«Η ανταλλαγή επισκέψεων μεταξύ των αρχηγών των κρατών είναι πάντα ένα από τα πλέον ευοίωνα χαρακτηριστικά κάθε ειρηνικής εποχής. Δεσμοί ανανεώνονται, απόψεις ανταλλάσσονται, προβλήματα ερευνώνται.
Στη ροή του παρελθόντος μπαίνει η σφραγίς του παρόντος με τη λαμπρή της μελλοντική προβολή, με τις ελπίδες και τας επιφυλάξεις με τα όνειρα και τους κινδύνους». Με αυτά τα τόσο σωστά λόγια προλόγιζε το περιοδικό «ΕΙΚΟΝΕΣ» την επίσημη επίσκεψη των βασιλέων της Ελλάδος στο Παρίσι. Με την βασιλική τους αίγλη και την άριστη γνώση του πρωτοκόλλου, προσέφεραν στην μεταπολεμική Ελλάδα μια διεθνή ακτινοβολία.
Ο βασιλιάς Παύλος και η βασίλισσα Φρειδερίκη, με την πριγκίπισσα Σοφία, η οποία συμμετείχε ανεπίσημα, πραγματοποίησαν επίσκεψη στη Γαλλία ως επίσημοι προσκαλεσμένοι του Προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας, κ. Κοτύ, στις αρχές Ιουνίου 1956. Αντιγράφουμε το πρόγραμμα της επισκέψεως όπως ανακοινώθηκε στον Τύπο της εποχής:
1 Ιουνίου 10μ.μ. Αναχώρησις από το Πασαλιμάνι δια του καταδρομικού ‘Έλλη» (κυβερνήτης: πλοίαρχος Εγκολφόπουλος) .
4 Ιουνίου. Άφιξις εις τα ανοικτά της Τουλώνος. 6μ.μ. Αποβίβασις. Επίσημος υποδοχή. Αναχώρησις σιδηροδρομικώς εις Παρισίους.
5 Ιουνίου. Άφιξις εις τον Σταθμόν του δάσους της Βουλώνης. Υποδοχή του Προέδρου της Δημοκρατίας , Πρωθυπουργού και Υπουργικού Συμβουλίου. Τελετική πομπή πλαισιουμένη υπό Εφίππου Δημοκρατικής Φρουράς…. 12 μεσ. Κατάθεσις στεφάνου υπό Βασιλέως εις το μνημείον του Αγνώστου Στρατιώτου. Ανεπίσημον πρόγευμα. 5.30μ.μ. Παρουσίασις του Διπλωματικού Σώματος εις την Αίθουσα Ναπολέοντος ΙΙΙ του «Ηλυσίου» . 8μ.μ. Επίσημον γεύμα εις το «Ηλύσιον». 10μ.μ. Παρακολούθησις συναυλίας του Ομίλου «Λε Κομπανιόν ντε λα Σανσόν»
6 Iουνίου. Μετάβασις δια του ποταμοπλοίου «Μπορντ Φοτινί» εις το Δημαρχείον. Πρόγευμα και ακολούθως επίσκεψις του Κέντρου Ατομικών Ερευνών εις Σακλέ. 8.15 μ.μ. Γεύμα εις Και ντ΄Ορσαί και δεξίωσις. 11 μ.μ. Επιστροφή εις «Ηλύσιον» δια μέσου της ειδικώς φωταγωγημένης πόλεως των Παρισίων.
7 Ιουνίου. Επίσκεψις των υποβρυχιακών εγκαταστάσεων «Μπασέν ντε Καρέν». 11 μεσ. Επίσκεψις Βερσαλλιών και πρόγευμα εις αίθουσαν «Μαρενγκό». 7.30μ.μ. Γεύμα εις την Ελληνικήν Πρεσβείαν. 10μ.μ. Πανηγυρική παράστασις μπαλλέτου εις Όπεραν.
8 Ιουνίου. 11.30 π.μ. Τελετή επισήμου λήξεως της επισκέψεως εις τον περίβολον του «Ηλυσίου».
Η επίσκεψη του βασιλέως Παύλου και της βασίλισσας Φρειδερίκης στη γαλλική πρωτεύουσα ήταν ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα το καλοκαίρι του 1956. Ο γαλλικός λαός παρακολούθησε με μεγάλο ενδιαφέρον την επίσκεψη αυτή και με τις εκδηλώσεις αγάπης και θαυμασμού προς του Έλληνες βασιλείς απέδειξε την εκτίμησή του προς αυτούς και την χώρα τους.
Η μεγάλη ανησυχία των Γάλλων όσο προχωρούσε η βασιλική επίσκεψη ήταν ο καιρός.
– «Δεν θα βγει λίγος ήλιος» έγραφαν οι Γάλλοι δημοσιογράφοι, «ώστε να μην ντροπιαστούμε απέναντι στους καλούς αυτούς βασιλείς που έρχονται από την χώρα του ήλιου;». Και οι Έλληνες συνάδελφοί τους ανέφεραν: «Και ευτυχώς μία- δύο φορές, αν όχι ο ήλιος, αλλά τουλάχιστον ο ουρανός – ο νυχτερινός ουρανός της παρισινής γοητείας – έδωσε ένα αντάξιο επιστέγασμα στα φώτα και τα διαμαντικά, τις λαμπρές στολές και τις αερένιες αμφιέσεις που περιέβαλλαν την βασιλική επίσκεψη. ‘Όλοι πάντως ομολογούν, πως από τα επισκέψεις των αρχηγών των διαφόρων κρατών, και τις εφετινές και τις παλαιότερες, η επίσκεψη των Ελλήνων βασιλέων ήταν σχεδόν η λαμπροτέρα….».
Η πριγκίπισσα Σοφία κατέκτησε αμέσως τους Γάλλους. Στην αρχή είχε αποφασισθεί να ακολουθήσει τους γονείς της εντελώς ανεπισήμως. Γι΄αυτόν τον λόγο είχε κανονισθεί η διαμονή της στο σπίτι των θείων της , πρίγκιπα Γεωργίου και πριγκίπισσας Μαρίας Βοναπάρτη. Είχε τεθεί στην διάθεσή της και ένα αυτοκίνητο με δύο μοτοσυκλετιστές, αλλά σιγά-σιγά η πριγκίπισσα Σοφία περιελήφθη σε όλες τις επίσημες εκδηλώσεις. Αν και ήταν μόνο 18 ετών τα έβγαλε πέρα μια χαρά!
Εντύπωση έκαναν στις κυρίες του Παρισιού οι απαλοί τόνοι των ρούχων που είχε διαλέξει για την κάθε της εμφάνιση. Αλλά εκεί «που έκλεψε την παράσταση» ήταν στο δείπνο των Ηλυσίων. «Σα μια ξανθιά νεράιδα ροδαλή-ροδαλή τυλιγμένη σε άσπρο σύννεφο» την περιέγραφε μια δημοσιογράφος της εφημερίδας «Φρανς Σουάρ».
Οι βασιλείς στις Βερσαλίες δεν ήξεραν τι να πρωτοθαυμάσουν. Ο βασιλιάς Παύλος στάθηκε αρκετή ώρα στην μυστική κρύπτη που είχε δημιουργήσει ο βασιλιάς Λουδοβίκος 16ος για να μπορεί να εργάζεται χωρίς να τον ενοχλούν. Η βασίλισσα Φρειδερίκη εξέτασε με προσοχή το περίφημο εκκρεμές με το καριγιόν που έκανε δώρο ο διάσημος Μοραί στον Λουδοβίκο 14ο το 1704. Η πριγκίπισσα Σοφία ενδιαφέρθηκε περισσότερο για τα έπιπλα και τις ταπετσαρίες.
Η γαλλική κουζίνα ήταν στις δόξες της. Οι σεφ έκαναν τα πάντα για να παρουσιάσουν τα πιο πρωτότυπα μενού. Θα παραθέσουμε το μενού του δείπνου της Ελληνικής Πρεσβείας. Ένας δημοσιογράφος στην Αθήνα έγραφε: – «Μα δεν μπορούσε να υπάρξει, σ΄αυτό το δείπνο έστω και για την …τιμή των όπλων, ένα ελληνικό κρασί;»
Consommé royal
Truit saumonnée glacée ambassadeur
Poularde poélée mascotte
Foie gras au porto
Fraises Melba Feuilletés
Vins (κρασιά) : Τraminer , château Cheval-Blanc, Romanée Cliquot.
Ενδιαφέρουσα είναι και η περιγραφή για τα σερβίτσια και άλλα πολύτιμα σκεύη που χρησιμοποιήθηκαν για το επίσημο δείπνο στην αίθουσα των τελετών του Ηλυσίου Μεγάρου. Στην Γαλλία όταν άλλαζαν τα πολιτεύματα δεν εξαφάνιζαν τα σκεύη των βασιλέων αλλά τα χρησιμοποιούσαν και τα χρησιμοποιούν σε επίσημες τελετές. Γιατί γνωρίζουν πολύ καλά πως αποτελούν μέρος της ιστορίας τους και της πολιτιστικής κληρονομιάς τους, τις οποίες τιμούν και σέβονται.
«Η οικοδέσποινα, η Πρώτη Κυρία της Γαλλίας δεν υπάρχει πια στην ζωή. Μόνος ο αρχιμάγειρος, ο Μπερνάρ Κορομπλιέ, νεώτατος μόλις 35 ετών, σχεδίασε και εξετέλεσε το μενού που ετοιμάστηκε στα μεγάλα χάλκινα σκεύη τα οποία φέρουν ένα μεγάλο Ν και την ημερομηνία κατασκευής τους: Σαιν Κλου 1850, Κομπιένη 1852. Χωρίς επίβλεψη ο κύριος Λεφόρ, που επιβλέπει τα ασημικά του «Ηλυσίου» επιθεώρησε τα 4500 κομμάτια και τα μεγάλα καντηλέρια που ζυγίζουν 30-40 κιλά. Τα σερβίτσια είναι από ασήμι μασίφ ή «ντορέ» κι όλα μαζί στις κάσσες των ζυγίζουν πάνω από ένα τόννο. Πολλές φορές οι κάσσες αυτές ταξιδεύουν στο εξωτερικό, όταν πρόκειται να δωθούν επίσημα γεύματα στις κατά τόπους πρεσβείες. Τα τραπεζομάντηλα είναι σε τόνους απαλούς, μήκους 30 μέτρων. » Χρυσό αστέρι» είναι το όνομα της «ναπ» αυτής που στρώνεται με πιάτα των Σεβρών στις τρεις κλασικές σειρές: των Πουλιών, των Ανθέων, των Τοπίων. Κάθε πιάτο κοστίζει 25.000 γαλλικά φράγκα, κι αντίστοιχη είναι η αξία των ποτηριών που στέκονται μπροστά των, τεσσάρων φυσικά και διαφορετικού σχήματος, το καθένα – ένα για το «σέρρυ» , ένα για το άσπρο κρασί, ένα για το κόκκινο κι΄ένα για την σαμπάνια, την ατίμητη, την αναντικατάστατη γαλλική σαμπάνια, στην ξανθή αφρώδη επιφάνεια της οποίας αντιγυαλίζει το χαμόγελο μιας βασίλισσας ή μιας πρέσβειρας εξωτικής».
Το κείμενο αυτό γράφτηκε το 1956. Μετά από εξήντα σχεδόν χρόνια δεν έχουν αλλάξει πολλά στο Μέγαρο των Ηλυσίων…. Ακόμα χρησιμοποιούν τα σκεύη μαγειρικής του 1815 και τα σερβίτσια του Ναπολέοντα ΙΙΙ.
Επιμέλεια κειμένου: Τέπη Πιστοφίδου
Επιμέλεια φωτογραφιών: Ανδρέας Μέγκος.
Κείμενο από τα τεύχη του περιδικού ΕΙΚΟΝΕΣ , αρ. 33 και 35.