήλια της αδελφής της Ελισάβετ. Αυτή βίωνε στην Ελλάδα μια στερημένη και καθόλου βασιλική ζωή, σε αντίθεση με την ζωή που είχε συνηθίσει στην Ρουμανία.. Δεν έγινε ποτέ αποδεκτή από την οικογένεια του συζύγου της Γεωργίου. Όταν ήταν παρούσα μιλούσαν μεταξύ τους ελληνικά ώστε να μην καταλαβαίνει τι λένε. Αλλά και η Ελισάβετ στην αλληλογραφία που διατηρούσε με την μητέρα της δεν αναφερόταν με τα καλύτερα λόγια για την βασίλισσα Σοφία…. Ο Γεώργιος απουσίαζε για μεγάλα χρονικά διαστήματα στο μέτωπο της Μικράς Ασίας. Η Ελισάβετ που από την παιδική της ηλικία παρουσίαζε μία δύστροπη προσωπικότητα, σε σύντομο χρονικό διάστημα αισθάνθηκε ανία. Στις Απόκριες του 1921 είχε την απερισκεψία να μεταμφιεσθεί σε νεαρή Τουρκάλα!! Και όταν αρρώστησε πολύ σοβαρά από τύφο μετά από μία επίσκεψή της στην Σμύρνη, νοσταλγούσε έντονα τον τόπο καταγωγής της. Η τύχη σύντομα της χαμογέλασε. Ο βασιλιάς Γεώργιος και η βασίλισσα Ελισάβετ κατέφυγαν στο Βουκουρέστι, εξόριστοι από την Ελλάδα, στις 19 Δεκεμβρίου 1923.
Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος Α απεβίωσε τον Ιανουάριο του 1923 και δεν πρόλαβε να γνωρίσει την αποτυχία των γάμων των δύο παιδιών του. Ο γάμος της κόρης του Ελένης ήταν ο μοναδικός γάμος στον οποίο παρευρέθηκε . Στους γάμους όλων των άλλων τέκνων του δεν ήταν παρών. Στην κηδεία της Βασίλισσας Σοφίας στην Ιταλία το 1932, ο Γεώργιος και η Ελισάβετ έκαναν την τελευταία τους κοινή δημόσια εμφάνιση.
Η βασίλισσα Μαρία της Ρουμανίας πέθανε το 1938. Οι προσωπικές της φιλοδοξίες δεν έφεραν την ευτυχία στους γάμους των παιδιών της. Μόνο ο γάμος του γιου της, πρίγκιπα Νικολάου, ευτύχισε. Ίσως γιατί ήταν μοργανατικός…
Κείμενο : Τέπη Πιστοφίδου
βιβλιογραφία: – Γεώργιος Β΄, επιμέλεια Διονυσίου Καλογερόπουλου.
– Αλκμήνη Παλαιολόγου, Πριγκίπισσες της Ελλάδος.
– King Michael of Romania, a Tribute by Arturo Beéche, τον οποίον και ευχαριστούμε πολύ που μας επέτρεψε την δημοσίευση σπάνιων φωτογραφιών από αυτό το βιβλίο.