Στις 14 Μαΐου 1962, πριν 59 χρόνια, η πρωτότοκη κόρη του βασιλιά Παύλου και της βασίλισσας Φρειδερίκης, πριγκίπισσα Σοφία, παντρεύτηκε τον πρίγκιπα των Αστουριών, Χουάν Κάρλος. Στο γάμο παρέστησαν όπως γράφουν οι εφημερίδες της εποχής τρεις βασιλείς, έξι βασίλισσες και βασιλομήτορες, 42 πρίγκιπες, 56 πριγκίπισσες και 22 δούκες και δούκισσες, τιτλούχοι που προερχόντουσαν από 29 χώρες, πριγκιπάτα και δουκάτα. Οι εκπρόσωποι του βασιλικού ισπανικού οίκου με επικεφαλής την βασίλισσα Βικτωρία-Ευγενία και τον κόμη και την κόμισσα της Βαρκελώνης, μαζί με άλλους πρίγκιπες, δούκες και τιτλούχους, έφθαναν τα 47 πρόσωπα. Στην Αθήνα μετέβησαν επίσης 3.000 Ισπανοί για να παραστούν στους γάμους του μελλοντικών τους βασιλέων. Το «παρών» επίσης έδωσε πλήθος κόσμου, που ανερχόταν σε 600 χιλιάδες, και κατέκλυσε από τις πέντε το πρωί τους δρόμους της Αθήνας.
Επιμέλεια: Ανδρέας Μέγκος
Ο γάμος έμοιαζε σαν από παραμύθι. Με τις βασιλικές άμαξες, τον κόσμο να χαιρετάει τους βασιλείς και τους καλεσμένους τους. Έγιναν δύο τελετές. Μία στον Καθολικό Ναό του Αγίου Διονυσίου και μια άλλη στην Μητρόπολη των Αθηνών. Και οι δυο ναοί είχαν στολιστεί με 80.000 τριαντάφυλλα. Η Αθήνα έζησε εκείνη την μέρα μοναδικές και αξέχαστες στιγμές. Δεν ήταν μόνο ο διάκοσμος με τις χιλιάδες των σημαιών με τα ελληνικά και ισπανικά χρώματα που έδιναν την γιορταστική όψη. Ήταν κυρίως ο λαός των Αθηνών και των περιχώρων που συνέρρευσε για να συμμετάσχει στον εορτασμό, οι χιλιάδες του κόσμου που συγκεντρώθηκαν στα πεζοδρόμια από νωρίς, αυτοί έδωσαν κυρίως τον χαρούμενο τόνο που βασίλευσε σε όλη την πόλη.
Εξέδρες είχαν στηθεί σε διάφορα επίκαιρα σημεία της διαδρομής της πομπής για να μπορέσουν να χωρέσουν οι αντιπρόσωποι του Τύπου, του κινηματογράφου και της τηλεόρασης που είχαν από μέρες τώρα συρρεύσει στην Αθήνα. Υπολογίζεται ότι πάνω από 10 χιλιάδες στρατιώτες, αστυνομικοί και χωροφύλακες συνεργάστηκαν για να κρατήσουν την τάξη και να σχηματίσουν την παράταξη.
Στις 8:00 το πρωί πέντε κανονιές από το πυροβολείο του Λυκαβηττού ανήγγειλαν την έναρξη των εορτασμών. Τα πεζοδρόμια κατά μήκος των οδών Αμαλίας, Βασιλίσσης Σοφίας και Πανεπιστημίου, όπου ήταν ο Καθολικός Καθεδρικός Ναός του Αγ. Διονυσίου που τελέστηκε πρώτα ο γάμος κατά το καθολικό δόγμα, είχαν καταληφθεί ασφυκτικά από κόσμο σε βάθος τριών και τεσσάρων σειρών.
Πριν την είσοδο του Ναού έχει στηθεί μια αψίδα με ανοιξιάτικα λουλούδια που από κάτω πέρασε το ζεύγος των μελλόνυμφων. Στις 09:40 φθάνουν τα πρώτα αυτοκίνητα της πομπής μέσα στις επευφημίες του συγκεντρωμένου κόσμου. Πρώτη η βασίλισσα Τζουλιάνα της Ολλανδίας με το βασιλιά Όλαφ της Νορβηγίας. Εν συνεχεία με άλλο αυτοκίνητο φθάνει η βασίλισσα της Δανίας και η βασίλισσα Βικτωρία-Ευγενία της Ισπανίας, χήρα του βασιλιά Αλφόνσου της Ισπανίας και γιαγιά του γαμπρού. Άλλα αυτοκίνητα φέρνουν τους υπόλοιπους προσκεκλημένους, τον πρίγκιπα Βερνάρδο της Ολλανδίας, την βασίλισσα Ελένη της Ρουμανίας, αδελφή του βασιλιά Παύλου, τον βασιλιά Ουμβέρτο της Ιταλίας και την σύζυγο του Μαρία Ζοζέ, τον βασιλιά της Ρουμανίας Μιχαήλ και την σύζυγο του Άννα, τον πρίγκιπα Ρενιέ του Μονακό και την πριγκίπισσα Γκρέις και άλλους υψηλούς προσκεκλημένους.
Κατόπιν τέσσερα αυτοκίνητα φθάνουν με τις οκτώ πριγκίπισσες επί των τιμών μεταξύ των οποίων ήταν και η πριγκίπισσα Άννα Μαρία της Δανίας. Ήσαν όλες ολόασπρα ντυμένες με μακριές τούλινες τουαλέτες και αποτελούσαν την τιμητική συνοδεία της πριγκίπισσας Σοφίας. Αμέσως μετά έφθασαν και οι μάρτυρες του γάμου. Μεταξύ αυτών ο πρίγκιπας Μιχαήλ της Ελλάδος, ο δούκας Αμεδαίος της Αόστης και ο Ινφάντε Kάρλος ντε Μπουρμπόν-των δύο Σικελιών.
Στις 09:50 έφθασε στον Ναό η βασίλισσα Φρειδερίκη με τον κόμη της Βαρκελώνης, πατέρα του γαμπρού και λίγο μετά ο γαμπρός Δον Χουάν Κάρλος με την μητέρα του. Όλοι τώρα περιμένουν τη νύφη που θα φθάσει με τον πατέρα της βασιλιά Παύλο μέσα στην τελετική άμαξα, την γαλάζια και χρυσή που τη σέρνουν έξι ολόασπρα άλογα.
Η άμαξα αυτή έχει μακρά και πολυκύμαντη ιστορία. Κατασκευάστηκε στη Γαλλία στα μέσα περίπου του προπερασμένου αιώνα ειδικά για να χρησιμοποιηθεί στην στέψη του τότε αρχηγού του οίκου των Βουρβόνων του οποίου αναμενόταν η παλινόρθωση. Η τύχη δεν της χαμογέλασε τότε. Αγοράστηκε στη συνέχεια από τον βασιλικό οίκο της Ελλάδος και πρωτοχρησιμοποιήθηκε στους γάμους του βασιλιά Κωνσταντίνου Α΄με την πριγκίπισσα Σοφία της Πρωσίας το 1889. Είναι η ίδια άμαξα που χρησιμοποίησαν ως νεόνυμφοι ο βασιλιάς Παύλος και η βασίλισσα Φρειδερίκη.
Όπως είπαμε στο Ναό του Αγ. Διονυσίου όλοι περίμεναν την άφιξη της νύφης. Στις 09:55 οι ζητωκραυγές των χιλιάδων του λαού προανήγγειλαν την άφιξη της νύφης που συνόδευε ι ο πατέρας της βασιλιάς Παύλος. Προηγείται μια ίλη ιππικού, έρχεται μετά η γαλάζια άμαξα και δίπλα στην άμαξα έρχεται έφιππος, τιμής ένεκεν, ο διάδοχος Κωνσταντίνος. Τελευταία μια άλλη ίλη ιππικού κλείνει την πομπή.
Η άμαξα σταματά μπροστά στο Ναό, κατέρχεται ο βασιλιάς και βοηθά την πριγκίπισσα Σοφία να κατέβει. Οι καμπάνες του Αγ. Διονυσίου χτυπούν χαρμόσυνα. Η νύφη στηριζόμενη στο χέρι του πατέρα της και με τις οκτώ πριγκίπισσες της τιμής που βαστούν την ουρά του νυφικού προχωρεί προς την είσοδο του Ναού όπου σταματούν και στρέφονται προς τα πλήθη και χαιρετούν. Στη συνέχεια εισήλθαν στον Ναό όπου άρχισε αμέσως η ιεροτελεστία.
Η Σοφία παίρνει θέση αριστερά του Χουάν Κάρλος στο διπλό προσευχητάρι που έχει στηθεί προ του ιερού. Δεξιά και αριστερά και λίγο πιο πίσω έχουν πάρει θέση οι γονείς των μελλόνυμφων. Στον Ναό ψάλλει η χορωδία των «Νέων Φίλων της κλασσικής Μουσικής» στην δημιουργία της οποίας βοήθησε η ίδια η πριγκίπισσα Σοφία. Διευθυντής της χορωδίας είναι ο μαέστρος Βούρτσης και αποτελείτο από 100 άτομα. Η τέλεση του μυστηρίου πραγματοποιήθηκε από τον καθολικό επίσκοπο κ. Πρίντεζη.
Στις 10:55 μετά το τέλος της τελετής βγαίνουν οι νεόνυμφοι από τον Ναό και χαιρετούν χαμογελαστοί τον κόσμο που τους ζητωκραύγαζε. Μπροστά τους έχουν παραταχθεί Ισπανοί αξιωματικοί ναυτικού, αεροπορίας και στρατού. Με γυμνά τα ξίφη τους έκαναν μια μακρυά αψίδα κάτω από την οποία το πριγκιπικό ζεύγος περνάει σκύβοντας το κεφάλι.
Το ζευγάρι προχωρά προς τα σκαλοπάτια που φέρνουν προς της οδό Πανεπιστημίου όπου τους περιμένει η τελετική άμαξα ενώ την ίδια ώρα το πυροβολείο του Λυκαβηττού ρίπτει κανονιοβολισμούς. Μετά την επιβίβαση νεόνυμφων ξεκινά η πομπή προς τα Ανάκτορα για τις τελευταίες ετοιμασίες πριν ξεκινήσει και πάλι η τελετική πομπή προς τον Μητροπολιτικό Ναό για την τέλεση του μυστηρίου κατά το Ορθόδοξο δόγμα.
Ο Μητροπολιτικός Ναός είναι και αυτός στολισμένος χαρμόσυνα. Δεκάδες χιλιάδες τριαντάφυλλα έχουν διατεθεί για να στολιστεί κατάλληλα. Μπροστά στο Ναό έχουν παραταχθεί τμήματα της Σχολής Ικάρων, Δοκίμων και Ευελπίδων και η μπάντα της Φρουράς. Η παράταξη από τα Ανάκτορα μέσω λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας, οδού Γεωργίου Α′ , Ερμού και Ευαγγελιστρίας φθάνει στην πλατεία Μητροπόλεως. Το ίδιο δρομολόγια θα ακολουθήσει και η πομπή. Κόσμος κατά δεκάδες χιλιάδες έχει γεμίσει πεζοδρόμια, μπαλκόνια, στέγες και παράθυρα αναμένοντας την πομπή.
Από τις 10:50 έχουν ήδη αρχίσει να καταφθάνουν στην Μητρόπολη οι επίσημοι. Πολλοί από αυτούς πήγαν κατευθείαν από τον Αγ. Διονύσιο στην Μητρόπολη. Στις 11:55 ξεκινά η πομπή των προσκεκλημένων από τα Ανάκτορα για την Μητρόπολη. Ακολουθείται η ίδια σειρά όπως και στον Αγ. Διονύσιο. Τελευταίο το τελετικό αμάξι όπου πάλι πήρε θέση η πριγκίπισσα Σοφία με τον πατέρα της και δίπλα έφιππος ο διάδοχος Κωνσταντίνος. Λίγο πριν είχαν φθάσει στην Μητρόπολη η βασίλισσα Φρειδερίκη με τον κόμη της Βαρκελώνης και η κόμισα με τον Χουάν Κάρλος. Φθάνοντας στην πύλη του Ναού ο Χουάν Κάρλος παρέδωσε σε έναν αξιωματικό το πηλήκιο, το ξίφος και τα γάντια του. Ελάχιστα λεπτά μεσολάβησαν πριν φθάσει η πριγκίπισσα Σοφία.
Ο αρχιεπίσκοπος με το ευαγγέλιο στο χέρι δέχεται τον βασιλιά προ του Ναού και με ευλάβεια ο βασιλιάς Παύλος ασπάζεται το ιερό βιβλίο. Στην συνέχεια το ασπάζεται και η πριγκίπισσα Σοφία ενώ ταυτόχρονα οι καμπάνες του Ναού χτυπούν χαρμόσυνα και οι ζητωκραυγές μαζί με τους κανονιοβολισμούς συμπληρώνουν από άποψη ηχητικής το ωραίο θέαμα.
Στις 12:1ο αρχίζει η τελετή του γάμου στην οποία προΐσταται ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών συμπαραστατούμενος από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος. Η λαμπρή χορωδία που ψάλλει κάνει την ιεροτελεστία ακόμη πιο επιβλητική.
Τα στέφανα αντήλλαξε ο ίδιος ο βασιλιάς Παύλος. Για τους ξένους προσκεκλημένους η τελετή του γάμου κατά το Ορθόδοξο δόγμα είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον μια και οι περισσότεροι από αυτούς πρώτη φορά την παρακολούθησαν. Ειδικώς στο κλασσικό «Ησαΐα χόρευε» τα ροδοπέταλα έπεφταν από τον θόλο της Μητρόπολης με φαντασμαγορικό αποτέλεσμα. Έκτοτε αντιγράφηκε σε πολλούς γάμους, μεταξύ αυτών του Κωνσταντίνου, Παύλου και Αλεξίας (στο Λονδίνο).
Στις 13:00 η τελετή έχει τελειώσει και οι νεόνυμφοι εμφανίζονται στην είσοδο του Ναού. Οι καμπάνες όλων των εκκλησιών της Αθήνας αντηχούν και πάλι χαρμόσυνα ενώ το νεαρό ζευγάρι επιβιβάζεται στην άμαξα. Θα προχωρήσουν μόνοι χωρίς την υπόλοιπη πομπή με μόνο συνοδό τον διάδοχο Κωνσταντίνο που ιππεύει δίπλα τους.
Μια έφιππος τιμητική συνοδεία εμπρός και πίσω συμπληρώνει την βασιλική πομπή που από την οδό Ερμού και την πλατεία Συντάγματος παίρνει την οδό Σταδίου για να κατευθυνθεί προς την Ομόνοια και από εκεί ,έσω της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας και Ηρώδου Αττικού να καταλήξει στα Ανάκτορα.
Σκοπός της διαδρομής αυτής ήταν να μπορέσει περισσότερος κόσμος να δει το νεόνυμφο ζευγάρι. Η υπόλοιπη πομπή με τους βασιλείς και τους υψηλούς προσκεκλημένους κατευθύνθηκε κατευθείαν στα Ανάκτορα όπου και περίμεναν να φθάσουν η Σοφία και ο Χουάν Κάρλος.
Στα Ανάκτορα έφθασαν περίπου στις 13:30 και αμέσως έλαβε χώρα στην αίθουσα του θρόνου η επίσημη τελετή του πολιτικού γάμου και καταχωρήθηκε η ληξιαρχική πράξη των γάμου. Χρέη ληξίαρχου εκτέλεσαν ο πρόεδρος της Κυβέρνησης Κ. Καραμανλής και ο υπουργός Δικαιοσύνης κ. Παπακωνσταντίνου.
Στη συνέχεια το βασιλικό ζεύγος της Ελλάδος παρέθεσε γαμήλιο γεύμα στους κήπους των Ανακτόρων για τους υψηλούς προσκεκλημένους κατά τη διάρκεια του οποίου κόπηκε και η παραδοσιακή γαμήλια τούρτα. Το βράδυ παρατέθηκε δείπνο στο καζίνο «Αστέρια» της Γλυφάδας και μετά το τέλος του η Σοφία και ο Χουάν Κάρλος αναχώρησαν για το ταξίδι του μέλιτος στο Ιόνιο Πέλαγος.
Ο γάμος αυτός αποτέλεσε ευκαιρία για να συναντηθούν και πάλι ο διάδοχος Κωνσταντίνος με την Άννα-Μαρία, η οποία έφτασε στην Αθήνα, μαζί με πολλούς άλλους προσκεκλημένους βασιλικών οικογενειών, και παρίστατο στον γάμο ως παράνυμφος. Στη δεξίωση που ακολούθησε μετά τον γάμο της πριγκίπισσας Σοφίας, ο διάδοχος Κωνσταντίνος χόρευε μόνο μαζί της, γεγονός που δεν πέρασε απαρατήρητο από την βασίλισσα.
Η βασίλισσα Φρειδερίκη αναφέρει χαρακτηριστικά στο βιβλίο της «Μέτρον Κατανοήσεως»: «Στη δεξίωση των γάμων της Σοφίας, ο Κωνσταντίνος χόρευε μόνο με την Άννα-Μαρία. Εγώ κάθε τόσο, του ψιθύριζα στ′ αυτί: «Σε παρακαλώ πολύ ασχολήσου και με τις άλλες κοπέλες.» -«Όχι» μου απάντησε «δεν θέλω ν′ αποκτήσει κανείς άλλος την ίδια ιδέα που έχω εγώ για την Άννα-Μαρία».
Η βασίλισσα Φρειδερίκη, έγραψε αργότερα για το γάμο της κόρης της Σοφίας: «Η ημέρα ήταν ηλιόλουστη και η Σοφία όμορφη. Το νυφικό της ήταν ένα δαντελένιο όνειρο. Τη μακριά ουρά κρατούσαν 8 παράνυμφοι, μεταξύ των οποίων η αδελφή της Ειρήνη, η αδελφή του Χουανίτο, Ινφάντα Πιλάρ, η πριγκίπισσα Ειρήνη της Ολλανδίας, η πριγκίπισσα Αλεξάνδρα του Κεντ, η πριγκίπισσα Άννα–Μαρία και η καλύτερη φίλη των παιδιών μου, η πριγκίπισσα Τατιάνα Ράτζβιλ».