Η καλύτερη φίλη της βασίλισσας Σοφίας: πριγκίπισσα Τατιάνα

     Του Νίκου Παπακωνσταντίνου

«….η καλύτερη φίλη των παιδιών μου, η Πριγκίπισσα Τατιάνα Ράτζιβιλ» γράφει η Βασίλισσα Φρειδερίκη στο «Μέτρον Κατανοήσεως». Ποιά είναι λοιπόν η Τατιάνα που ήταν και είναι η καλύτερη φίλη της Σοφίας, του Κωνσταντίνου και της Ειρήνης; Ποιά είναι η Τατιάνα που στις 26 Μαρτίου θα γιορτάσει 50 ευτυχισμένα χρόνια γάμου με τον σύζυγό της Ζαν Ενρύ Φρυσσώ;

Γεννήθηκε στις 28 Αυγούστου του 1939, κυριολεκτικά την παραμονή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στην Ρουέν της Νορμανδίας, στην Γαλλία. Πατέρας της ήταν ο πρίγκιπας Ντομινίκ Ράτζιβιλ και μητέρα της η πριγκίπισσα Ευγενία της Ελλάδος. Ο Ντομινίκ και η Ευγενία είχαν παντρευτεί τον προηγούμενο χρόνο στο Παρίσι.

Η ιστορία της πριγκιπικής οικογένειας Ράτζιβιλ ξεκινά αποδεδειγμένα στα 1412. Τότε  ήταν βογιάροι στην Λιθουανία, ενώ την επόμενη χρονιά αποκτούν και πολλά φέουδα στην Πολωνία. Στην Πολωνία ανακηρύχτηκαν πρίγκιπες, εκεί έδρασαν όλους αυτούς τους αιώνες, εκεί δρουν ακόμη και σήμερα οι απόγονοι τους.

 

Το οικόσημο της πριγκιπικής οικογένειας Ράτζιβιλ.

Η Τατιάνα δεν γνώρισε τους παππούδες της από την πλευρά του πάτερα της. Ο παππούς της, ο πρίγκιπας Ιερώνυμος Ράτζιβιλ θα πεθάνει στα 1945 φυλακισμένος σε σοβιετικό στρατόπεδο συγκέντρωσης. Η γιαγιά της, η αρχιδούκισσα Ρενάτα της Αυστρίας, είχε πεθάνει από το 1935. Αντιθέτως οι παππούδες της από την πλευρά της μητέρας της, θα παίξουν σημαντικό ρόλο στην ζωή της. Η ίδια η Τατιάνα θα γράψει, στα 2010, για τον παππού της πρίγκιπα Γεώργιο της Ελλάδος και για την γιαγιά της πριγκίπισσα Μαρία Βοναπάρτη: «Πριν από λίγο καιρό έμαθα ότι ένα γράμμα της γιαγιάς μου επρόκειτο να πουληθεί σε δημοπρασία. Η ανάγνωσή του με συγκλόνισε. Η γιαγιά μου έγραφε στον ετοιμοθάνατο Φρόϋντ πως «μόνο η Τατιάνα ήταν μια ακτίνα ηλίου» αυτή την χρονιά του πολέμου, της αρρώστιας και των θανάτων. Τα δυο πρόσωπα που περισσότερο από όλους σημάδεψαν τους παππούδες μου, ο Φρόϋντ και ο πρίγκιπας Βαλντεμάρ της Δανίας, χάθηκαν την χρονιά της γέννησής μου. Μια καινούργια περίοδος της ζωής τους ξεκινούσε, αυτή που θα αφοσιωθούν, και οι δύο μαζί, στα εγγόνια τους.» Η Μαρία Βοναπάρτη αμέσως μετά την γέννηση της Τατιάνας, αγοράζει μια κόκκινη δερμάτινη ατζέντα και γράφει τις πρώτες γραμμές του «Le livre de Tatiana» (το Βιβλίο της Τατιάνας). Εκεί και για χρόνια θα γράφει με σχολαστικότητα κάθε τι που αφορά και παρατηρεί στην εγγονή της. Η Τατιάνα γράφει «..θα πρόσθετα παρ’ όλα αυτά ότι το να έχεις για γιαγιά μια μαθήτρια του Φρόϋντ δεν ήταν πάντα εύκολο. Είχα την αίσθηση ότι ήμουν λίγο σαν «το πειραματόζωό της». Εξέταζε συνεχώς το παιδί και μετά την έφηβη που ήμουν, και συχνά γνωστοποιούσε την «διάγνωση» της ή έστω την κρίση της. Αυτό με έκανε να προσέχω συνεχώς τα πάντα μαζί της!» Όταν οι Γερμανοί μπήκαν στην Ρουέν λεηλατήθηκε το σπίτι της Ευγενίας, και όταν μπήκαν στο Παρίσι λεηλατήθηκε το σπίτι της Μαρίας στο Σαιν Κλου. Ο Γεώργιος, η Μαρία, και οι Ράτζιβιλ βρήκαν καταφύγιο στο σπίτι στο Σαιν Τροπέζ, στην Μεσόγειο. Εκεί γιορτάστηκαν τα πρώτα γενέθλια της Τατιάνας. Οι παππούδες έφυγαν για Αθήνα και με την είσοδο των Γερμανών, μέσω Κρήτης και Αλεξάνδρειας κατέληξαν στην Νότιο Αφρική. Ο Ντομινίκ με την Ευγενία και την κόρη τους, για να τους συναντήσουν, κάνουν τον γύρο της Αφρικής με πλοίο, και περνάνε από την Μοζαμβίκη στην Νότιο Αφρική.

Στην Νότια Αφρική γίνεται η γνωριμία της Τατιάνας με τα ξαδέρφια της, την Σοφία, που είναι λίγο μεγαλύτερη της και τον Κωνσταντίνο που είναι λίγο μικρότερος της. Μια γνωριμία που δημιούργησε μια βαθειά και αδιατάρακτη φιλία που κρατά μέχρι σήμερα! Η φωτογραφία μας είναι του 1942, στα βαφτίσια της πριγκίπισσας Ειρήνης. Μπροστά, αριστερά, η Τατιάνα κοιτά με θαυμασμό τους καινούργιους της φίλους, την Σοφία και τον Κωνσταντίνο. Καθισμένοι, από τα αριστερά, η κυρία Σματς, η πριγκίπισσα Αικατερίνη, η πριγκίπισσα διαδόχου Φρειδερίκη και η πριγκίπισσα Μαρία. Όρθιοι, από αριστερά, ο πρίγκιπας Ντομινίκ Ράτζιβιλ, ο πρίγκιπας Γεώργιος, ο διάδοχος Παύλος και ο στρατηγός Σματς με την νεοφώτιστη Ειρήνη. Η πριγκίπισσα Ευγενία απουσιάζει από την οικογενειακή συγκέντρωση. Είναι και πάλι έγκυος, έχει δύσκολη εγκυμοσύνη, και είναι υποχρεωμένη να παραμείνει στο κρεβάτι για έξη ολόκληρους μήνες. Στις 9 Νοεμβρίου του 1942 γεννήθηκε στο Κέιπ Τάουν ο Γεώργιος που όλοι θα τον φωνάζουν Porgie.

Με το τέλος του πολέμου η οικογένεια γυρίζει στην Γαλλία όπου αμέσως μετά ο Ντομινίκ και η Ευγενία αποφασίζουν να χωρίσουν. Το διαζύγιο εκδίδεται στις αρχές του 1946. Ο πρίγκιπας Ράτζιβιλ θα απομακρυνθεί για πάντα από τα δύο παιδιά του, θα νυμφευθεί και πάλι το 1947, θα αποκτήσει τρεις κόρες και θα πεθάνει το 1976. Η πριγκίπισσα Ευγενία θα παντρευτεί στην Αθήνα, το 1949, τον πρίγκιπα Ραϋμόνδο ντέλλα Τόρρε ε Τάσσο, δούκα του Κάστελ Ντουΐνο, ιδιοκτήτη του υπέροχου πύργου του Ντουΐνο, στην Τεργέστη, στην Ιταλία. Στα 1952 θα αποκτήσουν έναν γιο, τον Κάρλο.

Μετά το διαζύγιο των γονέων της, η Τατιάνα περνά πολύ χρόνο με τους παππούδες της που την υπεραγαπούν. Συχνά έρχονται και μένουν στο ανάκτορο του πρίγκιπα Γεωργίου, στην οδό Ακαδημίας. Οι δεσμοί με τα ξαδέρφια της Αθήνας γίνονται όλο και πιο στενοί. Τα καλοκαίρια είναι πάντα καλεσμένη στο Mon Repos, στην Κέρκυρα. Είμαι πολύ υπερήφανος που έχω στην συλλογή μου την παραπάνω φωτογραφία. Είναι ενυπόγραφη στα ελληνικά από τον Γεώργιο και την Μαρία. Ο παππούς-ναύαρχος κρατά τρυφερά και προστατευτικά μέσα στην πελώρια χούφτα του το χεράκι του μικρού Γεωργίου, που είναι ντυμένος ναυτάκι. Η Τατιάνα χαμογελά δίπλα στην γιαγιά της. Η πριγκίπισσα Μαρία φορά στο στήθος το υπέροχο κόσμημα, από μαργαριτάρια και διαμάντια, της Βασίλισσας Όλγας που είχε περιέλθει στον πρίγκιπα Γεώργιο. Θα το κληρονομήσει η Ευγενία και θα το αφήσει στον μικρότερο γιο της τον Κάρλο. Θα πουληθεί το 2010.

                                       

Τον Αύγουστο του 1954, είναι καλεσμένη, στην κρουαζιέρα του «Αγαμέμνονα», με τον παππού, την γιαγιά, την μητέρα της και τον πατριό της. Είναι μια από τις μικρότερες πριγκίπισσες. Οι φωτογραφίες μας είναι από την επίσκεψη στους Δελφούς, σχεδόν πάντα με την καλή της φίλη την πριγκίπισσα Σοφία.

27 Αυγούστου 1955, εγκαινιάζεται, στο Ηρώδειο, το Α’ Φεστιβάλ Αθηνών, με την όπερα του Κ.Β. Γκλουκ «Ορφέας και Ευρυδίκη» ανεβασμένη από την Εθνική Λυρική Σκηνή. Μεγάλη ημέρα για την πολιτιστική ζωή της χώρας! Ο Βασιλεύς και η Βασίλισσα είναι φυσικά παρόντες. Μαζί τους ένα ..σμήνος έφηβα πριγκιπόπουλα που πρέπει να διαπαιδαγωγηθούν μουσικά. Από αριστερά Ράϊνερ και Κάρολος της Έσσης (γιοι της πριγκίπισσας Σοφίας του Ανδρέα από τον πρώτο της γάμο) Ειρήνη, Κωνσταντίνος, Σοφία και η Τατιάνα.

                                                             

Από τις 5 Σεπτεμβρίου μέχρι τις 13 Σεπτεμβρίου του 1955, οι Βασιλείς Παύλος και Φρειδερίκη πραγματοποίησαν επίσημη επίσκεψη στην Γιουγκοσλαβία, καλεσμένοι του προέδρου Τίτο. Γύρισαν κυριολεκτικά όλη την χώρα, και τους αποδόθηκαν μεγάλες τιμές και περιποιήσεις. Στο τέλος της επίσκεψης, πλοίο του Βασιλικού Ναυτικού κατέπλευσε στο Ντούμπροβνικ για να παραλάβει το βασιλικό ζεύγος. Με το πλοίο ταξίδεψαν και συμμετείχαν στις δυο τελευταίες ημέρες της επίσημης επίσκεψης ο διάδοχος Κωνσταντίνος, η πριγκίπισσα Σοφία και η αχώριστη φίλη και εξαδέρφη, η πριγκίπισσα Τατιάνα Ράτζιβιλ. Ο Παύλος και η Φρειδερίκη δεν ξεχώριζαν την Τατιάνα από τα παιδιά τους! Τους βλέπουμε στους δρόμους του Ντούμπροβνικ με πλήθος κόσμου να τους επευφημούν, στο Δημαρχείο να δέχονται δώρα, αλλά και στην επίσημη δεξίωση με θεατρική παράσταση στο Κάστρο της μεσαιωνικής πόλης. Ξαφνική και δυνατή βροχή τα χάλασε όλα! Η 17χρονη Σοφία και η 16χρονη Τατιάνα, μουσκεμένες, σηκώνουν τις τουαλέτες τους να μη τις λασπώσουν, αντιγράφοντας την Βασίλισσα Φρειδερίκη που κάνει το ίδιο. Ο στρατάρχης Τίτο και η σύζυγος του Γιοβάνκα δείχνουν να διασκεδάζουν με το θέαμα!

Από τις 4 Ιουνίου μέχρι και τις 8 Ιουνίου 1956 έχουμε την επίσημη επίσκεψη των Βασιλέων Παύλου και Φρειδερίκης στην Γαλλία. Τους συνοδεύει η κόρη τους πριγκίπισσα Σοφία. Η παριζιάνα Τατιάνα είναι παρούσα στην επίσημη υποδοχή στον σιδηροδρομικό σταθμό του δάσους της Βουλώνης, και στην δεξίωση του Δημαρχείου των Παρισίων, μαζί με την μητέρα της, την γιαγιά της, και τον πρίγκιπα Μιχαήλ. Ο βασιλόπαις Γεώργιος, 87 χρόνων τότε, παραμένει στο σπίτι του στο Σαιν Κλου, καθηλωμένος σε αναπηρική καρέκλα μετά από εγκεφαλικό. Εκεί θα τον επισκεφτεί ο Βασιλεύς ανεψιός του. Στην φωτογραφία μας, καθισμένοι από αριστερά, Γεώργιος, Παύλος, Μαρία, Φρειδερίκη, κόμης και κόμισσα Παρισίων, Ευγενία. Όρθιοι από αριστερά Ντιάνα Ορλεάνης, Μιχαήλ, Τατιάνα, Σοφία. Ο πρίγκιπας Γεώργιος θα πεθάνει στις 27 Νοεμβρίου 1957. Η Τατιάνα θα είναι, μαζί με όλη την υπόλοιπη οικογένεια, στην κηδεία του αγαπημένου της παππού στην Μητρόπολη Αθηνών και στην ταφή του στο κοιμητήριο στο Τατόϊ.

Αύγουστος του 1961. Διακοπές στην Κέρκυρα. Είναι το καλοκαίρι που η Σοφία και ο Χουάν-Κάρλος θα έρθουν πιο κοντά και θα αποφασίσουν να ενώσουν τις ζωές τους. Η επίσημη αγγελία των αρραβώνων τους θα γίνει τον επόμενο μήνα. Η Τατιάνα, πάντα πολύ κοντά, μοιράζεται με την ξαδέρφη της τα όνειρά της και τα κτυποκάρδια της. Πριν την επίσημη αγγελία τίποτα δεν πρέπει να διαρρεύσει στον Τύπο. Στην εκδήλωση απονομής κυπέλλων στους νικητές ιστιοπλοϊκών αγώνων, η Σοφία και ο Χουάν-Κάρλος βρίσκονται ο ένας στην μια άκρη της πριγκιπικής συντροφιάς και ο άλλος στην άλλη άκρη. Από αριστερά, Κωνσταντίνος, Σοφία, Βεατρίκη Ολλανδίας, Ειρήνη, Μαργαρίτα Ολλανδίας, Τατιάνα, Κάρολος Έσσης, Χουάν-Κάρλος.

Στις 14 Μαΐου του 1962, τελούνται στην Αθήνα οι γάμοι της Σοφίας με τον Χουάν-Κάρλος. Η Τατιάνα, «η καλύτερη της φίλη», δεν θα μπορούσε να μην είναι μέσα στις οκτώ πριγκίπισσες-παράνυμφες της Σοφίας! Στην φωτογραφία μας, έξω από τα Ανάκτορα της οδού Ηρώδου Αττικού, από αριστερά, Αλεξάντρα του Κεντ, Τατιάνα, Βενεδίκτη Δανίας, Ειρήνη, Άννα-Μαρία, Άννα Ορλεάνης, Ειρήνη Ολλανδίας, Μαρία-Πιλάρ Ισπανίας.

Τον Μάρτιο του 1963, γιορτάστηκαν τα 100 χρόνια της Ελληνικής Δυναστείας. Η Τατιάνα είναι παρούσα στην Δοξολογία, στην παρέλαση της 25ης Μαρτίου, στην πανηγυρική παράσταση στο Εθνικό Θέατρο και σε όλες τις υπόλοιπες εκδηλώσεις. Εδώ την βλέπουμε να προσέρχεται σε επίσημο γεύμα στην «Μεγάλη Βρετανία», από την είσοδο της οδού Πανεπιστημίου. Μαζί της, νεαρή κυρία, η πριγκίπισσα Σοφία και ο πρίγκιπας Μιχαήλ. Για τους εορτασμούς έχουν έρθει στην Αθήνα και η μητέρα της και ο αδερφός της Γεώργιος Ράτζιβιλ. Η γιαγιά της η πριγκίπισσα Μαρία, που έχει παίξει τόσο σημαντικό ρόλο στην ζωή της, είχε πεθάνει στις 21 Σεπτεμβρίου 1962.

Καλοκαίρι 1963. Γεύμα στο Mon Repos, στην Κέρκυρα, προς τιμήν του Οικουμενικού Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Αθηναγόρα. Τον Πατριάρχη συνοδεύουν ο Μητροπολίτης Κέρκυρας και Μητροπολίτες του Πατριαρχείου. Το βασιλικό ζεύγος Παύλου και Φρειδερίκης πλαισιώνουν το ζεύγος των μνηστευμένων Κωνσταντίνου και Άννας-Μαρίας, η Ειρήνη και η Τατιάνα. Η Τατιάνα περνούσε όλα τα καλοκαίρια της στην Κέρκυρα, συντροφιά με τα ξαδέρφια της. Αγαπούσε πολύ τις διακοπές στην θάλασσα, τις νεανικές, εύθυμες συντροφιές, αλλά και τις ενδιαφέρουσες γνωριμίες με σημαντικές προσωπικότητες, που είχαν να την διδάξουν πολλά.

Το ίδιο καλοκαίρι του 1963, φιλοξενείται στην Ελλάδα, και συγκεκριμένα στον Μαραθώνα, το 11ο Παγκόσμιο Τζάμπορι προσκόπων, με συμμετοχή 14.000 νέων. Ο διάδοχος Κωνσταντίνος, ως αρχιπρόσκοπος, κήρυξε την επίσημη έναρξη, ανάβοντας την φλόγα. Μαζί του η μνηστή του Άννα-Μαρία και η Τατιάνα. Και για την επίσκεψη του Πατριάρχη και για το Τζάμπορι ο Κωνσταντίνος αναφέρει στο βιβλίο του «Χωρίς Τίτλο» ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες.

Τον Σεπτέμβριο του 1964 η Τατιάνα είναι μία από τις έξη πριγκίπισσες-παράνυμφες της Άννας Μαρίας στον γάμο της με τον Βασιλέα Κωνσταντίνο. Στην φωτογραφία μας την βλέπουμε στο ανακτορικό αυτοκίνητο με την πριγκίπισσα Άννα της Μεγάλης Βρετανίας, να μεταβαίνουν από τα Ανάκτορα Αθηνών στην Μητρόπολη. Δίπλα στον οδηγό κάθεται ένας εύζωνος της βασιλικής φρουράς που προσθέτει ελληνικό χρώμα στην όλη εικόνα!

Την παραμονή των γάμων Κωνσταντίνου – Άννας-Μαρίας βλέπουμε την Τατιάνα, στα Ανάκτορα Αθηνών. Κατεβαίνει την επιβλητική, μαρμάρινη σκάλα, που οδηγεί από την επίσημη τραπεζαρία του πρώτου ορόφου όπου εδόθη το δείπνο, στις αίθουσες υποδοχής του ισογείου, όπου θα ακολουθήσει δεξίωση και χορός. Την συνοδεύει ο διάδοχος Χάραλντ της Νορβηγίας. Είναι η εποχή που ο Χάραλντ είχε πειστεί από τον πατέρα του Βασιλέα Όλαφ ότι ο γάμος του με την Σόνια Χάραλντσεν θα έφερνε το τέλος της Μοναρχίας στην Νορβηγία. Είχε διακόψει την πολυετή σχέση του με την Σόνια και προσπαθούσε να την αντικαταστήσει στην καρδιά του με μια πριγκίπισσα! Η Βασίλισσα Ίνγκριτ της Δανίας του σύστησε να προσέξει και την Τατιάνα. Δεν ήταν η ωραιότερη από τις πριγκίπισσες, είχε όμως έντονη προσωπικότητα και μεγάλη καλλιέργεια. Ο Χάραλντ έδειχνε να το σκέφτεται. Ο γάμος στην Αθήνα τους έφερε πιο κοντά. Η Σόνια είχε φύγει από την Νορβηγία και βρισκόταν στην Γαλλία με πρόφαση να σπουδάσει την γλώσσα. Εκεί έκανε απόπειρα αυτοκτονίας! Ο Χάραλντ έτρεξε κοντά της και από τότε δεν ξαναχώρισαν. Είναι ευτύχημα ότι έκαναν την σωστή επιλογή και ο γάμος τους παραμένει στέρεος τόσα χρόνια. Αλλά και η Τατιάνα λίγο μετά γνώρισε τον άντρα της ζωής της που της χάρισε και της χαρίζει ευτυχία και πληρότητα. Είχε πάρει ένα πτυχίο βοηθού μικροβιολόγου και ξεκίνησε να εργάζεται σε ένα Ιατρικό Κέντρο στο Σαιν Κλου. Εκεί γνώρισε τον νεαρό καρδιολόγο Ζαν Ενρύ Φρυσσώ, γιο διάσημου γιατρού του Παρισιού.

Ο γάμος τους έγινε στις 26 Μαρτίου 1966 στην Αθήνα. Θα ασχοληθούμε μ’αυτόν και με όλες του τις λεπτομέρειες, και με πολλές φωτογραφίες, σε ειδικό αφιέρωμα στις 26 Μαρτίου, ακριβώς 50 χρόνια μετά, για να γιορτάσουμε στα Royal Chronicles, την επέτειο των Χρυσών Γάμων.

Η Τατιάνα και ο Ζαν Ενρύ εγκαταστάθηκαν στο  Παρίσι όπου εκείνος άσκησε την Ιατρική για πολλά χρόνια. Τον Φεβρουάριο του 1967 απέκτησαν την Φαμπιόλα και τον Νοέμβριο του 1969 τον Αλέξη. Τα δυο αδέρφια τα βλέπουμε στην φωτογραφία μας. Τα καλοκαίρια τα περνούσαν στο Σαιν Τροπέζ, στο «Lys de mer» της Μαρίας Βοναπάρτη. Το σπίτι κτίστηκε το 1930, είναι πολύ απλό, σε κυβιστική αρχιτεκτονική, επιπλωμένο art deco. Η Μαρία ήθελε να της θυμίζει «τα άσπρα ελληνικά σπίτια». Ακριβώς το Σαιν Τροπέζ διάλεξε  η Φαμπιόλα για να παντρευτεί τον οικονομολόγο Τιερρύ Χέρμαν, τον Αύγουστο του 1994.

Ο γάμος της Φαμπιόλα

Όπως σε όλες τις οικογένειες, όλα αυτά τα χρόνια έφεραν και χαρές και λύπες. Τον Φεβρουάριο του 1989 πέθανε η πριγκίπισσα Ευγενία. Στα τελευταία της χρόνια έπασχε από άνοια, κάτι που στενοχωρούσε πολύ τα παιδιά της. Η νεκρώσιμη ακολουθία εψάλη στην ορθόδοξη εκκλησία της Τεργέστης και ετάφη στο κάστρο του Ντουΐνο που ανήκει στον μικρότερο γιο της. Η Βασίλισσα Σοφία, η Βασίλισσα Άννα-Μαρία, η πριγκίπισσα Ειρήνη ήταν παρούσες. Μάλιστα η Βασίλισσα Σοφία έφτασε κατ’ευθείαν από την Ιαπωνία όπου μαζί με τον Βασιλέα Χουάν-Κάρλος εκπροσώπησαν την Ισπανία στην κηδεία του Αυτοκράτορα Χιροχίτο. Ήταν ταλαιπωρημένη από το μακρύ ταξείδι, από την πολύωρη μεγαλοπρεπή τελετή της κηδείας, και επί πλέον είχε γρίπη και υψηλό πυρετό. Δεν μπορούσε όμως να μην αποχαιρετήσει την θεία Ευγενία. Η Τατιάνα λέει: «Ήθελε να είναι μαζί μου στην κηδεία της μητέρας μου. Αυτό δείχνει μεγάλη σωματική αντοχή. Και μεγάλη καρδιά.» Τον Αύγουστο του 2001 πέθανε στα 59 του χρόνια ο αδερφός της Γεώργιος Ράτζιβιλ, ο Porgie. Απέκτησε τρία εγγόνια, την Τατιάνα και τον Έντουαρντ, παιδιά της Φαμπιόλα, και την Θάλεια-Τατιάνα, κόρη του Αλέξη. Θα τελειώσουμε με μερικές πρόσφατες φωτογραφίες της Τατιάνας που μας την παρουσιάζουν πάντα ακμαία, πάντα περίεργη για καινούργιες γνώσεις, πάντα ένα δεμένο ζευγάρι με τον σύζυγό της, πάντα πιστή στους φίλους μιας ζωής.

 

 

 

 

Η Τατιάνα, ο σύζυγός της και η Σοφία έχουν κάνει μαζί, πολλά ιδιωτικά ταξίδια αναψυχής, όπως στην Βολιβία, στην Πράγα, στην Σεβίλλη, στο Παρίσι, στην Ρώμη.

Οι δύο εξαδέρφες μοιράζονται πολλά κοινά ενδιαφέροντα, όπως την δίψα τους για καινούργιες γνώσεις. Η Βασίλισσα και η παλιά βακτηριολόγος παρακολουθούν προσεκτικα τις εξηγήσεις των ειδικών!

Μάρτιος 2014, για τα 50 χρόνια από τον θάνατο του Βασιλέως Παύλου. Το ζεύγος Φρυσσώ πρώτο από αριστερά. Επιστροφή στο Τατόϊ των ωραίων και πολλών αναμνήσεων, μετά από τόσα χρόνια! Όλα όμως είναι τόσο διαφορετικά!

                                               Σεπτέμβριος 2014, για τους Χρυσούς Γάμους Κωνσταντίνου και Άννας – Μαρίας. Προσέρχονται στο Μουσείο Ακρόπολης για το δείπνο της πρώτης βραδιάς.

Την επομένη προσέρχονται στον Ναυτικό Όμιλο Ελλάδος για την επίσημη δεξίωση των 50 χρόνων γάμου των Βασιλέων. Ο Δρ Ζαν Ενρύ Φρυσσώ, και τις δυο βραδιές, δεν αποχωρίζεται την φωτογραφική του μηχανή. Πόσο πολύτιμες θα πρέπει να είναι όλες αυτές οι ιδιωτικές φωτογραφίες βασιλικών γεγονότων που ο Δρ Φρυσσώ έχει αποθανατίσει «από μέσα»! Θα μπορέσουμε άραγε κάποτε να δούμε κάποιες από αυτές δημοσιευμένες?

Σάββατο 9 Ιανουαρίου 2016. Η πιο πρόσφατη συνάντηση της Τατιάνας με την Σοφία, τον Κωνσταντίνο και την Ειρήνη, στις εορταστικές εκδηλώσεις για τα 95 χρόνια του Μεγάλου Δούκα Ιωάννη του Λουξεμβούργου. Η Τατιάνα στην δεύτερη σειρά, πίσω από την Σοφία. Ο Δρ Φρυσσώ στην τρίτη σειρά πίσω από τον Κωνσταντίνο. Την Δευτέρα 11 Ιανουαρίου θα άρχιζε στην Πάλμα της Μαγιόρκας η δίκη με την ινφάντα Χριστίνα μεταξύ των κατηγορουμένων για την υπόθεση Noos. Η Βασίλισσα Σοφία, χωρίς να το δείχνει, περνά την πιο δύσκολη περίοδο της ζωής της. Εκείνες τις μέρες, έχοντας κοντά της τα αδέρφια της και την Τατιάνα να της συμπαρίστανται, ίσως αισθάνθηκε λίγο καλύτερα.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
1. La Familla de la Reina Sofia. Ricardo Mateos Sainz de Medrano. La esfera de los libros. 2004.

2. Η Βασίλισσα. Pilar Urbano. Κούριερ Εκδοτική. 1997.

3. Άρθρο «Marie Bonaparte et Georges de Grèce, Souvenirs de Tatiana». Tatiana Fruchaud. 2010.

4.Διάφορα ελληνικά, γαλλικά και ισπανικά περιοδικά των τελευταίων 60 χρόνων.

Φωτογραφίες από το προσωπικό αρχείο του  Νίκου Παπακωνσταντίνου.

Ευχαριστούμε τον κύριο Παπακωνσταντίνου  για την άριστη συνεργασία του και τις υποδείξεις του για την δημιουργία αυτού του άρθρου.