Η Δυναστεία του Γεωργίου Α′ που ανήλθε στο Θρόνο της Ελλάδος το 1863 στήριζε πάντοτε την εξουσία και το κύρος του θεσμού της Βασιλείας στην αγάπη του Λαού. Το ρητό «Ισχύς μου η αγάπη του Λαού» που αναγράφεται στο βασιλικό έμβλημα, θυρεό, υποδηλώνει ότι ο χαρακτήρας της Βασιλείας στη Χώρα μας ήταν πάντοτε Δημοκρατικός με μια σύνθεση της Βασιλικής παραδόσεως και του Δημοκρατικού πνεύματος των αξιών των νεότερων χρόνων.
Επιμέλεια: Ανδρέας Μέγκος
Στο πρόσωπο του Βασιλέως, ο Λαός έβλεπε τον φρουρό των πολιτικών ελευθεριών του, αλλά και το σύμβολο του Ελληνικού Έθνους. Αυτό οφειλόταν στις αρετές των μελών της Δυναστείας που ήταν πάντα δημοκρατικές και μέσα σε πλαίσια απλότητας. Πάνω απ′ όλα, και οι έξι Βασιλείς των Ελλήνων υπήρξαν αγνοί και ενθουσιώδεις πατριώτες. Αυτό το διακρίνουμε και εμείς σήμερα στο πρόσωπο του Βασιλέως Κωνσταντίνου.
«Ως μοναδικόν μου καθήκον αισθάνομαι να ζήσω και να αποθάνω ως πραγματικός ΈΛΛΗΝ», έγραφε από την Κοπεγχάγη στην επιστολή του προς την Ελληνική Εθνοσυνέλευση ο Βασιλεύς Γεώργιος Α′, όταν αποδέχθηκε το Στέμμα της Ελλάδος. Δεν χωράει καμία αμφιβολία ότι η πολυκύμαντη και πολυτάραχη ζωή των Βασιλέων μας, δεν ήταν τίποτα άλλο, παρά ένας διαρκής αγώνας και ένας συνεχής μόχθος για το καλό του τόπου.
Τι συμβολίζει το Στέμμα…
Ο Βασιλεύς, ως Βασιλεύς των Ελλήνων, ήταν για το Ελληνικό Έθνος το σύμβολο που συσπειρώνονταν όλοι οι Έλληνες, ανεξάρτητα αν κατοικούσαν στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό. Ο Λαός είχε την «ανωτέρα του προσωποποίηση στο Στέμμα», δηλαδή ο Βασιλιάς ως τιτλούχος του κοινωνικού σώματος προηγείτο οποιασδήποτε πολιτικής κατηγορίας, ως «Ηγέτης του Έθνους» το οποίο προσωποποιείται σε αυτόν ως κοινωνία, ως ιστορική πορεία και κατεύθυνση, ως ανθρώπινη κοινότητα στην ιστορική συνέχεια, προ οποιασδήποτε συγκεκριμένης πολιτικής αποφάσεως, στον χρόνο, χωρίς να διασπάται εκείνη η ανωτέρα συνοχή και η συνέχεια που εξέφραζε το Σύνταγμα σε νομική μορφή. Το Στέμμα ενσάρκωνε όλα τα μεγάλα ιδανικά των απανταχού Ελλήνων και ήταν συνδεδεμένο με την ζωή, την ιστορία, τους αγώνες και τις θυσίες του ελληνικού λαού.
Ο Βασιλεύς ως Ανώτατη Εξουσία του Κράτους…
Σύμφωνα με το Σύνταγμα της 1ης Ιανουαρίου 1952, ο Βασιλεύς ήταν ο ανώτατος άρχων του Κράτους, ήρχε των ενόπλων δυνάμεων, κήρυττε πόλεμο, συνομολογούσε συνθήκες ειρήνης και συμμαχίας (άρθρα 32 & 40). Ο Βασιλεύς απένειμε τα κεκανονισμένα παράσημα εκπροσωπούσε τη Χώρα στο εξωτερικό. Ο Βασιλεύς ήταν ο φύλακας του Συντάγματος, συμμετείχε στην άσκηση της δικαστικής Εξουσίας, ασκούσε την Εκτελεστική Εξουσία και είχε δικαιώματα, σχετιζόμενα με την λειτουργία της Δικαιοσύνης.
Ο Βασιλεύς ως Φύλακας του Συντάγματος…
Ο Βασιλεύς διασφάλιζε την τήρηση των Νόμων σε όλη την Επικράτεια. Το Σύνταγμα περιελάμβανε διατάξεις σχετικές με την λεπτή και υψηλή αποστολή του ανώτατου άρχοντος, την οποία οι Έλληνες Βασιλείς έφεραν πάντοτε εις πέρας με βαθύτατο αίσθημα ευθύνης. Ο Βασιλεύς των Ελλήνων ήταν φύλακας των δημοκρατικών θεσμών της Χώρας, στην οποία γεννήθηκε και αναπτύχθηκε η Δημοκρατία. Ο Βασιλεύς, βασίλευε, αλλά δεν κυβερνούσε.
Η Συμμετοχή του Βασιλέως στην άσκηση της Νομοθετικής Εξουσίας…
Η νομοθετική εξουσία ασκείτο από τον Βασιλέα και την Βουλή (Άρθρο 22). Ο Βασιλεύς επικύρωνε και δημοσίευε τους ψηφισθέντες νόμους της Βουλής (άρθρο 26). Ο Βασιλεύς μπορούσε, κατά τον χρόνο διακοπής των εργασιών της Βουλής να προβαίνει στην έκδοση νομοθετικών διαταγμάτων, προς ρύθμιση εξαιρετικώς επειγόντων θεμάτων μετά βέβαια και την σύμφωνη γνώμη ειδικής επιτροπής βουλευτών. Ο Βασιλεύς μπορούσε να συγκαλέσει εκτάκτως την Βουλή, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, για λόγο που θα έκρινε σημαντικό. Επίσης είχε το δικαίωμα διαλύσεως της Βουλής για διενέργεια εκλογών (άρθρο 37).
Ο Βασιλεύς ως Αρχηγός της Εκτελεστικής Εξουσίας…
Η εκτελεστική εξουσία ασκείτο από τον Βασιλέα, αλλά ασκείτο μέσα από τους παρ’ αυτού διορισμένους υπεύθυνους υπουργούς (άρθρο 27). Ο Βασιλεύς διόριζε και έπαυε υπουργούς (άρθρο 31), σύμφωνα πάντα προς τις διατάξεις του Συντάγματος και την καθιερωμένη κοινοβουλευτική τάξη. Με εισήγηση αρμόδιων υπουργών, ο Βασιλεύς διόριζε και έπαυε δημόσιους υπαλλήλους και απένειμε τους βαθμούς στους υπηρετούντες στις ένοπλες δυνάμεις (άρθρο 34). Ο Βασιλεύς έκδιδε τα αναγκαία διατάγματα προς εκτέλεση των νόμων (άρθρο 35).
Ο Βασιλεύς και η Δικαιοσύνη…
Οι δικαστές διορίζονταν από τον Βασιλέα (άρθρο 87). Οι δικαστικές αποφάσεις εκτελούνταν εν ονόματι του Βασιλέως (άρθρο 28). Ύστερα από εισήγηση υπουργού της Δικαιοσύνης ο Βασιλεύς είχε το δικαίωμα να απονείμει χάρη σε ποινές που είχαν επιβληθεί από τα Δικαστήρια.
Το Πρόσωπο και οι Εξουσίες του Βασιλέως…
Το πρόσωπο του Βασιλέως ήταν απαραβίαστο, οι δε υπουργοί του ήταν υπεύθυνοι (άρθρο 29). Καμία πράξη του Βασιλέως δεν ίσχυε, ούτε μπορούσε να εκτελεστεί αν δεν ήταν προσυπογεγραμμένη από τον αρμόδιο υπουργό, διότι μόνο με την υπογραφή του καθίσταντο υπεύθυνος (άρθρο 30). Ο Βασιλεύς δεν είχε άλλες εξουσίες από όσες Του προσδιορίζονταν από το Σύνταγμα της 1ης Ιανουαρίου 1952 και σύμφωνα πάντα με τους νόμους που ίσχυαν για τη Βασιλική Οικογένεια.